23/5 میلیون ایرانی کار نمی‌کنند

برآورد جمعیت ایران براساس گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد از 81 میلیون ایرانی، 23.5 میلیون نفر به‌دلیل مسئولیت شخصی خانوادگی و بی‌نیاز‌بودن در جست‌وجوی کار نیستند و در زمره جمعیت غیرمولد قرار می‌گیرند.
 این گزارش نشان می‌دهد از کل جمعیت ایران 14.1 میلیون نفر زیر 10 سال و 5.1میلیون نفر هم 65 ساله و بالاتر هستند و 53.9 میلیون نفر هم در هیچ‌یک از 2 گروه شاغلان و بیکاران جایی ندارند و جزو جمعیت خارج از نیروی کار به‌حساب می‌آیند که نشان می‌دهد قشر عظیمی از نیروی مولد ایران، معادل 43.7 درصد از نیروی کار، عملا هیچ سهمی در تولید ندارند. آمارها حکایت از آن دارد که 23.8 میلیون نفر در ایران شاغل هستند و 3.3میلیون نفر هم بیکارند و 53.9میلیون نفر هم در ردیف جمعیت خارج از چرخه اشتغال و تولید قرار دارند. از این تعداد ایرانی، 11.5 میلیون نفر هم به اشتغال و آموزش می‌پردازند و نزدیک به نیم‌میلیون نفر هم از پیدا‌کردن کار ناامید شده‌اند.

جمعیت، جوان‌تر و بیکارتر می‌شود
تازه‌ترین برآورد آماری نشان می‌دهد تعداد جمعیت جوان بین 15 تا 24 ساله ایران از سال‌95  تا 97 روندی کاهشی داشته و بین سال‌های ‌97 و 98 بر تعداد جمعیت جوان به میزان 945 هزار نفر افزوده شده است. از کل جمعیت 83 میلیون نفری ایران در سال‌98، معادل 42میلیون نفر مرد و 41میلیون نفر زن هستند. همچنین از کل جمعیت 10.5 میلیون نفری جوان بین 15تا 24ساله ایران در سال گذشته، 3.1 میلیون نفر مرد و 4.5 میلیون نفر زن از حیث فعالیت اقتصادی غیرفعال بوده‌اند و فقط 2میلیون نفر از آنها وارد بازار کار شده‌اند. البته وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌گوید: سهم بیکارانی که قبلا شاغل بوده‌اند، از 47.1 درصد در سال‌90 به 42.7 درصد در سال ‌97 کاهش یافته و در طول سال‌های 90 تا 97 درصد زنان جوان بیکار دوبرابر مردان جوان بیکار بوده است، هرچند که درصد مردان جوان بیکاری که قبلا شاغل بوده‌اند، بین 3.4 تا 6.4برابر بوده و درصد زنان جوان بیکاری که قبلا شغلی نداشته‌اند، بین 1.7 تا 2.4 برابر برآورد شده که نشان می‌دهد فرصت‌های شغلی برای مردان جوان از دست رفته و تمایل زنان برای حضور در بازار کار ایران افزایش پیدا کرده است.

رقابت سخت بین زنان و مردان
تغییرات آماری در بازار کار ایران نشان می‌دهد که سهم زنان جوان 15تا 24 ساله ایران از بازار کار بخش کشاورزی در سال‌97 نسبت به سال ‌96 کمتر و سهم مردان جوان بیشتر شده اما در بخش صنعت، سهم مردان جوان شاغل کمتر و سهم زنان جوان بیشتر شده است. نکته مهم متعادل‌شدن سهم زنان و مردان جوان در حوزه اشتغال بخش خدمات است که از رقابتی سخت در بازار کار مشاغل خدماتی در سال‌های اخیر حکایت دارد. علاوه بر آن، هرچه میزان اشتغال مردان در بخش کشاورزی رشد کرده، در مقابل زنان جوان سهم بیشتری از بازار کار بخش صنعت را به‌دست گرفته‌اند. به‌طور مشخص تعداد زنان جوان شاغل در گروه‌های شغلی متخصصان در سال گذشته 58هزار و 698 نفر و تعداد مردان جوان شاغل 49هزار و 346 نفر برآورد شده است.

بازار کار ایران در وضعیت بحران
براساس گزارش وزارت کار، بیشترین میزان بیکاری برای مردان جوان در سال ‌95 به میزان 25.4 درصد رقم خورده و کمترین رقم هم مربوط به سال ‌92 به میزان 20 درصد بوده درحالی‌که بیشترین میزان نرخ بیکاری برای زنان جوان 43.8 درصد در سال ‌93 و کمترین آن در سال ‌97 به میزان 39.9 درصد بوده که نشان می‌دهد چرخش بازار کار ایران به سمت جذب زنان جوان است.
سازمان جهانی کار می‌گوید: درصورتی که نرخ بیکاری جوانان در هر کشوری بیش از دوبرابر نرخ بیکاری کل کشور باشد، وضعیت بیکاری در کشور یادشده در نقطه بحرانی قرار دارد. هم‌اکنون در ایران نرخ بیکاری جوانان از دوبرابر نرخ بیکاری کل کشور فراتر رفته؛ به‌طوری که میانگین نرخ بیکاری جوانان در طول سال‌های ‌90 تا 97 حداقل 2.2 برای نرخ بیکاری کل کشور برآورد شده که این نسبت برای مردان و زنان جوان بیشتر از دوبرابر است که نشان می‌دهد وضعیت مردان جوان، اما بیکار، بحرانی‌تر شده است.