بی‌خبری رهبران منطقه از جزئیات «معامله قرن»

«معامله قرن»، اصطلاحی که از زمان ریاست‌جمهوری ترامپ بر سر زبان‌ها افتاده و تاکنون هزاران تحلیل و تفسیر مختلف و گاهی متضاد درباره آن منتشر شده است. منظور از معامله قرن، طرح جامعی است که از سوی حلقه نزدیک به رئیس‌جمهور آمریکا با هدف حل نهایی نزاع اسرائیل و فلسطین تهیه شده است. چهره‌های کلیدی این طرح در آمریکا، جرد کوشنر (داماد ترامپ)، جیسون گرینبلات (سفیر آمریکا در اسرائیل) و استیو بنن (مشاور سابق ترامپ) و در خاورمیانه محمد بن‌زاید (ولیعهد ابوظبی) و محمد بن‌سلمان (ولیعهد عربستان) به شمار می‌روند. این درحالی است که چهره‌هایی نظیر پادشاه اردن، پادشاه مراکش، امیر قطر یا حتی رئیس‌جمهور مصر که از متحدان تاریخی واشنگتن در منطقه به‌حساب می‌آیند نگاهی محافظه‌کارانه به این طرح داشته و همچون گذشته، آمریکا را در این موضوع همراهی نمی‌کنند. از سوی دیگر نیز بازیگرانی همچون ایران، ترکیه، سوریه و همچنین تمام گروه‌های سیاسی-نظامی فلسطین در اردوگاه مخالفان طرح پرسر و صدای دونالد ترامپ قرار دارند.
تمام اینها در حالی است که هنوز اطلاعات چندانی از جزئیات معامله قرن توسط منابع معتبر منتشر نشده است. این ابهام و عدم‌شفافیت تا جایی است که حتی پادشاه اردن هم از جزئیات معامله قرن بی‌خبر مانده است! به گزارش پایگاه اینترنتی اکسیوس، ملک عبدالله دوم در جریان سفر‌ماه گذشته خود به واشنگتن، در جلسه غیرعلنی کمیته سیاست خارجی مجلس سنا درباره طرح معامله قرن برای تقسیم اراضی میان فلسطین و اسرائیل اظهار بی‌اطلاعی کرده است.
براساس این گزارش که اطلاعات آن به نقل از 2 منبع در مجلس سنا جمع‌آوری شده، پادشاه اردن در جلسه کمیته سیاست خارجی، ضمن ابراز ناراحتی از رفتار دولت ترامپ گفته است: به‌رغم جلسات متعددی که در این‌باره با دونالد ترامپ و مقامات ارشد دولت وی، ازجمله پمپئو و کوشنر داشته‌ام، اطلاعات قابل توجهی درباره جزئیات معامله قرن در اختیار من قرار نگرفته؛ طرحی که بیش از هر کشور دیگری به منافع اردن مرتبط است.
سرنوشت فلسطین، علاوه بر نوار مرزی در کرانه غربی، از منظر اماکن مذهبی شهر قدس نیز به اردن گره خورده؛ چراکه براساس توافق صلح در سال 1994، تولیت اماکن مذهبی در شهر قدس در اختیار خانواده هاشمی (خاندان سلطنتی اردن) قرار گرفته است؛ حقی که پادشاه اردن طی ماه‌های اخیر به شکل معناداری در تمام ملاقات‌های سیاسی و سخنرانی‌های عمومی خود بر اهمیت آن تأکید می‌کند.
تمام اینها در حالی است که به گزارش شبکه CNN، حتی در داخل دولت آمریکا هم تنها 5یا 6نفر از جزئیات کامل معامله قرن اطلاع کامل دارند. اگرچه از سوی دیگر، به گفته همین شبکه به‌نظر می‌رسد اطلاعات قابل توجهی از معامله قرن در اختیار برخی رهبران عرب (مشخصا عربستان، امارات و مصر) در جریان سفرهای متعدد جرد کوشنر به منطقه قرار گرفته است.
از سوی دیگر و به ادعای پایگاه اکسیوس، ملک عبدالله دوم در کمیته سیاست خارجی سنا گفته: برخلاف تصور عمومی، آنطور که به‌نظر می‌رسد معامله قرن بیش از آنکه توافقی برای صلح باشد معامله‌ای اقتصادی است. اگرچه محتوای گزارش اکسیوس تاکنون از سوی هیچ مقام رسمی در آمریکا یا اردن تأیید نشده، اما نگاهی به مواضع منفی رسانه‌های دولتی اردن نسبت به معامله قرن تأیید‌کننده جزئیات این گزارش است. برای مثال روزنامه الرای اردن (از جمله مهم‌ترین رسانه‌های نزدیک به دولت این کشور) به فاصله کوتاهی بعد از بازگشت ملک عبدالله دوم از واشنگتن در سرمقاله‌ای با اشاره به وضعیت معامله قرن نوشت: برای حل نزاع فلسطین و اسرائیل باید گام‌های جدی در 2 مسیر سیاسی و اقتصادی برداشته شود؛ اگرچه به‌نظر می‌رسد مسیر سیاسی به کلی رها شده است؛ بدون شک اقدامات اقتصادی به تنهایی منجر به صلح نخواهد شد.
همزمان با ادعای مقامات عالی‌رتبه آمریکا مبنی بر رونمایی قریب‌الوقوع از معامله قرن، حملات رسانه‌های عربی به عربستان و امارات، به‌دلیل همراهی ضمنی این 2 کشور با طرح آمریکا برای حل بحران فلسطین و اسرائیل افزایش می‌یابد؛ حملاتی که البته با توجه به سیاست‌های یکجانبه ترامپ در حمایت از اسرائیل با پاسخ درخوری از سوی نمایندگان عربستان و امارات مواجه نمی‌شود.
روزنامه هاآرتص پیش از انتخابات پارلمانی اسرائیل خبر داده بود جزئیات طرح معامله قرن، برای نخستین بار بعد از تشکیل دولت جدید اسرائیل در سطح رسانه‌ها علنی خواهد شد؛ ادعایی که برای اثبات یا نفی آن، زمان زیادی باقی نمانده است.