سیل و موج‌سواری‌های سیاسی!

جعفر گلابی/ روزنامه‌نگار
هنوز سال97 به پایان نرسیده بود که ابرهای تیره و انبوه از راه رسیدند و خبر از فاجعه‌ای دادند که قرار بود بیش از 20استان را دربربگیرد. چون سال نو آمد، در میان حیرت و غافلگیری ایرانیان، سیل بی‌سابقه‌ای فراهم آمد و چند میلیون از هموطنانمان را درگیرخود کرد. عمق حادثه حقیقتا باورکردنی نبود؛ آنچنان‌که با هر میزان از آمادگی دستگاه‌های مربوطه امکان مدیریت کامل آن سخت و دشوار می‌نمود. اما با همه سختی‌ها و مشقت‌ها و کمبود‌ها مسئولان مختلف پای کار آمدند و با بسیج نیروها و امدادگران در کم‌کردن عوارض و پیامدها و خسارت‌های آن کوشیدند.

پیرامون نحوه مدیریت حادثه و خدمات‌رسانی به سیل‌زدگان نظرهای مختلفی وجود دارد و فعلا هیچ‌کس نمی‌تواند یک نظر کارشناسانه و همه‌جانبه و مستند ارائه کند. در این زمینه لازم است نهادهای نظارتی خصوصا نمایندگان بی‌طرف مجلس هیأتی تشکیل دهند و با بررسی میدانی و همه‌جانبه موضوع گزارش دهند که آیا با توجه به امکانات کشور و محدودیت‌های حاصل از تحریم‌های آمریکا عملکرد مسئولان مربوطه قابل پذیرش بوده است یا خیر؟ مسلما در هنگام حوادث بزرگ با هر میزان از آمادگی، عیوب و نواقص بسیاری ایجاد می‌شود؛ کما اینکه در کشوری مثل آمریکا با آن همه امکانات پس از هر طوفان بزرگی خلل‌های بزرگی در ارائه خدماتی نظیر آب، برق، تلفن، گاز و امدادرسانی به آسیب‌دیدگان مشاهده می‌شود و گزارش خبرگزاری‌های مختلف غربی هم مؤید همین نکته است، ولی چیزی که تأسف‌بار و غیرقابل‌قبول است اینکه دعاوی سیاسی و جناحی هم در این زمینه جاری شود و نادیده گرفتن اقدامات مسئولان و دستگاه‌های مختلف تا رسانه ملی هم پیش رود و در کنار برخی از گزارش‌های جهت‌دار، مجری یک برنامه با تحقیر و توهین به استهزای امید‌دادن‌ها بپردازد و عملا در تخریب اقدامات انجام‌شده گام بردارد. در کدام کشور می‌توان سراغ گرفت که در متن یک بحران ملی از هر سو دولت که مسئول مستقیم مدیریت حادثه است، مورد حمله قرار گیرد و حتی همسویی آشکاری میان تبلیغات وسیع براندازان نشسته در آن سوی آب با معترضان شناخته‌شده دولت در داخل کشور ایجاد شود؟ همه مشاهده کردند که معاون اول رئیس‌جمهور در ساعات اولیه جاری‌شدن سیل در شمال کشور حاضر شد و پس از آن به استان‌های غربی و جنوب غربی رفت و روزهای متمادی از این شهر به آن شهر رهسپار شد تا هرچه می‌تواند در هماهنگی‌ها و جمع‌آوری امکانات و بسیج نیروها بکوشد. رئیس‌جمهور هم همین راه را در پیش گرفت و در میادین حادثه حاضر شد ولی کاملا طبیعی است که با همه اقدامات و تصمیمات در مقابل حادثه‌ای به آن شدت و گستردگی، باز هم کمبودها‌یی رخ دهد و برخی ناهماهنگی‌ها بروز کند. غیرطبیعی آن است که عده‌ای خدمت بی‌منت را فروگذارند و اهداف سیاسی و تبلیغاتی خود را تعقیب کنند.

به‌نظر می‌رسد واقعا در این ماجرای تلخ علاوه بر هموطنان محترم سیل‌زده که آسیب فراوانی دیدند، نیروهای امدادی خصوصا اعضای خدوم هلال احمر که هنوز هم در متن حادثه قرار دارند، مورد بی‌مهری قرار گرفتند یا حداقل آنچنان که باید از ایشان قدردانی به عمل نیامد. مسلما در این بحران هر‌کس خدمتی کرده است، به وظیفه‌اش پرداخته ‌و کوچک‌ترین منتی بر مردم شریف و شهروندان و روستاییان کشور ندارد. نکته بسیار مهم این است که هنگام بروز حوادث ملی باید یک سامانه مدیریتی جامع و از پیش طراحی شده فعال شود که در آن همه زوایای بحران دیده شده باشند و هرکس وظایف خود را بداند و به آن اشراف داشته باشد. درچنین مدیریت متمرکزی حتما باید بر تبلیغات رسمی خصوصا از سوی نهادهای دولتی و حکومتی نظارت زمان اضطراری اعمال شود؛ چرا‌که ناهماهنگی‌ها و تناقض‌گویی‌ها و دخالت‌دادن تمایلات شخصی و سیاسی و گروهی در بعد نرم‌افزاری بحران، آثار مخرب گسترده‌ای برجا خواهد گذاشت که بعضا با هیچ تخریب موضعی و فیزیکی قابل قیاس نیست. کشور ما که همواره با بلایای طبیعی روبه‌رو‌ست، از هر جهت نیازمند آمادگی‌های مدون است و همه باید یاد بگیریم که در زمان حادثه ملی بیندیشیم و تمایلات خاص خود را موقتا تعطیل کنیم. آثار گسترده منفی پیگیری مصرانه اهداف خاص سیاسی در هنگام بحران‌های ملی مستقیما متوجه مردم مظلومی خواهد شد که آسیب دیده‌اند و نیازمند کمک هستند.