سیاوش فلاح پور|خبرنگار:
بســـــیاری از مسئولان ایرانی و برخی کشورهای عرب خاورمیانه از ضرورت همکاری چندجانبه برای مهار بحران‌های نوظهور زیست‌محیطی، به‌ویژه کم‌آبی و پدیده ریزگردها، سخن می‌گویند. اما با توجه به بحران‌های سیاسی متعددی که در این منطقه وجود دارد، آیا گام‌های لازم برای همکاری چندجانبه تاکنون برداشته شده است؟ درصورت عدم‌همکاری کشورهای منطقه، چه خطراتی متوجه مردم خواهد بود؟ این سؤالات را با احمد رشدی‌عبدالله، مشاور علمی رئیس مجلس عراق و خلیل عبدالله، نماینده پارلمان کویت مطرح کرده‌ایم:
بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه، ازجمله ایران، عراق، سوریه، کویت، عربستان و اردن در معرض بحران‌های زیست‌محیطی ناشی از تغییرات آب و هوایی، ازجمله خشکسالی و پدیده ریزگردها هستند. از دید شما آیا تاکنون همکاری و تعامل لازم میان این کشورها برای مقابله با بحران صورت گرفته است؟
به باور من امنیت و آینده ملت‌های منطقه در گرو همکاری کشورهایی است که نام بردید. تمام ما آگاهیم که تغییرات آب و هوایی چه مشکلاتی برای ما در خاورمیانه، ازجمله در زمینه افزایش حرارت زمین ایجاد کرده است. هم‌اکنون همه ما با مسئله «فقدان زمستان» در کشورهای خود مواجه هستیم. من اکنون در تهران به خوبی این مشکل را درک می‌کنم؛ درحالی‌که مشابه آن در بغداد، دمشق و ریاض نیز کاملا احساس می‌شود. همکاری زیست‌محیطی میان ایران و عراق در 3حوزه در جریان است که البته می‌تواند و باید فراتر از این نیز باشد؛ اول، حفاظت از سلامت انسان و حیوان، چرا که ما ثروت‌های حیوانی ارزشمندی در مناطق فیمابین در اختیار داریم که شرایط آب و هوایی جدید حیات آنان را نیز در معرض خطر قرار داده است.
دوم، در حوزه اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های زیست‌محیطی که ازجمله نتایج آن، تأسیس مناطق سبز، کارگاه‌ها و کارخانه‌های زیست‌محیطی و همچنین پژوهش در منابع انرژی سبز را می‌توان نام برد. سوم، مسئله آب که فکر می‌کنم از تمام موارد یادشده مهم‌تر است. اما خارج از این چارچوب، متأسفانه شاهد تعامل جدی میان کشورهای منطقه نیستیم که بخشی از آن به بحران‌های ناشی از حضور تروریسم و بخشی دیگر به اختلافات سیاسی میان خود کشورهای منطقه بر‌می‌گردد.
با توجه به پیروزی عراق و سوریه بر تروریسم و همچنین وخامت اوضاع زیست‌محیطی منطقه، آیا می‌توان امید داشت این کشورها در آینده برای حل بحران وارد تعامل جدی‌تری شوند؟
دست‌کم 5کشور منطقه (ایران، عراق، عربستان، کویت و سوریه) با معضل آب به‌طور جدی دست و پنجه نرم می‌کنند و دقیقا براساس این معضل عمومی برای ما امید ایجاد می‌شود که کشورهای نام‌برده مسائل سیاسی را کنار گذاشته و برای یافتن چاره‌ای برای مهار بحران آب وارد تلاش مشترک شوند. در غیراین‌صورت تا نهایت 20سال دیگر، مسئله آب زندگی روزمره مردم تمام این کشورها را به خطر می‌اندازد.
به‌طور مشخص دولت عراق چه اقداماتی را در زمینه مقابله با پدیده ریزگردها در دستور کار خود قرار داده است؟
همانطور که می‌دانید بخش قابل‌توجهی از مناطقی که کانون ریزگردها به‌حساب می‌آید تا چندی پیش در اختیار تروریست‌ها قرار داشت اما اکنون عراق آماده است اقداماتی در جنوب عراق و به‌طور مشخص استان بصره انجام دهد و با کاشت درخت از تشکیل کانون گردوغبار تا حد امکان جلوگیری کند.
گفت‌وگو با خلیل عبدالله نماینده مجلس کویت
از دید شما آیا تعامل و همکاری لازم میان کشورهای منطقه به‌منظور مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی نظیر پدیده ریزگردها صورت گرفته است؟ کویت در این زمینه چه کرده است؟
کشورهای منطقه باید این واقعیت را بپذیرند که مشکلات زیست‌محیطی تهدیدی مشترک برای امنیت و آینده همه ما به‌شمار می‌آید و بر این اساس همه طرف‌ها باید مسئولیت خود را در این صحنه پذیرفته و به آن عمل کنند. متأسفانه تا جایی که اطلاع دارم اقدامات چندجانبه از سوی کشورهای منطقه برای مقابله با مسئله ریزگردها و همچنین بحران آب همچنان در مراحل مقدماتی قرار دارد و اقدام ویژه‌ای صورت نگرفته است. البته ما در کویت براساس وظیفه خود برنامه جامعی را به‌منظور توسعه مناطق سبز و کاشت درخت در بخش‌های صحرایی کشور درنظر گرفته‌ایم اما همانطور که اشاره کردم مهار این بحران زیست‌محیطی نیازمند همکاری‌های جدی چندجانبه میان کشورهای ما، به‌ویژه عراق، کویت، عربستان و ایران است
