خصوصیسازی روی صندلی داغ
این روزها حاشیههای خصوصیسازی تمامی ندارد. در هر بحران کارگری از هفت تپه تا فولاد ملی اهواز، نام خصوصیسازی در میان متهمان بروز بحران دیده میشود و هنگامی که صحبت از ناکارآمدی است شکستهای مکرر خصوصیسازی در فروش سهام شرکتهای دولتی مثال زده میشود.
از 4سال پیش حتی نمایندگان استانهای کرمانشاه و هرمزگان در مجلس پا را از این هم فراتر گذاشتند و مدعی شدهاند در واگذاری سهام شرکتها رگههایی از فساد مشاهده کردهاند. در تازهترین رویداد هم سازمان خصوصیسازی که بارها در ماههای اخیر از فروش شرکت دشت مغان به فروشگاه رفاه دفاع کرده بود به ناگاه این شرکت را پس گرفت و به شرکت شیرینعسل واگذار کرد، موضوعی که با اعتراض مدیران فروشگاه رفاه مواجه شده است. در پی بالا گرفتن این حاشیهها دیروز احمد مرادی، نماینده مردم بندرعباس در مجلس مدعی شد؛ فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد قول برکناری رئیس سازمان خصوصیسازی را داده زیرا به ادعای این نماینده، سازمان خصوصیسازی در واگذاری سهام بنگاههای دولتی تخلفات زیادی داشته است. اما ساعتی بعد خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از یک مقام آگاه در وزارت امور اقتصادی و دارایی، این خبر را رد و اعلام کرد: در این زمینه وزیر اقتصاد با هیچ شخص حقیقی یا حقوقی صحبتی نداشته است. اما این پایان اعتراض نمایندگان مجلس به نحوه عملکرد خصوصیسازی نبود زیرا بلافاصله، 55 نفر از نمایندگان مجلس در نامهای خواستار برخورد قضایی با رئیس هیأت عامل سازمان خصوصیسازی شدند.اما رئیس سازمان خصوصیسازی خود با رد این ادعاها میگوید: در مجموع 7سال از عمر 17ساله خصوصیسازی را بنده در این سازمان حضور داشتهام که در این مدت از هیچیک از واگذاریها پشیمان نیستم و همه واگذاریها قانونمند، سالم و شفاف بودهاند. میرعلیاشرف پوریحسینی در گفتوگو با همشهری دلایل اعلام تخلف علیه خود را سیاسی نمیداند و میگوید: به هر حال برخی از نمایندگان مجلس ارزیابی کردهاند که موضوع خصوصیسازیهای انجام شده باید مورد بررسی قرار گیرد و حتما این موضوع به صلاح مملکت است.
نامه 55نفر
به گزارش همشهری، گسترش اعتراضهای کارگری و بروز مشکلات اقتصادی برای تعدادی از شرکتهای واگذار شده براساس سیاستهای اصل44 برای مدیرعامل سازمان خصوصیسازی دردسرساز شده بهطوریکه برخی از نمایندگان مجلس در نامهای از صادق لاریجانی خواستهاند خود رأسا به این پرونده رسیدگی کند. آنها در نامه خود از رئیس قوه قضاییه خواستهاند با تشکیل شعبهای ویژه که بهطور مستقیم توسط خود او نظارت میشود همه پروندههای مربوط بهخصوصیسازی تجمیع و به تخلفات و اتهامات رسیدگی دقیق شود. نمایندگان مجلس که خصوصیسازیهای انجام شده در 5سال گذشته را بیحساب و کتاب دانستهاند معتقدند رئیس سازمان خصوصیسازی در واگذاری شرکتهای آلومینیوم المهدی و طرح هرمزال، ماشینسازی تبریز، ریختهگری تبریز، ایرانایرتور، آلومینیومسازی اراک، کشت و صنعت مغان، پتروشیمی کرمانشاه، نیشکر هفتتپه و سیلوها، تخلف کرده و اموال ملت را تضییع کرده زیرا این شرکتها به کسانی واگذار شدهاند که صلاحیت یا اهلیت لازم را نداشتهاند و رئیس سازمان خصوصیسازی هیچ نظارتی برای انجام تعهدات خریداران نداشته است.
عملکرد خصوصیسازی چه میگوید؟
سازمان خصوصی از سال93 تاکنون تمایل زیادی به فروش سهام از طریق مزایده داشته بهطوری که 66درصد از واگذاریهای انجامشده در طول این سالها از طریق مزایده بوده است. در طول این سالها 18هزار میلیارد تومان سهام فروخته شده که از این مقدار 11هزارو 851میلیارد تومان از طریق مزایده واگذار شده است. بهطور کلی این سازمان اختیار دارد که از طریق 2روش مزایده یا فروش سهام از طریق بورس و فرابورس سهام مورد نظر را بفروشد اما در زمان تصدیگری علیاشرف پوریحسینی حجم واگذاریها از طریق بورس به پایینترین حد رسیده و در مقابل واگذاری سهام از طریق باز کردن پاکتهای مزایده به بیشترین حد رسیده است. بهطور معمول فروش سهام از طریق بورس به روش ثبت سفارش انجام میشود و احتمال هرگونه تبانی یا ایجاد روابط خاص سلب میشود.
پروندههای مورد اختلاف
آنچه اکنون بیشترین تأثیر را در اعلام تخلف علیه رئیس سازمان خصوصی داشته است موضوع واگذاری سهام شرکتهایی است که بعداز واگذاری با مشکلات اقتصادی و کارگری مواجه شدهاند و حتی در برخی مواقع مانند نمونه شرکت نیشکر هفت تپه به بروز تنشهای منطقهای منجر شدهاند. مشخصترین نمونه این واگذاریها به غیراز شرکت نیشکر هفتتپه به موضوع واگذاری سهام شرکت آلومینیوم المهدی و طرح هرمزال بازمیگردد که ابتدا سازمان خصوصیسازی در مورد نحوه واگذاری سهام این شرکت اعلام برائت میکرد و معتقد بود اشتباهی در روند واگذاری انجام نشده اما بهتازگی مشخص شده این سازمان قصد واگذاری دوباره این شرکتها را دارد. پوریحسینی، رئیس سازمان خصوصیسازی میگوید: درخصوص آلومینیوم المهدی و طرح هرمزال پذیرفتیم که خریدار تخلف کرده و اگر تخلفی انجام نمیداد، این شرکت را پس نمیگرفتیم.
حاشیههای آقای رئیس
به تازگی خود میرعلی اشرفپوری حسینی، رئیس سازمان خصوصیسازی هم وارد حاشیه شده. ماجرا به واگذاری مجتمع گوشت اردبیل در سال85 با رقمی کمتر از 4میلیارد تومان به پوری حسینی بازمیگردد که ظاهرا مورد توجه دادستانی هم قرار گرفته است. او در توضیح این ماجرا خرید این شرکت را تأیید میکند و میگوید: مجتمع گوشت اردبیل دولتی نبوده و سازمان خصوصیسازی هم آن را عرضه نکرده است. من در دیماه سال84 از سازمان خصوصیسازی کنار رفتم.
ماجرای دشت مغان
حاشیه تازه خصوصیسازی، موضوع واگذاری سهام کشت و صنعت دشت مغان است که سازمان خصوصیسازی ابتدا سهام این شرکت را به فروشگاه زنجیرهای رفاه واگذار کرد اما اکنون در یک عقبگرد آشکار قصد دارد سهام این شرکت را از فروشگاه رفاه پس بگیرد و به شرکت شیرین عسل واگذار کند. این درحالی است که خریدار قبلی یعنی فروشگاه رفاه کل مبلغ اولیه یعنی معادل 100میلیارد تومان را بهحساب این سازمان واریز کرده بود اما چون از زمان برگزاری مزایده در اردیبهشتماه تاکنون قیمت دلار چندین برابر رشد کرده در نتیجه قیمت کشت و صنعت دشت مغان هم بهدلیل خرید 50میلیون دلار ماشینآلات رشد کرده است درصورتیکه سازمان خصوصی در حال فروش سهام این شرکت به همان قیمتهای قبلی است. با این حال مدیرعامل سازمان خصوصیسازی در اینباره نظر دیگری دارد و میگوید: ما سهام این شرکت را به زور از کسی پس نگرفتیم بلکه برنده اول خودش بهخاطر حاشیههایی که درست شده بود از خرید سهام کشت و صنعت دشت مغان انصراف داد. نکته جالب توجه آنکه داوود خانی معاون سازمان خصوصیسازی در گفتوگو با فارس دلایلی متفاوت را اعلام کرده است: سازمان خصوصیسازی از نظر تطبیق و بضاعت تمکن مالی فروشگاه رفاه، خریدار قبلی کشت و صنعت دشت مغان به این نتیجه رسید که امکان واگذاری به رفاه وجود ندارد، بنابراین به شرکت شیرین عسل واگذار شد.» اما آرش فرهادی، معاون حقوقی شرکت فروشگاههای زنجیرهای رفاه این نظر را رد و تأکید میکند: فروشگاه رفاه از خرید سهام کشت و صنعت دشت مغان انصراف نداده بلکه به ما اعلام شد مراجع ذیصلاح گفتهاند نمیتوانیم با شما قرارداد ببندیم و چون ما بابت خرید سهام این شرکت 100میلیارد تومان بهحساب سازمان خصوصیسازی واریز کرده بودیم اعلام کردند برای اینکه پولمان را پس بدهند باید نامهای بنویسیم که هیچ اعتراض و ادعایی در این زمینه نداریم. او تأکید کرد: فروشگاههای زنجیرهای رفاه 3600میلیارد تومان سفته بهعنوان وثیقه به سازمان خصوصیسازی ارائه کرده است که این سازمان تاکنون آنها را پس نداده است.