محمد حیدری | رئیس شورای شهر مشهد
فساد چه بهمعنای انحراف از یک امر و مقصود متعالی و چه بهمعنای تباهی یک مسیر، نیازمند توجه ویژه و مبارزه جدی با آن است. فساد، بالذات و در هرحالت و جایگاهی آفتآفرین و نکوهیده است؛ لذا نبایستی برای وجوه آن مرحله و اولویت تبیین کرد. مسئله فساد و ابعادش را باید به یک چشم نگریست و با آن برخورد کرد. خواه فسادی که منافع کوچک برای اشخاصی اندک دارد، خواه فسادی که در ابعاد بزرگ و درسطح دولتها رخ میدهد، خواه فسادی که در ساختار زندگی روزمره مردم رایج و گسترده است. هریک از این وجوه فساد باید در کمترین زمان و با شیوه و ابزار خاص خودش مورد مداقه و بررسی قرار گیرند.
بنابر گزارشهای سازمانهای رسمی بینالمللی، فساد در کشورهای جهان سوم و درحال توسعه، با وجود ثروت و گردش پایین و ناچیز مالی، بهدلیل عدمرشدیافتگی در حوزه شفافیت، گستردهتر است. این بدین معناست که فساد دراین کشورها مخل هرگونه گام برداشتن به سوی توسعه و بزرگترین تشدیدکننده نابرابری است و بر فقیرتر شدن شهروندان این کشورها اثر مستقیم دارد. لذا این کشورها باید در صف مقدم مبارزه و ریشهکن کردن فساد قرار گیرند تا رسیدن به توسعه پایدار به آرزوی مدیران و شهروندان اینکشورها تبدیل نشود.
فساد علاوه بر موارد فوقالذکر، موجب تحلیلرفتن ارزشها و هنجارهای اجتماعی، اخلاقی و انسانی شده و هرگونه زیست اخلاقی را در فضای اداری و سیستمها با بحران روبهرو میکند. در این میانه ارزشهای تمدنی بشریت چون دمکراسی، عدالت، توسعه پایدار و قانونگرایی نیز صدمه میبینند. درنتیجه باید گفت با گسترش فساد، شاهد فروپاشی اخلاقی جامعه در همه سطوح و جایگاهها خواهیم بود. اتفاقی که عواقب رخ دادنش در جوامع اسلامیای چون ایران، بهمراتب دردناکتر خواهد بود. مبارزه با فساد را نباید تنها محدود به دولت و حکومتها دانست؛ بلکه تمام کسانی که از فساد زیان و آسیب میبینند باید در مسیر مبارزه با آن شریک باشند و چون مضرات فساد، دامان همه اقشار و افراد جامعه را میگیرد، باید همه اقشار و افراد جامعه هر یک بهقدر سهم و توان اثرگذاری خود در این مسیر گام بگذارند.
اهالی قدرت با ارتقای شاخصهای شفافیت و پاسخگویی روشن به مردم و شهروندان با مطالبه پیگیر و ارائه گزارش تخلفات میتوانند در این مسیر نقش مهمی ایفا کنند. اعتقاد قلبی بنده این است: در جامعهای که شهروندانش پیشگام پیشگیری و مبارزه با فسادند، هیچگاه فساد مجال بروز و ظهور پیدا نخواهد کرد. از جمله مهمترین طرحهایی که در شورای شهر مشهد تصویب کردهایم و با همت و پیگیری شهرداری مشهد به مرحله عمل رسیده، راهاندازی «سامانه فاش» است که درآن تمامی پروژهها، مناقصات، مزایدهها و قراردادها بهصورت شفاف دراختیار مردم قرار میگیرد. علاوه بر این، سازوکاری را در نظر گرفتهایم که طی آن، شهروندان، فساد و تخلفی در زیرمجموعههای مدیریت شهری را به مسئولان گزارش دهند. اگر چه هنوز دررسیدن به نقطه مطلوب راه پر پیچ و خمی داریم و بایستی تمام ارکان جامعه و عموم شهروندان در این مسیر همراه ما باشند .
نقشآفرینی شهروندان در مبارزه با فساد
در همینه زمینه :