عشایر
رنج‌های عشایر
محل زندگی عشایر دشتستان نیازمند تأمین زیرساخت‌هاست
راضیه بوستانی| بوشهر - خبرنگار:
بیش از 70 درصد عشایر استان بوشهر فصل قشلاق خود را در دشتستان سپری می‌کنند. آنها فصل ییلاق را در استان‌های سردسیری همچون اصفهان و فارس می‌گذرانند و پس از آن راهی بخش‌های ارم، شبانکاره و بوشکان در شهرستان دشتستان می‌شوند. اما زندگی سخت عشایری نیازمند توسعه زیرساخت‌هایی برای بهبود شرایط زندگی است.
راه‌های سخت‌گذر
یکی از عشایر بوشهر از روزهای سیل و طوفان یاد می‌کند؛ روزهایی که کاشانه‌شان زیر بارش شدید باران خیس آب می‌شود. او می‌گوید: اقدامات تامینی و رفاهی امور عشایر در این مواقع چندان کارساز نیست. باران که می‌آید زندگی‌ما را آب برمی‌دارد و همه وسایل خیس می‌شوند. زمستان‌ها اینچنین است و تابستان‌ها هم کم‌آب. خشکسالی به چشمه‌ها و رودهایی که عشایر از آنها استفاده می‌کردند رحم نکرده. تانکرهای آبرسانی هم تعدادشان کم است.
«خدارحم صحراکار» با اشاره به دشواری مسیر رفت و آمد عشایر در کوه‌ها و دشت‌ها می‌افزاید: راه‌های دسترسی به محل‌های اسکان عشایر ناهموار است.
در اکثر راه‌ها رفت و آمد عشایر با زحمت و مشقت همراه است. اصلاح و بهبود راه‌ها تا حدودی در رفع این سختی‌ها موثر است که اراده و همت اداره امور عشایر را می‌طلبد.
وی با بیان این‌که هزینه‌های نگهداری و پرورش دام‌ها افزایش یافته است، تصریح می‌کند: مهم‌ترین منبع مهم تولید گوشت سالم کشور دام عشایر است. خشکسالی، علوفه مورد نیاز برای تغذیه دام‌ها را کمتر و دسترسی به آن را سخت‌تر کرده است.
صحراکار ادامه می‌دهد: هر چند در راستای توانمندسازی عشایر دولت وام‌هایی را برای عشایر در نظر می‌گیرد اما عشایر همیشه برای دست و پا کردن وثیقه در تنگنا هستند، به همین دلیل عملا از این وام‌ها محروم می‌مانند.
افزایش هزینه تغذیه دام
رئیس اداره امور عشایر دشتستان با اشاره به وجود 70 درصد عشایر استان بوشهر در دشتستان به همشهری می‌گوید: عشایر دشتستان با حدود 20 هزار نفر جمعیت که 2 هزار و 800 خانوار عشایری را شامل می‌شوند بیشتر در بخش‌های ارم، بوشکان و شبانکاره قابل مشاهده‌اند. آنها بیشتر در مناطق کوهستانی به دلیل وجود شرایط مناسب مرتعی برای تغذیه دام ساکن می‌شوند.
«علی رحیمی» با بیان این‌که شغل اصلی عشایر دامداری است، اضافه می‌کند: حدود 25 درصد گوشت قرمز مصرفی بازار توسط عشایر تولید می‌شود. علاوه بر این عشایر در تولید مواد لبنی همچون شیر و ماست نیز فعالیت دارند. دغدغه عشایر در خصوص دام‌هایشان تغذیه آنهاست. علوفه ارزان‌قیمتی توسط تعاونی‌های عشایر با قیمتی مناسب‌تر از قیمت بازار در اختیار آنان قرار می‌گیرد و در شرایطی که دستیابی به علوفه دامی سخت شده یا هزینه بیشتری را می‌طلبد کمک خوبی به عشایر است.
طی سال‌های اخیر عشایر به کشاورزی نیز روی آورده‌اند و در تولید محصولات زراعی هم نقش ایفا می‌کنند. تولیدات زراعی عشایر در دشتستان در بخش‌های ارم و بوشکان قابل مشاهده است. در این بخش‌ها به کشت یونجه، جو و گندم می‌پردازند.
وام‌هایی که پرداخت نمی‌شود
رحیمی با اشاره به این‌که طی دو سه سال اخیر اعتبارات خوبی برای توسعه زیرساخت‌های جامعه عشایری در نظرگرفته شده و اعتبارات 5 تا 6 برابر شده، تصریح می‌کند: تسهیلات ارزان قیمتی با بازپرداخت 5 ساله برای عشایر تدارک دیده شده است. تسهیلاتی که به منظور پرواربندی دام، تامین علوفه و بهبود وضعیت زندگی آنان در نظر گرفته شده است. اما بانک‌ها با عشایر همکاری ندارند و عشایر معمولا برای تهیه مدارک مورد نیاز برای دریافت وام و تهیه ضامن با مشکل مواجه هستند.
تانکرهای آبرسانی
رئیس اداره امور عشایر شهرستان دشتستان با اشاره به افزایش تعداد تانکرهای آبرسانی بیان می‌کند: عمده مشکل عشایر عدم دسترسی آنان به امکانات اولیه زندگی است. خشکسالی منابع آبی را که چشمه‌ها و چاه‌ها بوده به یغما برده
است.
تانکرهای آبرسانی سیار از 3 دستگاه در سال 94به 7 دستگاه رسیده است. این تانکرهای آبرسانی سالانه حدود 100 هزار مترمکعب آب آشامیدنی و بهداشتی مورد نیاز عشایر دشتستان را فراهم می‌کنند. آب این تانکرها در 300 مخزن 5 هزار لیتری که برای عشایر تعبیه شده ذخیره می‌شود. همچنین 320 آب انبار برای ذخیره نزولات جوی در سطح دشتستان برای عشایر احداث شده است.
ادامه تحصیل سخت است
رحیمی با بیان این‌که دسترسی عشایر به محیط‌های آموزشی محدود است، می‌گوید: زندگی عشایر به گونه‌ای است که فرزندان نیز باید با والدین همراه باشند. این موضوع محدودیت‌هایی را برای تحصیل فرزندان عشایر به وجود می‌آورد. در حوزه آموزشی خدماتی به جامعه عشایر صورت گرفته تا فرزندان آنها مقطع ابتدایی را در مدارس عشایری سپری کنند؛ مدارسی که از امکانات آموزشی مدارس شهری بی‌بهره‌اند. دانش‌آموزان عشایری مقطع ابتدایی را در مدارس عشایری می‌گذرانند و پس از آن برای ادامه تحصیل باید راهی دبیرستان‌های روستایی یا شهری شوند. اینجاست که ممکن است به دلیل شرایط خاص زندگی عشایری ادامه تحصیل دیگر برای آنها مقدور نباشد.
حفظ فرهنگ عشایری
رحیمی با اشاره به این‌که فرهنگ عشایری بکر و دست‌نخورده است، می‌گوید: آفت‌هایی که فرهنگ جوامع شهری و روستایی را دربرگرفته هنوز به جامعه عشایری رسوخ نکرده است. آن دسته از قوانین اجتماعی و خانوادگی که از گذشته بر جامعه عشایری حکمرانی می‌کرده هنوز هم پابرجاست و گام‌هایی در راستای حفظ و غنی‌سازی این فرهنگ برداشته شده است.
