ایدئولوژی ضدجهانی بولتون

 خروج آمریکا از توافقنامه‌ها و معاهده‌های بین‌المللی در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ دیگر اتفاق تازه‌ای نیست؛ رویکردی که طی 6‌ماه حضور جان بولتون در کاخ سفید به‌عنوان مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا تشدید شده است.

این‌بار شکایت ایران و فلسطین از آمریکا در دیوان دادگستری بین‌المللی مستقر در لاهه باعث شد تا واشنگتن تصمیم به خروج از 2توافقنامه بین‌المللی بگیرد. روز چهارشنبه پس از آنکه دیوان لاهه با صدور حکمی موقت علیه آمریکا خواستار پایان دادن به تحریم‌های این کشور علیه ایران شد، وزیر خارجه آمریکا مایک پمپئو با حضور در مقابل خبرنگاران از تصمیم ترامپ برای خروج از «پیمان مودت» خبر داد. این پیمان که 63سال از عمرش می‌گذرد، مبنای شکایت ایران از آمریکا قرار گرفت و در نهایت به محکومیت واشنگتن در حکم موقت دادگاه منجر شد.

ساعاتی بعد هم جان بولتون در نشست خبری کاخ سفید حاضر شد و ضمن آنکه ایران را به «سوءاستفاده» از دادگاه لاهه متهم می‌کرد گفت که دونالد ترامپ تصمیم گرفته پس از خروج از پیمان مودت، به‌دلیل شکایت فلسطین از آمریکا، از پروتکل اختیاری منضم به کنوانسیون1961 وین مربوط به روابط دیپلماتیک نیز خارج شود. شکایت فلسطین مربوط به جابه‌جایی سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس است که با وجود مخالفت‌های بین‌المللی، 5‌ماه پیش انجام شد.

براساس کنوانسیون1961 وین، هر کشور ملزم به قراردادن سفارت خود در خاک کشور میزبان است. این در حالی است که رژیم صهیونیستی، قدس را از طریق نظامی اشغال کرده و مدعی حاکمیت بر آن است و آمریکا باید دیپلمات‌های خود را از این شهر خارج کند. طبق پروتکل منضم به کنوانسیون1961 وین که آمریکا یکی از امضا‌کنندگان آن بود، کشورها متعهد می‌شوند موارد اختلافی را به دادگاه لاهه ارجاع دهند و از رأی دادگاه تبعیت کنند.

بولتون در این نشست خبری بار دیگر مخالفتش را با سازوکارهای بین‌المللی که می‌تواند آمریکا را به پای میز محاکمه بکشاند اعلام کرد و دیوان دادگستری بین‌المللی که عالی‌ترین رکن قضایی سازمان ملل بوده و کشورها ملزم به اجرای احکام آن هستند را «سیاست‌زده» و «ناکارآمد» خواند. او همچنین اعلام کرد که آمریکا در تمامی توافقنامه‌های بین‌المللی که امکان شکایت از آمریکا در دادگاه لاهه را فراهم می‌کند، تجدیدنظر خواهد کرد.

بولتون؛ دشمن ایران

بولتون در خلال سخنان خود در نشست خبری کاخ سفید نتوانست دشمنی دیرینه‌اش با ایران را پنهان کند و مدعی شد که ایران از دادگاه لاهه «استفاده سیاسی» کرده است. او گفت که این دادگاه به ایران اجازه داده از آن به‌عنوان ابزاری برای «پروپاگاندا» استفاده کند. مشاور امنیت ملی ترامپ همچنین مدعی شد که ایران به‌طور سیستماتیک سیاست دشمنی علیه آمریکا را دنبال کرده است. او همچنین ایران را یک کشور «سرکش» خواند که برای خاورمیانه یک «تهدید» به‌حساب می‌آید. خبرنگارانی که با جان بولتون در اتاق کارش در کاخ سفید گفت‌وگو کرده‌اند متوجه دشمنی ریشه‌دار و آشکار او با ایران شده‌اند. بولتون امضای دونالد ترامپ پای فرمان خروج آمریکا از توافق هسته‌‌ای را قاب کرده و به دیوار زده است.  او همچنین یک کاریکاتور که در آن توافق هسته‌ای مورد تمسخر قرار گرفته را به دیوار چسبانده است. اینها مشاهدات خبرنگار رویترز است که به‌تازگی با بولتون گفت‌وگویی داشته است. خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اگرچه خواسته ترامپ از ابتدای ورودش به کاخ سفید بود اما تنها پس از آن ممکن شد که بولتون به‌عنوان مشاور امنیت ملی او کارش را در کاخ سفید آغاز کرد. بسیاری معتقدند جان بولتون بود که درنهایت عزم ترامپ را برای خروج از توافق هسته‌ای جزم کرد. اکنون در میان تحلیلگران غربی معروف است که می‌گویند جان بولتون هر آنچه در دوره بوش نتوانست اجرا کند را در دوره دونالد ترامپ به انجام رسانده است؛ برنامه‌هایی که مخالفت با «چندجانبه‌گرایی بین‌المللی» در کانون آن قرار دارد.