خاورمیانه
پازل قدرت در عراق کامل شد
نخست‌وزیری عادل عبدالمهدی از سوی بسیاری از تحلیلگران به معنی آغاز عصری تازه در عراق و ورود چهره‌های تکنوکرات به دایره مدیریت این کشور است
سیاوش فلاح‌پور/خبرنگار
سرانجام ماراتن سیاسی عراقی‌ها به پایان رسید و پرونده انتخابات بعد از گذشت 4ماه بسته شد. رقابت‌های سیاسی احزاب و گروه‌های مختلف عراقی بعد از انتخابات پارلمانی در طول تمام سال‌های بعد از سقوط نظام صدام بی‌سابقه بود تا جایی که عده‌ای بر این باور بودند نظام سیاسی جدید به بن‌بست رسیده است. تحلیلگرانی همچون جمال خاشقجی (که ازقضا گفته می‌شود اکنون در کنسولگری عربستان به گروگان گرفته شده) پیچیده شدن این رقابت‌ها را نشانه‌ای از افزایش تنش‌های تهران و واشنگتن در بغداد به‌شمار می‌آوردند، در حالی که برخی دیگر از بلوغ سیاسی عراقی‌ها سخن می‌گویند. در هر حال، پرونده این رقابت طولانی به شکل ناگهانی و در ساعات پایانی روز سه‌شنبه، وقتی که همه تصور می‌کردند باز هم رأی‌گیری از نمایندگان پارلمان برای انتخاب رئیس‌جمهور به تعویق افتاده، بسته شد و به فاصله کمتر از یک‌ساعت، همه طرف‌ها بدون برگزاری رأی‌گیری بر سر انتخاب نخست وزیر هم به توافق رسیدند؛ حادثه‌ای که نشان داد اگر بزرگان در بغداد، نجف و اربیل به توافق برسند، کارها آنقدر هم که به‌نظر می‌رسد پیچیده نیست.
به این ترتیب، اکنون برهم صالح، عادل عبدالمهدی و محمد الحلبوسی، رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و رئیس پارلمان عراق هستند و قرار است طی 4سال آینده رهبری عراق را بر عهده داشته باشند؛ 4سالی که از هم‌اکنون می‌توان حدس زد تا چه اندازه بحرانی است؛ بحران‌هایی نظیر خشکسالی و منازعات آبی با همسایگان، افزایش نرخ بیکاری، تداوم ناامنی و شاید از همه مهم‌تر، تحول عراق به صحنه‌ای برای نبرد نیابتی ایران و آمریکا؛ خطری که تمام گروه‌های عراقی تلاش می‌کنند از تحقق آن جلوگیری کنند. تمام اینها در حالی است که تحلیل‌های اولیه نشان می‌دهد دست‌کم تا اینجا، ایران دست برتر را در کارزار سیاسی عراق نسبت به آمریکا در اختیار دارد؛ اگرچه تاریخ عراق نشان داده هیچ‌گاه نمی‌توان به‌راحتی درباره تحولات این کشور قضاوت کرد.
محمد الحلبوسی رئیس‌مجلس
محمد الحلبوسی، استاندار سابق الانبار، پیش از 2ضلع دیگر هرم قدرت در عراق انتخاب شد. او اکنون با 37سال سن، جوان‌ترین رئیس پارلمان خاورمیانه به‌شمار می‌آید که با 169رأی از 251رأی در مقابل رقیب خود، خالد العبیدی (وزیر دفاع حیدر العبادی) در رقابت پیروز شد. او کاندیدای محور الوطنی (از اهل سنت عراق) بود که توانست حمایت هادی عامری و متعاقبا حشد شعبی را جلب کند. نمایندگان ائتلاف نصر (به ریاست حیدر عبادی) پیروزی او را نشانه‌ای از تشدید فساد اقتصادی در میان سیاستمداران عراق به‌شمار آوردند. الحلبوسی در نخستین نطق خود به‌عنوان رئیس مجلس با تحریم‌های آمریکا علیه ایران مخالفت کرد.
برهم صالح رئیس‌جمهور
برهم صالح، دومین ضلع از سه‌گانه قدرت بود که سیاستمداران عراقی به‌سختی بر سر او به توافق رسیدند، چراکه برخلاف عرب‌ها، احزاب کرد موفق به انتخاب گزینه‌ای واحد به‌عنوان رئیس‌جمهور نشدند و تا این لحظه، مسعود بارزانی به انتخاب صالح معترض است. به این ترتیب، برهم صالح در دور دوم رقابت با فواد حسین، نامزد حزب دمکرات، با 219رأی از مجموع 272رأی پیروز شد. رئیس‌جمهور 58ساله عراق پیش از این معاون نوری مالکی در دوران نخست‌وزیری وی بود و بعد از آن هم از سال‌های 2009 تا 2011 نخست‌وزیر اقلیم کردستان شد. در سال2014 بسیاری انتظار ریاست‌جمهوری او را داشتند اما صالح در آخرین لحظات به نفع فواد معصوم از صحنه کناره‌گیری کرد. او دقایقی پس از انجام مراسم تحلیف، عادل عبدالمهدی را به‌عنوان نخست‌وزیر انتخاب کرد.
عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر
عادل عبدالمهدی اما مهم‌ترین بخش از مثلث قدرت در عراق را تشکیل می‌دهد؛ منصبی که طی 4ماه گذشته بسیاری از سیاستمداران عراقی تا یک‌قدمی آن رسیدند اما در نهایت کنار زده شدند؛ از حیدر عبادی گرفته تا فالح فیاض، طارق نجم و... تا سرانجام بعد از 13سال، دست حزب الدعوه از قدرت اجرایی عراق کوتاه شده و راه برای سیاستمداری تکنوکرات، همچون عادل عبدالمهدی باز شود. نخست‌وزیر 76ساله عراق، کارشناسی اقتصادی است که به‌دلیل پیشینه سیاسی و مبارزاتی خود روابط گسترده‌ای با جامعه جهانی، به‌ویژه کشورهای اروپایی دارد. او از سوی دیگر از چهره‌های نزدیک به ایران به‌حساب می‌آید. عبدالمهدی در جریان مذاکرات فشرده جریان صدر با حشد‌شعبی و در نهایت با چراغ سبز مرجعیت موفق به رهبری دستگاه اجرایی عراق طی 4سال آینده شده است.
