کاسبی که برای مردم پدری می‌کرد

زهرا بلندی؛ روزنامه نگار

حاج سیدهاشم قندی، تاجری ساده و بی‌توجه به سیاست، نه فقط در عرصه تجارت قند بلکه در کمک به مردم محله خانی‌آباد و ساخت مسجد و مدرسه، نامی ماندگار به جای گذاشت. داستان او نشان می‌دهد چطور یک فرد معمولی می‌تواند در بزنگاه‌های تاریخ نقش بزرگی ایفا کند.
حاج‌هاشم قندی تاجر قند بود و کاری به سیاست نداشت، اما زندگی و عملکرد او فراتر از یک کسب‌وکار ساده بود. در آن دوران، بیشتر قند ایران از بلژیک و روسیه وارد می‌شد، اما در سال ۱۳۲۲ شمسی، با شروع جنگ روسیه و ژاپن، واردات قند از روسیه قطع شد و قیمت قند در ایران افزایش یافت. نصرالله حدادی، تهران‌شناس، در این‌باره می‌گوید: «حاکم تهران، علاءالدوله، برای پاسخ‌گویی به اعتراض مردم، تاجران قند را به حضور طلبید تا دلیل گرانی قند را جویا شود. حاج هاشم‌که از معتبرترین تاجران قند بود، به صراحت گفت: قند از روسیه نمی‌آید و... این صراحت او به‌شدت به علاءالدوله بر خورد و دستور داد او را فلک کنند. هرچند حاج هاشم کتک خورد و مجبور شد به دستور حاکم تهران، آن روز با او ناهار بخورد، اما این خبر به سرعت در میان بازاریان و مردم پیچید. این اتفاق ساده، جرقه‌ای برای اعتراض و انقلاب مشروطیت بود و شاه قاجار ناچار به عزل حاکم تهران شد.» حاج هاشم نه فقط یک تاجر موفق، بلکه پدری مهربان و دلسوز برای مردم محله‌اش خانی‌آباد بود. حدادی می‌گوید: «سالانه بخشی از سود حاج‌هاشم صرف تأمین غذا و دارو برای خانواده‌های نیازمند می‌شد و شخصاً با اطرافیانش به خانه‌های فقرا سر می‌زد تا به آنها کمک‌رسانی کند. او 3مسجد، یکی مسجد قندی در خیابان جهان‌پهلوان تختی، یکی خندق‌آبادی در خیابان مولوی و دیگری در خیابان فروزش ساخته است. اما علاوه بر این یکی از برجسته‌ترین کارهای حاج‌هاشم، توجه به کودکان بی‌سرپرست و فقیر محله بود.