فروش خودرو‌ روی خط ترمز

بهزاد رنجبر
روزنامه نگار

آمار‌ها نشان می‌دهد جمع کل فروش شرکت‌های خودروساز در 4‌ماه امسال تحت‌تأثیر کاهش تولید و فروش ایران‌خودرو افت کرده است.

به گزارش همشهری، فشار ناشی از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌ها از آبان‌ماه به افزایش تعداد تصمیمات جدید و غیرکارشناسی منجر شده است؛ به‌طوری‌که در تازه‌ترین رویداد، مقدار تولید و فروش شرکت ایران‌خودرو که 48درصد از کل بازار خودروی ایران را در دست دارد تحت‌تأثیر تصمیم‌های جدید برای نقل و انتقال ارز با کاهش مواجه شده است. این کاهش مقدار تولید و فروش عمدتا به این دلیل است که براساس تصمیم دولت این شرکت از خرید تعهدی قطعات اولیه برای ساخت خودرو که منشأ یورو دارد منع شده است که این موضوع موجب شده شرکت ایران‌خودرو در تأمین قطعات مورد نیازش با مشکل مواجه شود، به‌طوری‌که براساس اعلام نظر مقامات مسئول تعداد زیادی خودروی ناقص که فاقد برخی قطعات اولیه هستند در کارخانه باقی مانده و چرخه کامل تولید را طی نکرده‌اند.
این ماجرا موجب شده مقدار فروش شرکت ایران‌خودرو در 4‌ماه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل 500میلیارد تومان کاهش یابد. قرار گرفتن خودرو در گروه نخست اولویت‌های کالایی برای تخصیص ارز ناشی از قرار گرفتن این صنعت در نوک پیکان تحریم‌های آمریکا بوده است، اما اطلاعات دریافتی نشان می‌دهد مراحل دریافت ارز به‌دلیل صف طولانی نوبت تخصیص به دپوی قطعات وارداتی در گمرک منجر شده است.  در ماه‌های اخیر بوروکراسی تازه‌ای برای تخصیص ارز واردات قطعات وضع شده است زیرا در گذشته براساس فهرست اعلام شده نسبت به ثبت سفارش، در نوبت تخصیص ارز سامانه نیما می‌ماند، اما اکنون باید ادارات کل تخصصی نیز در این زمینه اعلام نظر کنند. در همین رابطه دبیر انجمن خودروسازان در گفت‌وگو با همشهری، مصوبه دولت در زمینه ممنوعیت واردات کالا بدون انتقال ارز و دپوی قطعات وارداتی در گمرکات برای سپری شدن فرایند تخصیص ارز را موجب اخلال در روند تأمین برخی قطعات مانند‌ آی‌سی‌یو، قطعات الکترونیک، رینگ پیستون و کاسه نمد و کاهش تولید خودروهای داخلی دانست. احمد نعمت‌بخش افزود: این شرایط نه فقط موجب توقف رشد بلکه باعث کاهش تولید خودرو از خرداد‌ماه امسال شده است.

کاهش 1/8درصدی فروش ایران‌خودرو

اطلاعات آماری از مقدار کل فروش شرکت‌های خودروساز در 4‌ماه امسال نشان می‌دهد این مقدار نسبت به‌مدت مشابه سال قبل با کاهش مواجه شده است و این افت عمدتا ناشی از کاهش مقدار فروش شرکت ایران‌خودرو بوده است. 4خودروساز بزرگ ایران یعنی شرکت‌های ایران‌خودرو، سایپا، پارس‌خودرو و زامیاد در 4‌ماه امسال جمعا 11هزارو 689 میلیارد تومان خودرو فروخته‌اند که این مقدار نسبت به‌مدت مشابه سال قبل یک درصد کاهش نشان می‌دهد. بخش زیادی از این کاهش فروش ناشی از کاهش مقدار فروش شرکت ایران‌خودروست که ارزش کل فروش آن نسبت به سال قبل نزدیک به 500میلیارد تومان کاهش یافته است. سال قبل شرکت ایران‌خودرو توانسته بود در طول 4‌ماه 6هزارو 101میلیارد تومان خودرو بفروشد که این مقدار در 4‌ماه امسال با 8.1درصد کاهش به 5هزارو 605میلیارد تومان رسیده است. میانگین نرخ فروش محصولات شرکت ایران‌خودرو امسال نسبت به پارسال رشد کرده است؛ به‌طور مثال میانگین نرخ فروش محصولات ایران‌خودرو در گروه پژو که از پرفروش‌ترین محصولات این کارخانه است، 7درصد رشد کرده و از 29میلیون و 700هزار تومان به 31میلیون و 700هزار تومان رسیده است.
در گروه دنا نیز که از محصولات پرفروش ایران‌خودرو محسوب می‌شود قیمت‌ها با 7.3درصد رشد از 35میلیون و 800هزار تومان به 38میلیون و 440هزار تومان رسیده است. با این حال این رشد 7درصدی قیمت‌ها منجر به افزایش ارزش کل فروش شرکت ایران‌خودرو نشده و تولیدات این شرکت هم با کاهش مواجه شده است. با وجود کاهش زیاد مقدار فروش شرکت ایران‌خودرو، شرکت‌های سایپا و زامیاد تغییر چندانی در مقدار فروششان نسبت به سال قبل نداشته‌اند. داده‌های مربوط به تولید و فروش این دو شرکت نشان می‌دهد مقدار فروش شرکت سایپا در 4‌ماه امسال 0.05درصد و زامیاد 0.38درصد رشد کرده است. در میان این 4خودروساز تنها شرکتی که توانسته است با رشد فروش مواجه شود شرکت پارس‌خودرو بوده است. آمار‌ها نشان می‌دهد ارزش کل فروش پارس‌خودرو از 1598میلیارد تومان در 4‌ماه سال گذشته با 25درصد رشد به 1998میلیارد تومان رسیده است.


   مشکل نقل و انتقال ارز

احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران می‌گوید: درحالی‌که شرکت‌های خودروسازی براساس مراوداتی که با طرف‌های خارجی دارند، توافق کرده بودند که ابتدا اجناس را دریافت کنند و سپس ارز را انتقال دهند، این بخشنامه باعث شد تا برخی قطعات خودروسازی به‌دست آنها نرسد. نعمت بخش تأکید می‌کند: با وجود افزایش تولید 30درصدی در 2‌ماه اول سال، شاهد کاهش 20درصدی تولیدات در خرداد‌ماه نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته بودیم. نعمت بخش می‌افزاید: متأسفانه به‌دلیل تأمین نشدن قطعات توسط قطعه‌سازان با توجه به مشکلات مذکور، درصد زیادی از خودروها، ناقص تولید شده و امکان تجاری آن میسر نیست.