ایستاده با چراغ راهنما

   موضوع: نخستین چراغ‌‌های راهنمایی و رانندگی‌ تهران
   ویژگی: استفاده از فانوس

امروز دیگر این تصور که یک چهارراه شلوغ و پررفت‌وآمد چراغ راهنمایی‌ورانندگی نداشته باشد غیرممکن است. یک قرن پیش نیز زمانی که خودروها به جای چهارپایان و درشکه‌ها مسئولیت جابه‌جایی مسافران را در خیابان‌های تهران به‌عهده گرفتند، نخستین بار جای خالی چراغ راهنمایی در چهارراه‌های شلوغ پایتخت احساس شد. هرچند ساکنان کلانشهرهای غرب، پیش از اختراع اتومبیل یعنی همان روزهایی که چهارپایان و کالسکه‌ها در کلانشهرهای دنیا ترافیک ایجاد می‌کردند، با چراغ راهنمایی آشنا شدند. علیرضا زمانی، در این‌باره می‌گوید: « سال1868 نخستین چراغ راهنمایی پیش از اختراع اتومبیل در لندن نصب شد و لندنی‌ها نخستین مردمان جهان بودند که با چراغ راهنمایی آشنا شدند. در حقیقت این چراغ از 2فانوس گازی قرمز و سبز تشکیل می‌شد و با چراغ‌های امروز تفاوت بسیار داشت.»
این تهران‌پژوه ادامه می‌دهد: «رانندگان تهرانی اما نخستین بار توسط چراغ‌های راهنمایی که روی کوله‌پشتی نصب شده بود با این دستگاه آشنا شدند. در سال‌های پیش از دهه30 مأموران راهنمایی و رانندگی این چراغ‌ها را که به‌صورت کوله‌پشتی بودند روی شانه می‌انداختند و در چهارراه‌های شلوغ می‌ایستادند. این کوله‌‌پشتی‌ها 2چراغ قرمز و سبز داشتند و نیز یک کلید برای خاموش و روشن‌کردن چراغ‌ها که روی سینه مأمور قرار داشت.»
 نخستین چراغ‌های راهنمایی نصبی یا به‌عبارتی نخستین چراغ‌های راهنمایی مدرن تهران نیز پس از دهه30 در خیابان‌های پایتخت نصب شد. زمانی می‌گوید: «دهه30 شمسی نخستین چراغ‌های راهنمایی پایتخت در تقاطع خیابان‌‌های سپه (امام‌خمینی‌«ره») و امیریه (ولیعصر « عج») نصب شد و سپس محدوده معابر پل امیربهادر، باغ ملی، دروازه شمیران و... صاحب چراغ راهنمایی مدرن شدند. اما نسل اولیه این چراغ‌ها با چراغ‌های مدرن امروزی فرق داشت. این چراغ‌های راهنمایی از فانوس‌های لامپی تشکیل شده بودند و در روزهای آفتابی تشخیص رنگ سبز یا قرمز آنها دشوار بود. همچنین آن روزها خبری از چراغ‌های اتوماتیک نبود و مأموران راهنمایی و رانندگی به‌صورت دستی و براساس وضعیت ترافیک خیابان، چراغ سبز یا قرمز را روشن می‌کردند.»