گزارش
تحصیل در خارج، خدمت به داخل
معاونت علمی ریاست‌جمهوری کانال مؤثری برای ایجاد تعامل با نخبگان خارج از کشور ایجاد کرده است
زهرا خلجی-روزنامه‌نگار
حمایت از نخبگان و پژوهشگران ایرانی خارج از کشور از مهم‌ترین اهداف معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در دولت سیزدهم است. اگرچه ایجاد بسته‌های مشوق برای بازگشت نخبگان مهاجر توانسته است تا حدودی کارگر باشد، اما ایجاد کانال‌هایی برای همکاری با نخبگان خارج از کشور هم مدتی است در دستور کار قرار گرفته است. برای این منظور، سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی، پلتفرمی را با نام «کانکت پلاس» (Connect Plus) طراحی کرده است تا از ایده‌های فناورانه متخصصان ایرانی با تجربه فعالیت در خارج از کشور، با ثبت‌نام در این پلتفرم حمایت شود.
مدل حمایتی جدید
پروژه و پلتفرم «کانکت پلاس» در حقیقت سامانه‌ای برای همکاری با متخصصان ایرانی خارج از کشور است. براساس این پروژه، نخبگان و فارغ‌التحصیلانی که پیش از این در خارج از کشور شرکت تأسیس یا محصولی تولید کرده‌اند و می‌خواهند مشابه آن را در ایران تولید یا شرکت دانش‌بنیان در ایران تأسیس کنند، در این سامانه حمایت می‌شوند.
تسهیلات بلاعوض
سیدعلی حسینی، معاون توسعه روابط علمی و سرمایه انسانی سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی درباره جزئیات این پلتفرم می‌گوید: «با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی، یک گرنت(کمک‌هزینه) ۵۰۰میلیون تا یک‌میلیارد تومانی بلاعوض و همچنین جذب سرمایه از صندوق‌ها و وی‌سی‌های همکار «کانکت» به افرادی که به‌دنبال تأسیس شرکت دانش‌بنیان هستند، اعطا می‌شود.»
اقبال مهاجران به فعالیت داخلی
دریافت 380پروپوزال، فقط در بازه زمانی 2ماه و نیم، نشانه تمایل افراد فعال در خارج برای همکاری است. به‌گفته حسینی از بین این 380پروپوزال ۱۰۰مورد به شرکت دانش‌بنیان تبدیل شد و باقی درحال ارزیابی است. از طرفی این پروژه‌ها به سرمایه‌گذاران معرفی می‌شود؛ چراکه بعضا برخی از طرح‌ها به حمایت بالای چند میلیارد تومانی نیاز دارند و ریسک سرمایه‌گذاری‌شان کمتر است. البته حمایت‌های سازمان توسعه همکاری‌ها فقط به اینجا ختم نمی‌شود؛ پشتیبانی از محققان پسادکتری نیز برنامه حمایتی دیگری از سوی این سازمان و معاونت علمی است که به‌گفته حسینی در همین راستا از هزار و 700 محقق پسادکتری در سال۱۴۰۲ حمایت شده است. برای استفاده از این حمایت، فرد متقاضی باید پروپوزال خود را در پلتفرم «کانکت پلاس» بارگذاری کند و سازمان همکاری‌ها قبل از اپلای کردن، او را به دانشگاه یا پژوهشگاه معرفی می‌کند. پس از تأیید، فرد در دانشگاه جذب و علاوه بر اعطای حقوق استادیار پایه و یک گرنت حدود ۳۰۰میلیون تومانی، به‌مدت یک سال بیمه می‌شود.
تجربه شیرین
مسعود شریفی یکی از هزاران نخبه ایرانی است که مدرک دکتری خود را در رشته مکانیک در کانادا گرفته و پروژه‌اش روی یک موضوع بیومکانیکی است. او به همشهری گفت: «زمانی که قصد داشتم به ایران بازگردم با جست‌وجو در اینترنت متوجه سامانه‌ای در این خصوص شدم. سپس شرکت‌هایی را که درخواست جذب نیرو داده بودند بررسی کردم و درخواست دادم.» شریفی اکنون معاون فنی، مهندسی شرکت نوآوران روباتیک و پزشکی سیناست؛ همان شرکتی که روبات جراح سینا را ساخته است.
