... اندک جایی برای خفتن

فاطمه عسگری‌نیا-روزنامه‌نگار

واژه پانسیون (به فرانسوی: pension) به معنای اقامتگاهی است که مشتریان با پرداخت هزینه ماهانه یا حتی سالانه، می‌توانند از مسکن، خوراک، لوازم‌خانگی و سایر امکانات آنجا استفاده کنند. حالا دیکشنری را بگذارید کنار و با این جملات همراه شوید تا از پانسیون‌های این شهر خبر تازه‌ای دستگیرتان شود.

اقامت امن؛ دغدغه عمومی
با هزار امید و آرزو راهی تهران شده است؛ دختری که برای زندگی در شهر پرزرق و برق تهران تنها یک کوله از لوازم‌شخصی و یک ساک شفاف حاوی پتوی گلبافت زرشکی‌رنگی همراهش است. قبل از اینکه راهی پایتخت شود، خوب حساب و کتاب زندگی در این شهر را کرده است و از آنجا که توان تامین ودیعه‌های سرسام‌آور و کرایه خانه‌های نجومی را ندارد به سفارش یکی از دوستانش که چند سال پیش به تهران آمده، زندگی در پانسیون را انتخاب کرده است. نامش ثریاست؛ 27ساله اهل خرم‌آباد با مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس حسابداری: «کار و بار در شهر ما مخصوصا برای دختران کساد است. خیلی خون دل خوردم تا خانواده‌ام را برای زندگی مجردی در تهران آماده کردم، قبول نمی‌کردند. نگران محل زندگی‌ام بودند، اما وقتی دیدند در تهران پانسیون‌هایی هستند که دختران با هم زندگی می‌کنند کمی خیالشان آسوده شد.»

زندگی پانسیونی
زندگی پانسیونی، سبک زندگی جوان‌هایی که نه برای درس خواندن، بلکه برای کارکردن و ساختن آینده‌شان به تهران آمده‌اند. عمده پانسیون‌ها هم در حوالی ایستگاه‌های مترو و خطوط بی‌آرتی متمرکز شده‌اند. قیمت زندگی در پانسیون هم بستگی به محل قرار گرفتن آن و البته امکاناتی دارد که در اختیار افراد قرار می‌گیرد. بالا و پایین شهر هم ندارد؛ هر جا که اراده کنید لیست بلندبالایی از این پانسیون‌ها در فضای مجازی در اختیارتان قرار می‌گیرد. به بهانه رزرو اتاق برای برادرم با یکی از پانسیون‌های بالای شهر تماس می‌گیرم. مسئول پانسیون پسرانه‌ای در قیطریه می‌گوید: «در پانسیون ما 4گروه از افراد زندگی می‌کنند تک تخت‌خوابه‌ها که از موقعیت اجتماعی بالاتری نسبت به سایر افراد برخوردارند و به ازای اتاق تک‌تخته‌شان ماهی 12ونیم تا 15میلیون پرداخت می‌کنند و اتاق شخصی‌شان از همه امکانات رفاهی اعم از سرویس بهداشتی و حمام و اینترنت وای‌فای و نور کافی برخوردار است تا کارگران ساده رستوران‌ها، املاکی‌ها و کارگران فنی که در اتاق‌های 6 تا 8تخته سکونت دارند و ماهانه 6میلیون‌و200هزار تومان پرداخت می‌کنند؛ البته در کنار این 2گروه، VIP نشین‌ها در اتاق‌های 2تخته هستند که تا 7ونیم میلیون تومان پرداخت می‌کنند.» این مسئول برای اینکه خیالمان را راحت کند و اطمینان دهد آدم‌های درستی در پانسیونش سکونت دارند، می‌گوید شما برای برادرتان یک انتخاب دیگر هم دارید و می‌توانید از اتاق‌های 4تخته که بچه‌های برنامه‌نویس در آن زندگی می‌کنند، رزرو کنید: «ما اینجا همه قشری پذیرش داریم جز اسنپی و سرباز. از لحاظ امنیت خیالتان راحت باشد، از ساعت یک شب تا 6صبح کسی حق ورود و خروج ندارد؛ ضمن اینکه استعمال دخانیات هم در اینجا ممنوع است.»

سیگار ممنوع
به‌سمت آرژانتین که می‌رویم قیمت‌ها کمی پایین‌تر می‌آید. به یکی از قدیمی‌ترین پانسیون‌های دخترانه شهر که چندین شعبه هم در مناطق مختلف دارد، سرمی‌زنیم. می‌گوید تنها اتاق‌های 3تخته‌اش خالی است و به‌ازای رزرو یکی از تخت‌ها باید علاوه بر 3میلیون‌و700هزار تومان ودیعه ثابت، ماهانه هم همین مبلغ را به‌عنوان کرایه بپردازیم. درحالی‌که بادی به غبغب می‌اندازد می‌گوید البته این کرایه در برابر امکانات ما اعم از ماشین لباسشویی، 2حمام در هر طبقه، اینترنت، کمد اختصاصی، یخچال در هر اتاق، سالن مطالعه و آشپزخانه زیاد نیست: «اینجا مجهز به دوربین مداربسته است. دخترها دیرتر از ساعت 12شب حق ورود به خوابگاه را ندارند و ساعت 6صبح هم ورود و خروج آزاد است. داخل پانسیون کسی حق کشیدن سیگار ندارد. به ازای هر شب دعوت مهمان هم باید کرایه یک شب پرداخت شود.»

اینجا پادگان نیست!
در مراکز شهر اما سختگیری پانسیون‌های دخترانه و پسرانه کمتر است. در خیابان رودکی به یکی از پانسیون‌های دخترانه سرزدیم؛ نه از محدودیت‌های ورود و خروج در آن خبری بود نه از قیمت‌های بالا. به قول مسئول پانسیون اینجا قرار است همه با دل خوش کنار هم زندگی کنیم: «ودیعه پرداختی اینجا یک‌میلیون تومان است و افراد می‌توانند هفتگی یا ماهانه اجاره‌های خود را پرداخت کنند. قیمت رزرو تخت‌های ما از یک‌میلیون و 900هزار تومان که 6تخته است شروع می‌شود تا 2میلیون‌و400هزار تومان برای اتاق‌های 4تخته و 3میلیون‌و200هزار تومان برای اتاق‌های 2تخته.»
بعد هم با خوشحالی خاصی می‌گوید اینجا همه چی آزاد است؛ از استعمال سیگار تا ساعت ورود و خروج. همه دخترها برای خودشان کلید دارند و محدودیتی در ساعت ورود و خروج نیست: «اینجا پادگان نیست!»
در پانسیون‌های پایین شهر که امکانات رفاهی ساختمان‌ها کمتر است، زندگی برای ساکنان هم سخت‌تر می‌شود. مهرانه 6سالی است که در یک پانسیون خیابان انقلاب زندگی می‌کند: «شب‌ها ساعت 9شب می‌رسم پانسیون و ساعت 11خاموشی است. شب‌ها آشپزخانه در قرق همه دختران است و گاز خالی برای پخت‌وپز پیدا نمی‌شود. استفاده از حمام و دستشویی هم منوط به انتظار در یک صف طولانی است.»
مریم هم می‌گوید: «من برای تامین هزینه‌هایی که دارم باید 2جا کار کنم. ساعت پایان شیفت دومم 10شب است و خاموشی خوابگاه ساعت11. خیلی وقت‌ها مجبورم به‌خاطر دیر رسیدن و بسته بودن پانسیون شب را در یکی از مسافرخانه‌های شهر سپری کنم. نظافت اتاق‌ها بر عهده خودمان است و همکاری نکردن حتی یک عضو می‌تواند زندگی را بر همه تیره و تار کند.»

امان از پانسیون‌های بدون مجوز
اکثر پانسیون‌ها زیرنظر جامعه حرفه‌ای هتل، هتل‌آپارتمان‌ها و پانسیون‌های تهران هستند. این پانسیون‌ها به‌صورت مرتب بازرسی و نظارت می‌شوند، اما به‌گفته یکی از اعضای این جامعه به‌دنبال افزایش قیمت خانه در تهران متأسفانه بر تعداد پانسیون‌های بدون مجوز افزوده شده است. افراد زیادی خانه‌های خود را تبدیل به پانسیون کرده‌اند و بدون مجوز به‌راحتی در شبکه‌های مجازی تبلیغ می‌کنند و به‌خاطر پایین بودن نرخ کرایه و نداشتن قوانین و محدودیت‌ها مورد استقبال افراد هم قرار می‌گیرند. گرچه این جامعه به محض اطلاع و شناسایی از این واحد‌ها نسبت به اخطار دادن به آنها اقدام می‌کند، اما رشد قارچ‌گونه این پانسیون‌ها سرعت زیادی دارد.