طرح ترافیک جدید با محوریت برقی‌سازی‌

مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار

چند سالی است که زمزمه ایجاد تغییرات اساسی در نحوه اجرای طرح ترافیک شهر تهران مطرح می‌شود؛ طرحی که از سال 1359در هسته مرکزی پایتخت اجرا می‌شود و هر از چندگاهی محدوده یا زمان اجرای آن تغییراتی کرده و پس و پیش شده است. کاستن از ترافیک و تراکم بالای خودرو‌ها در هسته مرکزی شهر و به‌ویژه معابر اطراف بازار بزرگ تهران و همچنین کاهش آلودگی هوای تهران در نیمه دوم سال از اهداف اصلی اجرای این طرح بود، اما با گذشت چند دهه از اجرای طرح ترافیک شهر تهران، نه‌تنها ترافیک و آلودگی هوای شهر کاهش پیدا نکرد و کنترل نشد که مشکلات و آسیب‌های جدی و جدیدی هم به‌دنبال خود داشت.
با توجه به محقق نشدن اهداف اولیه، یعنی کاهش ترافیک و جلوگیری از آلودگی هوای شهر در نیمه دوم سال و همچنین پیش آمدن مشکلات ثانویه‌، اغلب بحث ایجاد تغییرات در شکل و نحوه اجرای طرح ترافیک مطرح بود، اما در حد حرف باقی ماند و بازنگری در آن صورت نگرفت. حالا به‌نظر می‌رسد که پس از چند دهه، سرانجام در ششمین دوره از مدیریت شهری پایتخت شاهد تغییر و اصلاحات اساسی در نحوه اجرای طرح ترافیک شهر تهران خواهیم بود. هرچند با اعلام مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران این موضوع به امسال نمی‌رسد و موضوع تغییر طرح ترافیک به سال آینده موکول شده است.

تغییر طرح در شورای‌عالی ترافیک
اواسط امسال بود که موضوع تغییر طرح ترافیک به شکل جدی و قطعی مطرح شد. ماجرا از این قرار است که بیستم شهریور‌ماه مجتبی شفیعی، مدیرعامل وقت سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران از ایجاد تغییرات و اصلاحات در طرح ترافیک شهر تهران خبر داد. شفیعی، مدیریت جدید و هوشمند طرح ترافیک شهر تهران را گامی اساسی در راستای عادلانه‌شدن اجرای این طرح عنوان کرد و گفت: «طرح ترافیک فعلی نسبت به طرح ترافیک قدیمی یک گام به جلو رفته به‌گونه‌ای که از حالت صفر و یک به شرایطی تغییر کرده که براساس آن شهروندان برای تردد باید وجهی پرداخت کرده و مبلغ پرداختی نیز به پارامترهایی همچون زمان اوج و غیراوج ترافیک و معاینه فنی خودروها وابسته است.» مدیرعامل وقت سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرتهران اعلام کرد این ایده جدید در شورای ترافیک پایتخت هم مصوب شده است. شفیعی در ادامه گفت که این طرح هنوز اجرایی نشده، بلکه کلیات آن در شورای ترافیک تصویب شده تا در نیمه دوم سال‌جاری اقدامات اجرایی آن مهیا شود و برای سال آینده مبنای عمل قرار گیرد.

برقی‌شدن یکی از الزامات طرح ترافیک جدید
محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران هم با اشاره به این موضوع که تغییر طرح ترافیک هنوز نهایی نشده است، در این رابطه می‌گوید: «طرح ترافیک جدید فعلا در حد یک طرح کارشناسی است، با سرعت بالای برقی‌سازی‌ که در شهر تهران جریان دارد، یکی از الزامات ما تغییر طرح ترافیک است و باید مثل پاریس و پکن درحلقه محدوده طرح ترافیک، خودروهای برقی تردد کنند و خودروهای عادی نیز با یک ضریب پرداخت مضاعفی اجازه تردد داشته باشند» او افزود: «در طرح ترافیک جدید، طرح‌های ترافیک اصلی و کاهش آلودگی هوا در هم ادغام می‌شوند و ممکن است وسعت‌شان کاهش پیدا کند؛ چراکه هرچه گستره این طرح را توسعه دهیم باعث شب‌مردگی و خالی شدن بیشتر مرکز تهران از سکنه می‌شود.»

پیشنهادهای پلیس برای طرح ترافیک جدید
در همین رابطه سرهنگ ابوالفضل موسوی‌پور، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: «درخصوص تغییر طرح ترافیک، اظهارنظر‌های پراکنده‌ای را شاهد هستیم و این موضوع هنوز به شکل رسمی در یک جلسه یا کمیسیون یا در نشست و شورایی مطرح نشده است. اینکه طرح ترافیک باید تغییر کند؛ خب باید بگویم که تغییر لازم است اما باید در این رابطه کارگروهی تشکیل شود که پلیس راهور هم یکی از اعضای آن کارگروه باشد. ما در اینجا نمی‌توانیم صراحتا اعلام کنیم که طرح ترافیک باید چه تغییراتی داشته باشد، اما قطعا طرح ترافیک به تغییر و بازنگری احتیاج دارد و ما در پلیس راهور موافق آن هستیم.»
او با بیان اینکه لازم است در این طرح بازنگری صورت گیرد، عنوان می‌کند: «از جمله مواردی که نیاز به بازنگری دارد به موتورسیکلت‌ها مربوط می‌شود و باید محدودیت‌هایی در این رابطه اعمال شود. ازجمله اینکه در محدوده مرکزی شهر که بیشترین حجم موتورسیکلت‌ها را داریم، فقط تردد موتورسیکلت‌های برقی مجاز باشد و یکسری محدودیت‌ها برای دیگر موتورسیکلت‌ها اعمال کنیم.» سرهنگ موسوی پور می‌افزاید: «ایجاد تغییرات در طرح ترافیک نیازمند مطالعات دقیق و درست و پشتیبانی قوی است تا قابل اجرا باشد. درخصوص خودروها نیز در محدوده طرح ترافیک باید تغییراتی انجام شود. هم در بحث محدوده و وسعت اجرای طرح و هم نحوه ورود و خروج خودرو‌ها نیاز به تغییر و اصلاحاتی داریم.» او ادامه می‌دهد: «مثلا می‌توانیم چند حلقه ترافیکی ایجاد و در هرکدام از این حلقه‌ها شرایط ویژه خودش را پیش‌بینی و اعمال کنیم. در این شرایط هرچه وسایل نقلیه بخواهند به هسته مرکزی شهر نزدیک‌تر شوند باید شرایط ویژه‌تری داشته باشند. جزئیات این موضوع باید در جلسات و کارگروه‌های تخصصی بحث و بررسی و کارشناسی شود و سپس در جلسات اصلی درمورد آنها تصمیم‌گیری شود. درخصوص طرح ترافیک از مواردی که به فوریت نیاز به بازنگری و اصلاح دارد، بحث دوربین‌هاست.»