مرد ی که نماد است

علی مهدیان- استاد حوزه و دانشگاه

حاج‌قاسم در زاویه تنگی که ما برای کنشگری خودمان ساخته‌ایم نمی‌گنجد ولی در عوض به همه ما یاد داد که همه می‌توانند در افق رهبری وارد شوند و از آن زاویه به عرصه سیاسی اجتماعی ورود کنند. گفتار و رفتارهایش را با هاشمی، روحانی، ظریف و دیگران یادتان هست.
به نظامیان ما یاد داد یک فرمانده که اساسا جایگاه رسمی‌اش دور بودن از انظار است، حضور در صحنه‌هایی است که عموم مردم در آنجا نیستند و نمی‌توانند مطلع باشند، او می‌تواند مردمی باشد و از همان جایگاه خود برای نزدیک شدن به مردم و فهم مردم استفاده کند. حضورش در کنار فیلمسازان و در سیل جنوب با فرمانده حشدالشعبی عراق و امثال آن را یادتان هست؟ او به همه ما یاد داد که می‌شود کنش سیاسی اجتماعی داخلی داشت اما در عین حال نتیجه جدی منطقه‌ای و امتی گرفت و در عین حال ضربات مهم راهبردی به دشمن زد. اینها تیزهوشی می‌خواهد، فهم می‌خواهد و البته شجاعت. او نماد مقاومت بود و وقتی اخبار صمیمیتش با ظریف و هاشمی منتشر می‌شد چقدر برای دشمن دردآور بود. بعدها ظریف در سخنانش نشان داد که طرف مقابل  چقدر در وضعیت دوگانه قرار دارد.او به همه ما یاد داد می‌شود در عمق تهدیدها و سختی‌ها، فرصت‌ها را دید و به‌کار کشید و نتیجه گرفت و به قول خودش:«شرطش این است که نترسیم و نترسانیم» یعنی شجاعت.او به همه ما یاد داد می‌شود آدم نظام بود، یک شخصیت به‌شدت متوجه ساختارها و نظام و تشکیلات آن بود و در عین حال به‌شدت انقلابی بود.او به همه ما یاد داد که می‌توان جهت‌گیری را کاملا به چشم آورد و در عین حال سعه صدری داشت که در آن حداقلی‌ترین افراد هم جمع می‌شوند. سخنان شفاف او در فتنه دهه 70 و نامه‌اش به خاتمی و در فتنه دهه 80 را بگذارید کنار مواضعش نسبت به هاشمی، روحانی و ظریف. سخنان حکیمانه و مهرآمیزش درباره ضعیف‌الحجاب‌ها را بگذارید کنار سخنان صریحش در اتصال دختران و پسران جوان به شهدا.
او به همه ما یاد داد می‌توان پر کار و در تلاش بود و در عین مدیریت‌های سخت و شجاعانه راهبردی در منطقه، یک عمق سلوک معنوی هم داشت. وصیتنامه‌اش را ببینید وقتی درباره امیدهایش صحبت می‌کند چطور حق را در چهره خلوت و جلوت در همه جوارحش تصویر می‌کند.
او به همه ما یاد داد می‌شود هم به پدر و مادر توجه داشت هم همسر و بچه‌ها، هم رفیق‌ها و دوستان، هم آشنایان و نزدیکان، هم هم‌روستایی‌ها و هم‌محله‌ای‌ها، هم همشهری‌ها، هم هموطن‌ها و هم کل امت اسلام و در میانه همه این تنوعات طوری برخورد کرد که گویا فقط با آنها هستی و نه دیگران.
یعنی او به همه یاد داد می‌توان هم به ایران اندیشید و هم به کل منطقه، همان زمان که به ایران می‌اندیشید‌ به کل منطقه هم نگاه می‌کرد.حاج قاسم روی صراط خمینی ایستاده بود، برای همین همه دوگانه‌های ما را به هم می‌زد. صراط امام همین بود، صراط ذوالعینین.حاج قاسم صاحب دو چشم بود. او حقیقتا الگوست و نماد هویت ماست.