از مهاجرت به ارمنستان تا زلزله بوئین‌زهرا
محله‌های مجیدیه، زرکش، وحیدیه، بخشی از محله نارمک، خیابان ده‌متری ارامنه و دیگر خیابان‌های محدوده محله‌های ارمنی‌نشین شرق تهران را به‌دلیل سکونت شمار زیادی از هموطنان ارمنی باید پایگاه اصلی ارامنه در تهران نامید. سکونت جمع کثیری از ارامنه در شرق تهران نیز با ماجرای مهاجرت بی‌نتیجه گروهی از ارامنه ایران به ارمنستان در دوران پس از جنگ جهانی دوم بی‌ارتباط نیست. علیرضا زمانی، تهران‌پژوه درباره مهاجرت ارامنه از روستاهای ایران به شرق تهران می‌گوید: «پس از آنکه دولت ارمنستان مرزهای خود را به روی مهاجران بست، شماری از ارامنه به‌دلیل ارزان‌بودن قیمت زمین عازم اراضی محله‌های وحیدیه، زرکش و... شدند و در نتیجه این ارامنه بودند که در تشکیل هسته‌های اولیه این محله‌ها نقش داشتند و هنوز هم این مناطق شرق تهران محله‌های ارمنی‌نشین پایتخت محسوب می‌شوند.»
اکنون محله مجیدیه یکی از کانون‌های اصلی حضور ارامنه در شرق تهران است تا جایی که می‌توان گفت نیمی از جمعیت مجیدیه را ارامنه تشکیل داده‌اند. زمین‌های این محله پیش از ورود مهاجران ارمنی، اراضی بایری بود که به «عبدالمجید میرزا عین‌الدوله» نوه فتحعلی‌شاه قاجارتعلق داشت. زمانی، درباره نقش ارامنه در توسعه این محله ارمنی‌نشین می‌گوید: «در آغاز دهه 30گروهی از ارامنه با کمک خلیفه‌گری ارامنه 24هزار مترمربع از اراضی مجیدیه کنونی را خریدند. زمین‌ها در قواره‌های کوچک‌تر تقسیم و به‌صورت اقساطی به ارامنه واگذار شد. یک سال بعد مهاجران ارمنی که از روستاها آمده بودند شروع به خانه‌سازی کردند و با سکونت 80خانواده ارمنی محله مجیدیه توسعه یافت.» اما ماجرای مهاجران ارمنی در محله‌های شرق تهران به همین‌جا ختم نمی‌شود. زلزله مهیب سال1341بوئین‌زهرا نیز مقدمات ورود مهاجران دیگری از ارامنه را به این محدوده فراهم کرد. زمانی می‌گوید: «در دهه 40موج دیگری از مهاجران ارمنی از بوئین‌زهرا به وحیدیه و زرکش آمدند. پس از این زلزله، ملکه هلند که برای بازدید از مناطق زلزله‌زده راهی بوئین‌زهرا شده بود، بخشی از اراضی محله زرکش در شرق تهران را برای اسکان زلزله‌زدگان ارمنی خرید. 3کوچه به نام‌های زرین، هلند و مدارس ارامنه در این اراضی بایر به همراه 70خانه متحدالشکل برای زلزله‌زدگان ساخته شد.»
در همینه زمینه :
