صف‌آرایی منطقه‌ای مخالفان و موافقان توافق قرن
سرانجام روز گذشته دیدار ملک عبدالله دوم با دونالد ترامپ در واشنگتن برگزار شد؛ دیداری که بسیاری از رسانه‌ها آن را به‌عنوان نشانه‌ای از پیوستن اردن به اردوگاه حامیان توافق قرن به شمار آورده‌اند. به گفته العربیه در جریان این دیدار، علاوه بر روابط دوجانبه اردن و آمریکا، بحران سوریه، صلح اعراب و اسرائیل و همچنین وضعیت حمایت‌های بین‌المللی از آژانس کمک به پناهجویان فلسطینی نیز مورد بحث قرار گرفته است. ترامپ در پاسخ به سؤالات خبرنگاران که به‌دنبال جزئیات بیشتری از محتوای این دیدار بودند، صرفا گفت: پیشرفت مهمی در روند صلح خاورمیانه صورت گرفته است. به این ترتیب، به‌رغم وجود نشانه‌های متعدد از تکمیل طرح توافق قرن، هنوز مشخص نیست چه زمانی قرار است رسما این طرح اعلام شده و به درخواست رئیس‌جمهور آمریکا اجرایی شود.
به گزارش الجزیره، آمریکا و اسرائیل تا این لحظه توانسته‌اند از داخل جهان عرب، موافقت قاطع مصر، عربستان، امارات و بحرین را با طرح توافق قرن به‌دست آورند؛ توافقی که گفته می‌شود براساس آن قرار است قدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل به شمار آمده و در مقابل، شهر کوچک ابودیس در شرق قدس (با فاصله حدودا 2کیلومتری) به پایتخت فلسطینی‌ها تبدیل شود. ازجمله دیگر جزئیات منتشر شده از این طرح در رسانه‌ها سلب بسیاری از صلاحیت‌های تشکیلات خودگردان در ازای خروج اسرائیل از چند شهرک و همچنین از سوی دیگر، انتقال بخش قابل‌توجهی از پناهندگان و آوارگان فلسطینی به صحرای سینا در مصر است. اما موافقان عربی توافق قرن برخلاف هیاهوی بالای رسانهای، نسبت به مخالفان عربی این طرح اقلیت به شمار می‌آیند. تا به امروز کشورهای الجزایر، تونس، قطر، کویت، سوریه و لبنان علنا این طرح و جزئیات منتشر شده از آن را مورد انتقاد قرار داده‌اند. از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین مخالفان توافق قرن اردن به شمار می‌آید؛ کشوری که مشخص نیست آیا بعد از دیدار ملک عبدالله و ترامپ و فشارهای اقتصادی اخیر، باز هم قادر به حفظ مواضع خود در این پرونده است یا نه؟
تمام اینها در حالی است که رایزنی‌های فشرده مسئولین مستقیم پرونده توافق قرن در کاخ سفید (دیوید گرینبلات و جرد کوشنر) برای نهایی شدن توافق در جریان است. بعد از سفر ناگهانی گرینبلات به واشنگتن، این هیأت از ابتدای هفته جاری راهی خاورمیانه شده و دیدارهای متعددی را در قاهره، دوحه، ابوظبی، ریاض، امان و تل‌آویو برگزار کرده است. به گفته هاآرتص، هم‌اکنون مخالفت تمام‌قد محمود عباس، یکی از جدی‌ترین موانع بر سر راه توافق قرن به‌حساب می‌آید؛ تاجایی‌که جرد کوشنر در مصاحبه با روزنامه قدس عربی با هشداری تلویحی از احتمال برکناری محمود عباس از ریاست تشکیلات خودگردان خبر داده است.
در طرف دیگر نیز حماس با شدت نسبت به سیاست دولت آمریکا برای توافق قرن مخالفت کرده و رایزنی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی فشرده‌ای را در این زمینه انجام می‌دهد. روز گذشته موسی ابومرزوق که در رأس هیأتی از نمایندگان خارجی جنبش حماس به مسکو سفر کرده، گفت: در جریان این سفر مقامات عالی‌رتبه روسیه بر مخالفت خود با طرح توافق قرن تأکید کرده‌اند. ابومرزوق ریشه توافق قرن را گشودن جبهه‌ای منطقه‌ای علیه ایران توصیف کرده و گفته است: اجازه تشکیل چنین جبهه‌ای را نخواهیم داد. قرار است نمایندگان حماس در ادامه این سفرها با مقامات ایران و ترکیه نیز دیدار کنند. پیش از این رسانه‌های مختلفی ازجمله هاآرتص، نیویورک تایمز و الجزیره از فشار شدید عربستان و امارات بر تشکیلات خودگردان و اردن برای پذیرش توافق قرن خبر داده بودند؛ فشارهایی که منجر به نزدیکی بیشتر این دو به ترکیه و حتی ایران شد. باید دید در هفته‌های آینده مواضع اردن و تشکیلات خودگردان نسبت به توافق قرن تا چه اندازه زیر فشارها تغییر خواهد کرد؟
