مزایای روابط ایران و آمریکای لاتین

عبدالحمید شهرابی*

آنچه امروزه در حوزه بسط روابط ایران با کشورهای آمریکای لاتین در حال انجام است را می‌توانیم حرکت در مسیر صحیح بنامیم. حرکتی که حفظ منافع ملی کشور که توسعه اقتصادی قطعا در آن چارچوب می‌گنجد، ایجاب کند که با دامنه وسیع‌تر و سرعت بیشتری دنبال شود.اهمیت بسط این روابط که علائمی از آن در دوره ریاست‌جمهوری آقای رئیسی مشهود است، بالاخص با توجه به تحریم‌های سخت و جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران نمود پیدا می‌کند.از جمله این مزین ها را می توان به اراده سیاسی و استقلال رأی طرفین برای گسترش روابط دانست. کوبا، ونزوئلا، نیکاراگوآ، بولیوی و تعداد فزاینده‌ای از کشورهای دیگر در آن منطقه برای توسعه روابط خود با ایران منتظر تأیید و مجوز آمریکا نیستند و در این خصوص همانند ایران، منافع ملی خویش را ملاک عمل قرار می‌دهند.این خود یک دستاورد مبارزاتی و پدیده‌ای جدید است، چرا که هم آنها در دوران حکومت‌های وابسته و هم ما در زمان شاه، چنین قابلیتی را نداشتیم و بدون چراغ سبز آمریکا نمی‌توانستیم در چنین مسائلی تصمیم بگیریم و اقدام کنیم.حال، وضعیت آن روز را با شرایط امروز مقایسه کنید. تصور اینکه چه حالی از لنگرگرفتن کشتی‌های ایران در سواحل ونزوئلا و برزیل به حاکمان کاخ سفید واشنگتن دست می‌دهد، دشوار نیست.مزیت دیگر این روابط امکانات فراوانی است که طرفین می‌توانند در اختیار یکدیگر قرار دهند. از یک طرف، ایران با ظرفیت‌های صنعتی و بهره‌مندی از منابع سرشار نفتی خود می‌تواند نیازهای کلیدی بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین را بر طرف کند و از طرف دیگر، کشورهای آن منطقه نیز با منابع سرشار خود در حوزه کشاورزی قادرند امکانات بی‌نظیری را در حوزه کشت فراسرزمینی و تأمین مواد غذایی در اختیار ایران قرار دهند.در این حال، نظام سلطه توان خود را برای جلوگیری از توسعه روابط اقتصادی ایران با کشورهای مستقل آمریکای لاتین به‌کار می‌گیرد؛ از جمله، با توسل به دستگاه قدرتمند تبلیغاتی خود سعی می‌کند تصویری مخدوش از ظرفیت‌های واقعی طرفین این روابط ترسیم کند. در این تصویر کاذب، ایران در این روابط به دنبال مقاصد سوء است و کشورهای منطقه آمریکای لاتین نیز چیزی برای عرضه کردن به ایران در چنته ندارند.گسترش و تحکیم روابط ایران با شمار فزآینده‌ای از کشورهای آمریکای لاتین، جایگاه طرفین این روابط را در شکل‌گیری نظم جدید بین‌المللی نشان می‌دهد. با این اوصاف، اگر چه اقدامات مثبتی برای گسترش و تحکیم روابط ایران با کشورهای آمریکای لاتین در دست انجام است، اما هنوز اول راه هستیم و تا رسیدن به سطح مطلوب روابط اقتصادی فی‌مابین فاصله‌ای زیاد وجود دارد. کاهش و در نهایت از بین بردن این فاصله به عزم راسخ برای رفع موانع نیاز دارد.مهم‌ترین‌ سد و مانع در این زمینه نقش بازدارنده بوروکراسی‌های دولتی است و به همین علت، مقابله با این عامل فلج‌کننده شرط ضروری برای پیشبرد اهداف استراتژیک در ارتقای روابط ایران با کشورهای منطقه آمریکای لاتین محسوب می‌شود.