بودجه 1402 در اتاق شیشه‌ای

مجید باقری*

شفافیت و انضباط مالی 2رکن اساسی بودجه سال 1402است. در این دوره ردیف‌های غیرضرور حذف و ردیف‌های با قابلیت تجمیع با هم ادغام شدند و بودجه در اتاق شیشه‌ای قابل رصد و پیگیری است. از سوی دیگر احکام دقیقی برای انضباط مالی در قانون بودجه پیش‌بینی شده است؛ به‌عنوان مثال هزینه‌کرد از محل اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای برای پرداخت حقوق و مزایای پرسنل ممنوع است یا هرگونه کمک‌های نقدی یا غیرنقدی شهرداری تهران به اشخاص یا مؤسسات مختلف در قالب ردیف‌های مشخص به تصویب شورای اسلامی شهر تهران می‌رسد و مصارف آن در بازه‌های زمانی مشخص و به‌صورت منظم به اطلاع نمایندگان مردم در شورای شهر رسانده می‌شود. همچنین ایجاد بدهی جدید بدون مجوز برای همه واحدهای تابعه ممنوع است. مصوبه بودجه شهرداری تهران با حدود 76هزار میلیارد تومان در سامانه شفافیت قرار گرفته و دارای چندین ویژگی است که در ادامه به آنها اشاره می‌شود:
بخش مهمی از شاکله بودجه امسال شهر تهران بر درآمدهای پایدار یا اختصاصی متمرکز شده است که ازجمله می‌توان به درآمدهای ناشی از عوارض شهری نظیر عوارض شهرسازی، ارزش‌افزوده، پسماند و... اشاره کرد. از آنجایی که شهرداری تهران در محورهای درآمدی و منابع شهری عملکرد بسیار مطلوبی داشته است اهتمام برای سال 1402این است که با مولد‌سازی‌ و جذب درآمدهای جدید بتوان از یک سو جهت‌گیری‌های توسعه‌ای بودجه را محقق کرد و از سوی دیگر پروژه‌های مشارکتی جدیدی را با مشارکت خصوصی فعال و اجرایی کرد.
بودجه 1402منطبق بر برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران تنظیم شده که هر سال برشی از این برنامه در اولویت اقدامات مدیریت شهری قرار می‌گیرد؛ چراکه برنامه چهارم تبلور توانمندی‌های درونی شهرداری برای اداره شهر است و تمامی مباحث راهبردی حوزه مدیریت شهری در این برنامه گنجانده شده است. مدیریت شهری در این دوره باور دارد درصورتی که بودجه ما مبتنی بر برنامه طراحی نشود و از شاخص‌های سنجش به‌خوبی مراقبت نکنیم اثربخشی برنامه چهارم زیر سؤال خواهد رفت؛ به‌همین دلیل قطعا در راستای برنامه چهارم پیش خواهیم رفت. یکی از مصادیق اجرای برنامه چهارم این است که بتوانیم تعادل بین منابع و مصارفمان برقرار کنیم تا دقیقا به مواردی که در احکام برنامه تدوین کرده‌ایم، دست یابیم. شهرداری به‌دنبال این است کار جهادی انجام دهد و مسائل شهر را با قدرت پیش ببرد و به همین دلیل برنامه‌ریزی‌ها به‌گونه‌ای انجام شده‌ تا اعتبارات در 3ماهه نخست سال اختصاص داده شود تا هرچه سریع‌تر پروژه‌ها اجرایی شوند.
مردمی‌سازی‌ اداره شهر با مشارکت شهروندان و نخبگان هم ازجمله موارد قابل تمایز بودجه سال‌جاری است. طرح «من شهردارم» نمود عینی این رویکرد نوین مدیریت شهری است. براساس این طرح، پروژه‌های کوچک‌مقیاس با محوریت محلات با اخذ و مشارکت حدود 500هزار نفر از شهروندان تعریف و اولویت‌بندی شده است. با توجه به استقبال گسترده و بازخوردهای دریافتی از شهروندان اجرای این طرح همچنان برای سال‌های آتی نیز تداوم خواهد داشت. با مشارکت شهروندان در طرح «من شهردارم» حدود هزار و 462طرح برای محلات تعریف و 3هزار و 924میلیارد تومان معادل ۱۲درصد از بودجه شهرداری تهران به اجرای طرح‌های توسعه محلی برآمده از طرح «من شهردارم» اختصاص یافته است.
حمل‌ونقل عمومی، در راس برنامه چهارم و بودجه امسال قرار دارد؛ چراکه در این حوزه با عقب‌ماندگی جدی مواجه هستیم و این موضوع شهر و شهروندان را دچار مشکلات زیادی کرده است؛ به همین دلیل امسال با افزایش 100درصد تخصیص بودجه حدود 34هزار میلیارد تومان معادل 45درصد از کل بودجه شهرداری تهران، برای این حوزه اختصاص داده شده تا با نوسازی ناوگان و توسعه خطوط مترو وضعیت خدمت‌رسانی به مسافران بهبود یابد. در تبصره چهارم بودجه امسال به موضوع «توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی» اشاره شده است؛ از این‌رو محدوده‌های اطراف ایستگاه‌های مترو با تعریف پهنه جدیدی در طرح تفصیلی باعنوان T مشخص می‌شود. بارگذاری این پهنه‌های جدید با کاربری‌هایی متناسب با مجموعه‌های ایستگاهی (از قبیل مرکز تجاری، پارکینگ و...) انجام خواهد شد. به‌زبان ساده، پول لازم برای توسعه خطوط جدید مترو از مولد‌سازی‌ فضاهای اطراف ایستگاه‌های مترو تأمین می‌شود.
مناسب‌سازی‌ پیاده‌روها و افزایش تجهیزات و امکانات ویژه افراد دارای معلولیت هم امسال افزایش 75درصدی داشته است؛ به‌طور مثال 15میلیارد تومان برای ورزش معلولان و جانبازان، 62میلیارد تومان برای مناسب‌سازی‌ معابر و... بودجه پیش‌بینی شده است. این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که مدیریت شهری به حقوق شهروندان واقف است و در راستای استیفای حق شهر و شهروندان اهتمام دارد.
امید است با تحولات درون‌زای انجام شده بتوانیم در راستای خدمتگزاری صادقانه به شهروندان عزیزمان گام برداریم.