قصه آزمون‌های نهایی و تقلب به کجا رسید؟

انتشار سؤالات امتحانات نهایی به یک چالش جدی برای سازمان سنجش و وزارت آموزش و پرورش تبدیل شده است. این چالش حالا بعد از اینکه اعلام شد نمرات امتحانات نهایی در کنکور سراسری تأثیر دارد، کمی بزرگ‌تر شد. در گذشته دقیقاً یک‌ربع بعد از شروع امتحان، سؤالات درس ریاضی در فضای مجازی پخش شد و چند دقیقه بعد هم این انتشار پاسخ سؤالات بود که مسئولان آموزش و پرورش را مات و مبهوت کرد. کمتر از یک هفته دیگر هم امتحانات نهایی ترم دوم شروع می‌شود.
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش اعلام کرده است که افراد امین و مسلط به موضوع تدریس و آزمون، برای طراحی سؤالات انتخاب شده‌اند و طراحی تمام سؤالات چه آزمون‌های داخلی و چه خارجی در فضای قرنطینه کامل انجام می‌شود. او این نکته را هم متذکر شده است که بعد از طراحی سؤالات، سؤالات رمزنگاری شده و یک روز قبل از آزمون برای روسای حوزه‌های برگزاری امتحانات ارسال می‌شود. به‌گفته محسن زارعی، امنیت رمزنگاری‌ها بسیار بالاست و قفل این رمزها به هیچ عنوان قابل بازگشایی نیست مگر با رمز اصلی. درکنار این تدابیر اما خیلی‌ها معتقدند سؤالات هنگام تکثیر در محل آزمون منتشر می‌شوند اما مسئولان آموزش و پرورش که زیر بار این مسئله نمی‌روند، برای افزایش ضریب امنیت برگزاری آزمون‌ها، برنامه‌ای چیده‌اند که این حدس و گمان‌ها هم به صفر برسد. رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش اعلام کرده تکثیر سؤالات در روز برگزاری امتحانات نیز در اتاق قرنطینه پس از دریافت رمز انجام می‌شود. با این سازوکار، امکان لورفتن سؤالات امتحانات نهایی را به صفر رسانده‌ایم. البته برای برگزاری هر چه امن‌تر این امتحانات، آموزش و پرورش از همه دستگاه‌ها خواسته تا این نهاد را در برگزاری این امتحانات همکاری کنند و پیرو همین درخواست هم مقرر شده تامین امنیت امتحانات نهایی جزو تکالیف شورای امنیت استان‌ها قرار بگیرد. به‌گفته رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش، شبکه‌های امنیتی، صرف همراه داشتن وسیله الکترونیکی و وسیله تقلب، موجب محرومیت از امتحانات همان سال می‌شود و اگر فرد از آن وسیله استفاده یا سؤالات را افشا کند یا فرد دیگری را به جای خود به جلسه بفرستد، از یک تا ۱۰سال از تمام آزمون‌ها محروم می‌شود.
در کنار همه این تدابیر امنیتی اندیشیده شده، خیلی‌ها منتظر بودند تا ببینند تکلیف اینترنت در روز برگزاری آزمون‌های نهایی چه می‌شود؛ اگر چه وزارت آموزش و پرورش درخواست قطع اینترنت در اطراف حوزه‌های امتحانی را هم داشت اما وزارت ارتباطات اعلام کرد این وزارتخانه برای هیچ آزمونی حتی یک دقیقه هم اینترنت را قطع نخواهد کرد.