گفت‌وگو
موقعیت هادی
با هادی حجازی‌فر از «ایستاده در غبار» تا «موقعیت مهدی»
فهیمه پناه‌آذر-روزنامه‌نگار
تولید فیلم‌های سینمایی درباره سرداران جنگ که به نوعی ادای دین به قهرمانان جنگ محسوب می‌شد، از دهه80 آغاز شد. «کبودی یاس» جواد اردکانی نیز در سال1387 ساخته شد؛ فیلمی که 2سال پایانی زندگی شهید عبدالحسین برونسی را به تصویر می‌کشید و با توجه به نخستین تجربه فیلمسازی، به لحاظ ساخت نتوانست آنقدرها موفق باشد. جواد اردکانی یک سال بعد «شور شیرین» را درباره زندگی شهید محمود کاوه ساخت، اما این فیلم هم نتوانست حتی به اندازه «به کبودی یاس» موفق باشد. بعدها انسیه شاه‌حسینی تصمیم گرفت فیلمی درباره حسین علم‌الهدی بسازد؛ «زیباتر از زندگی»؛ اما این فیلم هم در اکران و اقبال تماشاگران موفق نبود. سال92 ابراهیم حاتمی‌کیا، فیلم «چ» را درباره شهید چمران ساخت؛ فیلمی که فریبرز عرب‌نیا در نقش چمران بازی کرد و بابک حمیدیان، سعید راد و مریلا زارعی نیز در آن حضور داشتند.
سال94 محمدحسین مهدویان که هنوز اسمش برای خیلی‌ها ناشناخته بود، با حمایت اوج و تهیه‌کنندگی حبیب‌الله والی‌نژاد «ایستاده در غبار» را ساخت. مهدویان پیش‌تر فیلم مستند «آخرین روزهای زمستان» براساس زندگی شهید باقری را ساخته بود و ساخت «ایستاده در غبار» نقطه عطفی، برای فیلم‌های تولید شده درباره شهداست.
آغاز درخشش بازیگر «ایستاده در غبار»
اکران فیلم و نوع ساخت و روایت فیلم با بازی هادی حجازی‌فر در نقش حاج احمد متوسلیان، تحسین منتقدان و مخاطبان سینما را به همراه داشت؛ بازیگری که در آن زمان عنوان می‌شد جایزه بازیگری را خواهد گرفت، اما این جایزه نصیب هادی حجازی‌فر نشد؛ بازیگر و کارگردان تئاتر که در سینما خوش درخشید و در همه این سال‌های بازیگری توانست جزو بهترین بازیگران سینما باشد. هادی حجازی‌فر کارش را از تئاتر شروع کرد. او که حالا از چهره‌های شناخته‌شده سینماست و بازی‌اش در پوست شیر او را بیشتر از گذشته محبوب کرده، از ورودش به سینما می‌گوید؛ اینکه نخستین‌بار در فیلم «مزرعه پدری» رسول ملاقلی پور بازی کرده و قرار بود در «خداحافظ رفیق» هم بازی کند که نپذیرفت و تصمیم گرفت مدتی از فضای بازیگری فاصله بگیرد.
شیوه روایت برایم مهم است
حجازی‌فر همچنین درباره پذیرفتن نقش شهید متوسلیان توضیح می‌دهد: «فیلمنامه ایستاده در غبار را خیلی دوست داشتم و علاقه‌مند به بازی در نقش متوسلیان هم بودم. آن زمان مهدویان را نمی‌شناختم، اما فیلم مستند او را دیده و بسیار پسندیده بودم. بازیگردان فیلم ابتدا مرا به کارگردان پیشنهاد داد. در آن زمان چون شباهتی به شهید متوسلیان نداشتم، برای بازی در این نقش هم چندان علاقه نشان ندادم و فکر می‌کردم گریم جواب نمی‌دهد، اما وقتی گریم شدم، مهدویان گفت: «همین است» و انتخاب شدم.» هادی حجازی‌فر در «ایستاده در غبار» خوش درخشید؛ بازیگری که بعدها در چند فیلم دیگر با مهدویان همکاری کرد. حجازی‌فر از بازی در این فیلم می‌گوید: «فیلمنامه معیار اصلی من برای بازی بود. برای اینکه بتوانم شخصیت را بسازم، شیوه روایت و ساختار برایم اهمیت داشت؛ دریافت‌هایی که از نقش داشتم و شیوه مستندنمایی که بتوانم با آن همذات‌‌پنداری کنم. در این فیلم باید سعی می‌کردیم بازی‌ای فراطبیعی داشته باشیم تا مخاطب ما را پس نزند. برای آنکه یک فرمانده را درک کنم، خیلی از مستندهای دیگر فرماندهان را دیدم. تلاشم این بود که مانند فرماندهی که دوربین را نمی‌بیند رفتار کنم و به یک شیوه بازی واحد رسیدم. از شهید متوسلیان هیچ فیلمی وجود نداشت و به همین دلیل، مستندهای دیگر را نگاه می‌کردم.»
حجازی‌فر این بار با «موقعیت مهدی»
بعد از اکران موفق «ایستاده در غبار» و استقبال از فیلم در سینماها و حتی موفقیت در تلویزیون در قالب مینی‌سریال، فیلم سینمایی «منصور» به کارگردانی سیاووش سرمدی ساخته شد. هادی حجازی‌فر در همان زمان به فکر تولید سریالی براساس زندگی شهید مهدی باکری بود. این سریال همزمان با نسخه سینمایی‌اش مدتی در سکوت خبری تولید شد؛ فیلمی که توانست در جشنواره فجر سروصدای زیادی به پا کند. وقتی تیزر «موقعیت مهدی» قبل از اکران فیلمش پخش شد، خیلی‌ها معتقد بودند که حجازی‌فر به سبک و سیاق دوست قدیمی‌اش، محمدحسین مهدویان نخستین فیلمش را به نمایش می‌گذارد، اما تماشـای فیلم به این حدس و گمان پایان داد. نخستین فیلم هادی حجازی‌فر فیلمی در 6پرده از زندگی شـهید مهدی باکری است، برادرش حمید و ناگفته‌هایی از فرماندهی باکری در روزهای دفاع‌مقدس اما نکته قابل توجه در این فیلم زندگی شـهید باکری و لحظاتی است که حجازی‌فر به آن پرداخت.
اصرار برای بازی در نقش باکری
حجازی‌فر درباره پروسه تولید «موقعیت مهدی» که توانسته زندگی شهیدباکری را به‌خوبی به تصویر بکشد، می‌گوید: «نخستین پیشنهادی که به من شد، بازی در نقش شهیدمهدی باکری بود. صحبت‌های اولیه زمانی بود که هنوز کارگردان کار قطعی نشده بود و همان زمان خیلی صریح و واضح اعلام کردم که نقش مهدی باکری را برای کسی بازی نمی‌کنم. دلیلش این بود که خودم به اندازه کافی درباره این شخصیت شناخت و اطلاعات لازم را داشتم و از مدت‌ها پیش در ذهنم بود تا برای مهدی باکری و رزمندگان لشکر عاشورا فیلمی بسازم. کارگردانی کار را پیشنهاد دادم و با تلویزیون در این‌باره صحبت‌هایی شد و دوستان پذیرفتند. ابتدا با فیلمنامه‌ای روبه‌رو بودیم که جذاب نبود؛ به همین دلیل آن را به‌طور کامل کنار گذاشتیم و با یک تیم مجزا شروع به تحقیق و پژوهش کردیم و در ادامه به نگارش سناریو پرداختیم.»
تولید فیلم‌های سینمایی براساس زندگی شخصیت‌های حاضر در جنگ همچنان ادامه دارد و می‌توان گفت تبدیل به یک ژانر در سینمای ایران شده است. «موقعیت مهدی» هادی حجازی‌فر را می‌توان یک نقطه اوج برای جریان ادای دین سینمای ایران به شهدا توصیف کرد. بعد از «موقعیت مهدی» که مانند «ایستاده در غبار» هم در ساختار و هم در شیوه روایت متفاوت است، فیلم‌هایی چون «غریب» به کارگردانی محمدحسین لطیفی ساخته و اکران شد. به‌طور حتم در سال‌های آینده، سینمای ایران پر از آثاری با هدف گرامیداشت یاد شهدا و پاسداشت جریان مقاومت و دفاع‌مقدس خواهد شد؛ آثاری که اگر فرصت کافی برای تولیدشان نگذاریم، نمی‌توانند تصویر مناسب و واقعی از سرداران جنگ را نشان دهند؛ و یا به سمت سفارشی شدن پیش می‌روند و یا آنقدر در کیفیت نازل خواهند بود که تنها فرصت اکران در برخی محافل و مناسبت‌ها را داشته باشند.
