لیگ خارجی‌های برتر

بعد از سپری شدن 24هفته از لیگ برتر فوتبال ایران، 2 سرمربی خارجی رتبه‌های اول و دوم را دارند و یحیی گل‌محمدی و امیر قلعه‌نویی به‌عنوان موفق‌ترین مربیان ایرانی پشت سر آنها قرار گرفته‌اند. البته گل‌گهر بعد از رفتن قلعه‌نویی توسط سعید الهویی هدایت می‌شود اما با توجه به اینکه در 23هفته از 24هفته سپری‌شده قلعه‌نویی سکان‌دار هدایت سیرجانی‌ها بوده باید عملکرد گل‌گهر را به پای او نوشت. بنابراین بزرگ‌ترین مربیان ایرانی در لیگ برتر پایین‌تر از 2سرمربی پرتغالی قرار گرفته‌اند. سومین خارجی لیگ یعنی پاکو خمس هم در حالی رتبه پنجم را در اختیار دارد که هفته‌های کمتری در ایران حضور داشته و لیست بازیکنانش به شکلی آشکار کم‌وزن‌تر از اسکواد 4تیم بالایی است. شاید اگر خمس هم شرایط بهتری داشت و هفته‌های بیشتری فرصت پیدا می‌کرد می‌توانست بالاتر از ایرانی‌ها بایستد و برتری سرمربیان خارجی را به شکل پررنگ‌تری به رخ مربیان ایرانی بکشد.

  3 رتبه اول برای 3 خارجی
برتری سرمربیان خارجی در لیگ برتر ایران را در بررسی نتایج بازی‌ها به تفکیک دو نیمه هم می‌توان مشاهده کرد. اگر همه بازی‌های لیگ را به دو نیمه 45دقیقه‌ای تقسیم کنیم، در جدول نیمه‌های دوم که به نیمه مربیان معروف است 3مربی خارجی رتبه‌های اول تا سوم را دارند و به یحیی و امیر رتبه‌ای بالاتر از چهارم و پنجم نرسیده است. در این بخش تراکتور با مربیان خارجی‌اش حتی 2 سرمربی پرتغالی را هم جا گذاشته و در رتبه اول قرار گرفته است. تراکتور پیش از آمدن خمس هم توسط یک خارجی دیگر به نام قربان بردیف هدایت می‌شد و در تمامی این هفته‌ها صدرنشین مطلق نیمه مربیان بوده است. آمار تراکتور در نیمه‌های دوم 12برد و 12مساوی است و این تیم هرگز نیمه دوم را به رقبای خود نباخته است. بعد از تراکتور 48امتیازی، استقلال و سپاهان به‌ترتیب با 45و 38امتیاز رتبه‌های دوم و سوم را در اختیار دارند. این در حالی است که در جدول نیمه‌های اول، استقلال و تراکتور به‌ترتیب رتبه‌های پنجم و دهم را در اختیار دارند اما سرمربیان پرتغالی و اسپانیایی توانسته‌اند در نیمه دوم بر حریفان خود چیره شوند و بالاترین رتبه‌های نیمه مربیان را در اختیار بگیرند.

  انتقام از نکونام و یحیی
در میان سرمربیان خارجی لیگ برتر، ژوزه مورایس که صدرنشین لیگ است در بردن تقابل‌های مستقیم از سرمربیان مدعی هم خیلی خوب عمل کرده است. مورایس در نیم‌فصل اول یکی دو نتیجه ضعیف هم گرفت و به جواد نکونام و مجتبی حسینی باخت. اما بعد از شناختی که از حریفان پیدا کرد و به محض اینکه ترکیب تیمش را شناخت، تقریبا تمام تیم‌های بزرگ و مدعی را در نیم‌فصل دوم شکست داد. طی 9هفته‌ای که از نیم‌فصل دوم سپری شده سپاهان به 8برد و یک مساوی رسیده و مورایس در این مدت یحیی، قلعه‌نویی، نکونام، الهامی، مطهری و تارتار را برده است. تنها نقطه‌ضعف کارنامه مورایس در این مدت، باخت 4بر 2او به پرسپولیس در جام‌حذفی بود که حتی همان باخت را هم 2هفته بعد در تهران جبران کرد و تیم گل‌محمدی را شکست داد. شکست مورایس در اصفهان و سپس برتری او در تهران را هم می‌توان در راستای همان برتری خارجی‌ها در نیمه مربیان ارزیابی کرد. انگار مورایس از بازی اول به خوبی درس گرفت و توانست در بازی دوم یحیی را به لحاظ تاکتیکی مغلوب کند؛ کاری که گل‌محمدی در انجام آن عاجز بود و نیمه دوم شطرنج مربیان را به راحتی به همکار پرتغالی‌اش باخت. مورایس همین بلا را بر سر جواد نکونام هم آورد. مرد پرتغالی بازی رفت را در زمین خودش یک بر صفر به فولاد باخت اما در بازی برگشت با وجود اینکه 4بازیکن اصلی‌اش را به‌خاطر محرومیت در اختیار نداشت توانست انتقام آن شکست را از نکونام بگیرد و یکی از آخرین باخت‌های جواد را قبل از رفتن از اهواز رقم بزند.

  درجه 2خارجی یا درجه‌یک ایرانی؟
آنچه این فصل در لیگ برتر ایران رخ داده، می‌تواند نقشه‌راه خوبی برای باشگاه‌های مدعی لیگ برتر و از آن مهم‌تر برای تیم‌ملی ایران باشد. مربیان خارجی حاضر در لیگ برتر ایران طبیعتا مربیان درجه‌اول و تاپ دنیا نیستند. اگر آنها هنوز در پرتغال، اسپانیا و... بازار کار مناسبی داشتند اساسا راهی ایران نمی‌شدند. بنابراین نتایج لیگ جاری نشان می‌دهد حتی مربیان درجه دوم و سوم خارجی هم در قیاس با مربیان ایرانی باکیفیت‌تر و کاراتر هستند. توجه کنید که مورایس، ساپینتو و خمس تازه نخستین فصل حضورشان را در لیگ ایران سپری می‌کنند و در حال رقابت با ایرانی‌هایی هستند که سال‌هاست این فوتبال و این لیگ را به خوبی می‌شناسند. بنابراین همین نتایجی که تا این مقطع به‌دست آمده هم کیفیت بالاتر خارجی‌ها را به رخ می‌کشد و قهرمانی احتمالی یکی از آنها این برتری را کامل‌تر خواهد کرد. در این شرایط فدراسیون فوتبال ایران که می‌توانست یک مربی درجه‌اول خارجی یا حداقل یکی از همین خارجی‌های شاغل در لیگ را روی نیمکت تیم ملی بنشاند، این فرصت را از دست داده و در حال امتحان گرفتن از کسانی است که در همین لیگ جاری برتری خارجی‌ها را پذیرفته‌اند.