رمزارزها منقرض می‌شوند؟

عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار

درحالی‌که حدود یک سال پیش (مهرماه 1400) قیمت هر بیت‌کوین به 62هزار دلار نزدیک می‌شد، ناگهان در مسیر نزولی قرار گرفت. سقوط بیت‌کوین باعث کاهش ارزش بسیاری دیگر از رمزارزهایی شد که مردم با نگاهی امیدوارانه یا مشغول ترید آنها بودند یا پیش از این در کیف پول‌های خود ذخیره کرده بودند. زمانی که رمزارزها رونق داشتند، پروژه‌های مختلفی شکل گرفتند که ارزش آنها کمتر از یک دلار بود و مردم به امید افزایش قیمت، آنها را می‌خریدند. بعضی از این پروژه‌ها که اصطلاحا با عنوان shit coin شناخته می‌شدند، اعتماد بسیاری از مردم را جلب کردند و این در حالی بود که بخشی از آنها پروژه‌های کلاهبرداری بودند. چند اتفاق دیگر طی یک سال گذشته باعث شد که تجارت رمزارزها از سکه بیفتد. شاید مهم‌ترین آن، بحران شرکت FTX بود که نگرانی‌های بسیاری را در پی داشت و اعتماد عمومی به این دارایی دیجیتال را مخدوش کرد. حالا مهم‌ترین پرسش این است که آینده رمزارزها چگونه رقم می‌خورد؟

اعتماد آسیب‌دیده
به گزارش همشهری، شاید یکی از جذاب‌ترین موضوعات در اقبال مردم به رمزارزها، وعده جایگزینی آنها به جای مدل سنتی مالی جهانی بود. با این حال، این وعده با فروپاشی چند پروژه با چالش مواجه شد. کوین‌های TerraUSD و Luna در اردیبهشت گذشته به‌گونه‌ای سقوط کردند که تقریبا همه ارزش خود را یک شبه از دست دادند. با این اتفاق، طی یک روز 45میلیارد دلار از بازار ارزهای دیجیتال حذف شد. در پی این رخداد، یک صندوق تامین ارز دیجیتال که در سنگاپور مستقر بود، ناگهان تعطیل شد و 2شرکت وام‌دهنده که به این صندوق وام داده بودند، در مدت کوتاهی اعلام ورشکستگی کردند. پس از این دو مورد، بحران FTX اعتماد بخش زیادی از مردم را هدف قرار داد و تیر خلاص شلیک شد. مؤسس این پلتفرم محبوب، پیش از آغاز سال نو میلادی در آمریکا دستگیر و سپس به کلاهبرداری متهم شد. نتیجه آن شد که اکنون بیت‌کوین به‌عنوان شناخته شده‌ترین رمزارز دنیا، امروز به یک سوم ارزش خود در اکتبر 2021 برسد.

 اما و اگر رمزارزها؟
بعضی از کارشناسان در پاسخ به این پرسش که آیا باید منتظر انقراض و پایان عصر رمزارزها باشیم، می‌گویند: «احتمالا رمزارزها به‌عنوان یک مفهوم باقی خواهند ماند، اما این فناوری با روند فزاینده مقررات‌گذاری و همچنین بی‌اعتمادی طولانی مردم روبه‌رو خواهد شد.» به‌گفته آنها، رمزارزها برای ادامه حیات بیش از هر چیز با چالشی تحت عنوان «جلب اعتماد مشتری» مواجه خواهند بود.
با این حال، یک رقابت تنگاتنگ بین شرکت‌ها در به‌دست آوردن اعتماد عمومی می‌تواند، بازی را به نفع رمزارزها تغییر دهد. درواقع، در این رقابت، پروژه‌هایی دوام می‌آورند که ضمن نوآوری، بتوانند صادقانه اعتماد مردم را جلب کنند.

رویای یخ‌زده
پروژه‌ها عموما مردم را با وعده بازگشت سریع سرمایه جذب می‌کنند. برخی از آنها طی سال‌های گذشته با «رویا فروشی» سرمایه‌های مردم را هدر دادند و این در حالی بود که بخشی از این پروژه‌ها چیزی جز کلاهبرداری نبودند. نمونه آن در کشور ما کوین BRG بود که سازنده آن، پس از مدتی در دام قانون افتاد. شرکتی دیگرهم که از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه کلاهبرداری رمزارز ایران نام برده می‌شود، کوینی با نام «کینگ مانی» را به مردم فروخت که‌ مدتی بعد یک پرونده کثیرالشاکی برای آن شکل گرفت.

ضرورت کسب دانش
امید علوی، رئیس هیأت مدیره انجمن فناوران بلوک ایران (انجمن بلاکچین) ورود نهادهای آموزشی، امنیتی و قضایی برای کمک به مردم در این حوزه را ضروری می‌داند. علوی همچنین از رسانه‌ها و به‌ویژه رسانه ملی به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین بازیگران برای آگاهی بخشی به مردم نام می‌برد.  او در این مورد می‌گوید: «صدا و سیما می‌تواند با بهره گرفتن از کارشناسان و متخصصان این حوزه، برنامه‌هایی را اجرا کند که سطح دانش فنی مردم عادی افزایش یابد.»

خطر در کمین پروژه‌های کوچک
از دلایل کاهش جذابیت رمزارزها افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو آمریکا عنوان می‌شود. در واقع بانک‌ها علاقه‌ای به غیرمتمرکز بودن دارایی‌ها ندارند. تیم لئونگ، از دانشگاه واشنگتن در سیاتل در گفت‌وگو با الجزیره معتقد است پروژه‌های کوچک‌تر با خطر بیشتر مواجه می‌شوند و می گوید: با کاهش دادوستد ممکن است بسیاری از شرکت‌های کوچک‌تر دچار مشکل شوند.