گزارش
گوش‌خراش مثل وانتهای ضایعاتی
جلوگیری از فعالیت وانتهای خریدار ضایعات، جزو یکی از اصلی‌ترین درخواست‌های شهروندان است
وانت‌‌هایی که ضایعات خریداری می‌کنند، از خیابانی به خیابانی دیگر، دوره می‌چرخند، با بلندگوهایی که این صدا از داخل آن بیرون می‌آید: «ضایعات، آهن‌آلات، شیرآلات، آلومینیوم، مس، روی، چدن، خرده‌ریز انباری، چرخ‌خیاطی، پنکه و رادیاتور خریداریم.»، صدای نوستالژیک اما گوش‌خراشی دارند. دهه‌هاست که وانتهای سیار اقدام به خریداری ضایعات از ساکنان محله‌های مختلف در شهر تهران می‌کنند. امرار معاش راننده‌های وانت از یکسو و از سویی دیگر آلودگی صوتی برای اهالی محله‌ها بر اهمیت موضوع اضافه کرده است. برخی می‌گویند بازار فروش اجناس خریداری شده از آنها حسابی سکه است و شبکه‌های اصلی متصل به آنها، پول‌های میلیاردی در ماه از این کار به جیب می‌زنند، اما برای مردم هرچه هست، گوش‌خراشی این دسته از وانتی‌هاست که از صبح زود در کوچه‌های شهر تردد می‌کنند و آرامش اهالی محله‌ها را برهم می‌زنند. در این بین، شهرداری تهران در سال‌های اخیر تلاش کرده تا وانتهای ضایعاتی را با شیوه‌هایی ساماندهی کند. به همین دلیل، خودروهای ملودی که ویژه جمع‌آوری پسماند خشک است، در مناطق مختلف حضور دارند. در عین حال، وانتهای ضایعاتی در سطح شهر مشاهده می‌شوند چرا که طبق قانون شهرداری نمی‌تواند در عمل جلوی کار آنها را بگیرد و تجربه‌های ناخوشایندی از برخورد نیروهای معبربان و شهربان با آنها به ثبت رسیده است. در چنین وضعی گره کار از همکاری شهروندان با مجموعه‌های پسماند و خودروهای ملودی برای تحویل ضایعات و پسماندهای خشک می‌گذرد.
به گزارش همشهری، محمدمهدی که با وانت خود در شرق تهران فعالیت می‌کند، می‌گوید: «تقریبا هر روز کار می‌کنم و 14، 15سالی است که کارم خرید و فروش ضایعات است. در کوچه و خیابان می‌چرخم و ضایعات خریداری می‌کنم، اما مشتری هم دارم که تلفنی زنگ می‌زند و سفارش فروش ضایعات می‌دهد.» او ادامه می‌دهد: «بچه اسلامشهر هستم، ولی در شرق تهران کار می‌کنم. البته مشتری‌ها از جاهای مختلفی زنگ می‌زنند و می‌روم ورامین یا فشم و حتی سمت فیروزکوه. همه این مشتری‌ها را از گشتزنی در محله‌های شرق تهران به‌دست آورده‌ام.»
وانتی‌های سیار ممکن است در یک روز تا 2میلیون تومان درآمد داشته باشند، ولی این احتمال هم هست که در یک روز تنها 50هزار تومان دشت کنند. محمدمهدی می‌گوید: «روزی، دست خداست ولی این روزها کاروکاسبی سخت است. اگر از ضایعات سر درنیاورید، نمی‌توانید وارد این کار شوید.»
جواد یکی دیگر از افرادی است که ضایعات خرید و فروش می‌کند. او که با وانت در جنوب شهر کار می‌کند، می‌گوید: «هم‌اکنون بازار خراب است و اگر مشتری نداشته باشید، کار کردن در این شرایط سخت است. کار نیست و تعداد خریداران ضایعات زیاد شده است.» جواد عنوان می‌کند: «من به کسی پیشنهاد نمی‌کنم که وارد این حرفه شود. الان سود زیادی ندارد و وضعیت خرید و فروش ضایعات خیلی خراب است.» ضایعات خریداری شده توسط وانتی‌ها برای فروش به خلازیر، جاده شهریار، جاده خاوران و ... منتقل می‌شود تا در نهایت این ضایعات ذوب شده و به چرخه تولید بازگردد؛ جایی که بعضا تیم‌هایی حضور دارند تا ضایعات را از وانتی‌ها بخرند.
خودروهای ملودی
محمدمهدی می‌گوید: «هیچ ضایعاتی نباید بلندگو داشته باشد، اما ما هم مجبور هستیم کار کنیم و پول دربیاوریم. برای همین، سروصدا ایجاد می‌شود، بعد بازیافت شهرداری ایراد می‌گیرد یا گشت معبر هم جلوی فعالیت ما را می‌گیرد.» او البته یادآور می‌شود؛ «برای اینکه سروصدای ما اهالی یک محله را اذیت نکند، باید برخی از مسایل را رعایت کنیم؛ مثلا وقتی قصد داریم با وانت از خیابان اصلی وارد خیابان فرعی شویم، بهتر است صدای بلندگو را کم کنیم. با این کار مشکلی ایجاد نمی‌شود.»
با این حال، مدیر طرح تفکیک از مبدأ سازمان مدیریت پسماند شهر تهران ادعا می‌کند که در سطح شهر وانتی‌های ضایعاتی را مشاهده نکرده است. عبدالرضا محمدی می‌گوید: «شخصا در سطح شهر دیگر وانتی‌ها را مشاهده نکردم. حداقل در 20روز اخیر هیچ وانتی ندیدم. وانتی‌های قدیمی هم‌اکنون تبدیل به‌خودروهای ملودی بازیافت شده‌اند؛ مثلا در ناحیه5 منطقه19 (صالح‌آباد) وانتی‌ها هر روز ملودی می‌زدند، یا شهرداری منطقه 8نایلکس توزیع و اعلام کرده که یکشنبه‌ها از درِ خانه شهروندان پسماند خشک را تحویل می‌گیرد. یعنی در کوچه و خیابان با ملودی اعلام حضور کرده و با توزیع نایلکس اقدام به جمع‌آوری پسماند خشک می‌کنند.»
او تأکید می‌کند: «کسی که با بلندگو اقدام به خرید ضایعات و آهن‌آلات می‌کند، سروصدا دارد. بنده به‌عنوان یک شهروند به سامانه137 اعلام می‌کنم تا با آنها برخورد لازم را در این خصوص انجام دهند. ما در سازمان پسماند برخوردی با آنها نداریم و این موضوعی است که با ثبت درخواست در سامانه137، خودِ منطقه با آن برخورد می‌کند.»
مکث
همکاری با پیمانکاران
رحمان با وانت خود در جنوب شرق تهران فعالیت می‌کند. او می‌گوید که تا سال93 با دریافت کارتی از‌سوی بازیافت مجوز تردد در معابر شهر داشته است. وی ادامه می‌دهد: «سال93 یکی از همکاران ما در خیابان فرجام طی یک درگیری فوت شد. برای همین، ما از آن سال دیگر از بازیافت مجوز نمی‌گیریم. البته کارِ من هنوز همین خرید و فروش ضایعات است.» مدیر طرح تفکیک از مبدأ سازمان مدیریت پسماند شهر تهران اما تأکید می‌کند که این سازمان هیچ‌گاه مجوزی برای وانتهای ضایعاتی صادر نکرده است. محمدی درباره فعالیت قانونی در این حوزه، می‌گوید: «اگر فردی اقدام به گرفتن مجوز کند، ما به پیمانکاران ارجاع می‌دهیم؛ مثلا فردی آمده و گفته وانت دارد و ایرانی هم هست، به همین دلیل، به پیمانکار سطح منطقه ارجاع داده‌ایم. بعد شرایطی مانند رنگ‌آمیزی وانت دارد که با پذیرفتن آن فعالیت خود را در منطقه شروع می‌کند. تعداد این افراد در یک سال گذشته انگشت‌شمار بودند ولی همه آنها توسط پیمانکار به‌کار گرفته شدند.» همه اینها در حالی است که در طرح جامع پسماند، مراکز مختلفی مانند گلماند، هایپرماند، قلماند، الکتروماند و ... توسط سازمان مدیریت پسماند در مناطق مختلف ایجاد شده و پسماند خشک ارزشمند را از شهروندان خریداری می‌کنند.
در همینه زمینه :
