جهان‌نما
خط‌ونشان پوتین برای شرق اوکراین
اعلام بسیج عمومی از سوی پوتین همزمان با برگزاری همه‌پرسی جهت الحاق شرق اوکراین، پیام روشنی از‌طرف مسکو به غرب تلقی می‌شود
از چند روز گذشته که زمزمه خبرهایی در ارتباط با برگزاری همه‌پرسی در مناطق شرقی اوکراین به گوش می‌رسید، همزمان کاخ کرملین اعلام کرده بود که قرار است ولادیمیر پوتین درباره تحولات جاری در مناطق شرقی اوکراین سخنرانی تلویزیونی داشته باشد. سخنرانی رئیس‌جمهور روسیه سرانجام دیروز در رسانه‌های روسی پخش شد و پوتین به مسائل مهمی اشاره کرد. 3نکته اصلی و محوری در سخنان پوتین تأکید او بر بسیج نیروهای ذخیره، استفاده از تمام امکانات برای دفاع از روسیه و همچنین حمایت مسکو از برگزاری همه‌پرسی در مناطق تحت تصرف برای پیوستن به روسیه بود. رئیس‌جمهور روسیه در سخنان تلویزیونی خود با اعلام بسیج نظامی محدود، گفت: فرایند بسیج نظامی و فراخوانی شهروندان به ارتش از همین امروز شروع می‌شود. پوتین همچنین به ادعاهای مقامات غربی مبنی بر نزدیک‌بودن رویارویی اتمی با روسیه پاسخ داد و گفت: «ما به کسانی که از سلاح اتمی دم می‌زنند، هشدار می‌دهیم که ممکن است باد به سمت آنها بوزد و اگر تمامیت ارضی روسیه به خطر بیفتد، از همه ابزارهای موجود استفاده خواهد شد؛ من بلوف نمی‌زنم.» پوتین حمایتش از برگزاری همه‌پرسی برای الحاق مناطق شرقی اوکراین را هم اینگونه عنوان کرد: «روسیه نمی‌تواند نزدیکان خود را تحویل دهد تا توسط جلادان تکه تکه شوند؛ روسیه به تمایل آنها برای تعیین سرنوشت خود پاسخ می‌دهد.»
«دنیس میروشنیچنکو»، رئیس شورای منطقه لوهانسک پیش از سخنرانی پوتین در کانال تلگرامی خود اعلام کرده بود که همه‌پرسی پیوستن این منطقه به روسیه در تاریخ ۲۳ تا ۲۷ سپتامبر (اول تا پنجم مهر‌ماه سال‌جاری) برگزار خواهد شد. «ولادیمیر سالدو» رئیس منطقه خرسون هم با صدور بیانیه‌‌ای اعلام کرد که همه‌پرسی در این منطقه از ۲۳ تا ۲۷سپتامبر برای الحاق به روسیه برگزار می‌شود. الجزیره در گزارشی گفته است که همه‌پرسی‌ها در مناطق شرقی اوکراین برای الحاق به روسیه در 4منطقه لوهانسک، دونتسک، خرسون و زاپوریژیا برگزار خواهد شد. البته این نخستین‌بار نیست که روسیه در خاک اوکراین همه‌پرسی برگزار می‌کند. در سال2014 نیز پوتین شبه‌جزیره کریمه در جنوب اوکراین را پس از برگزاری همه‌پرسی و به درخواست ساکنان آن منطقه به روسیه الحاق کرد. با درنظر گرفتن شبه‌جزیره کریمه و 4منطقه شرقی اوکراین، هم‌اکنون نیروهای ارتش روسیه بیش از 90هزارکیلومترمربع از قلمرو یا حدود 15درصد از کل مساحت اوکراین را در اختیار دارند که این مساحت تقریبا به اندازه کشور پرتغال یا اردن است.
نکته قابل توجه در برگزاری همه‌پرسی در مناطق شرقی اوکراین آن است که مقامات مسکو با برگزاری این همه‌پرسی درنظر دارند این پیام را به اوکراین و کشورهای غربی حامی کی‌یف برسانند که بعد از این، هدف قرار‌دادن مناطق شرقی که در کنترل روس‌هاست، به‌معنای هدف قرار‌دادن خاک روسیه است. دیمیتری مدودف، نایب‌رئیس شورای امنیت ملی روسیه، گفته است: «بعد از الحاق مناطق شرقی به روسیه، این کشور می‌تواند از زور برای محافظت از خود استفاده کند.» به‌گفته تحلیلگران، الحاق شرق اوکراین به روسیه، خطر رویارویی مستقیم نظامی مسکو و ناتو را افزایش خواهد داد؛ سناریویی که پیش‌تر «جو‌بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا درباره آن هشدار داده و گفته بود تشدید شرایط می‌تواند منجر به جنگ جهانی سوم شود. اعلام بسیج عمومی همزمان با برگزاری همه‌پرسی الحاق مناطق شرقی اوکراین نیز به‌عنوان گامی برای تقویت موقعیت روسیه در جبهه جنگ اوکراین تلقی شده است.
این نخستین فرمان بسیج نیروهای ذخیره روسیه از زمان جنگ جهانی دوم به این‌سو است. مسکو قصد دارد 300هزار نفر از 25میلیون نیروی ذخیره ارتش را فراخوان کند.
