گزارشی از فعالیت‌های مؤسسه خیریه رعد الغدیر به بهانه ثبت این مؤسسه در فهرست ۵ خیریه برتر جهان
مددجویان تولیدکننده می‌شوند
مریم قاسمی
اگر بخواهیم بگوییم چه کسانی بانی اصلی راه‌اندازی مؤسسه نیکوکاری رعد الغدیر بوده‌اند، بدون تردید نام افرادی همچون مهندس«علی سلطانزاده»، از چهره‌های برجسته و علمی دانشگاه شریف، و مهندس «احمد میرزاخانی»، دانش‌آموخته رشته برق دانشگاه علم و صنعت و کارآفرین موفق کشور، و پدر مرحوم «مریم میرزاخانی»، ریاضیدان برجسته جهان، بیش از همه خودنمایی می‌کند. این مؤسسه سال1363 در شهرک غرب با هدف آموزش و توانمندسازی جانبازان دوران دفاع‌مقدس راه‌اندازی شد و به مرور توانمندسازی معلولان جسمی و حرکتی را در رشته‌های رایانه، فنی، خیاطی، نقاشی، سفالگری، پیکرتراشی و زبان انگلیسی به برنامه‌هایش اضافه کرد.
بیش از 37 سال از آن روزها گذشته و اکنون مؤسسه خیریه رعد الغدیر در جهان جایگاه ارزشمندی پیدا کرده است. این مؤسسه اگر در سال63 یکی یک دانه بود، حالا فقط در تهران 29 نمونه مشابه دارد و در 31 شهر کشور تشکیلات مستقل پیدا کرده و به معلولان خدمت‌رسانی می‌کند.
نشان برتر جهان تعلق می‌گیرد به مؤسسه رعد
مدتی قبل در رقابتی بین 50 مؤسسه نیکوکاری در کشورهای مختلف جهان که به میزبانی فرانسه برگزار شد، 10 مؤسسه موفق به دریافت جایزه و 5 مؤسسه دیگر به‌عنوان مؤسسه برتر معرفی شدند که در این بین مؤسسه نیکوکاری رعدالغدیر رتبه دوم را به دست آورد.
«علیرضا آتشک»، مدیرعامل مؤسسه نیکوکاری رعد الغدیر، می‌گوید: «این مراسم در پاریس و در محل رادیو ملی این کشور برگزار شد. خوشبختانه یکی از مؤسسه‌های برتر در این جشنواره از کشور ایران بود. مؤسسه نیکوکاری رعد الغدیر در موضوع اشتغالزایی معلولان جسمی‌ـ حرکتی و در بخش صنایع‌دستی مورد توجه قرارگرفت.» به گفته آتشک، در مؤسسه رعد الغدیر بیش از هزار و ۷۰۰ نفر در حوزه‌های فنی و حرفه‌ای صاحب مهارت و بیش از ۶۰۰ نفر در بخش‌های تولیدی، کاریابی، آموزش و توانبخشی و... مشغول به کار شده‌اند.»
توسعه مراکز خیریه در سراسرکشور
آتشک، یکی از برنامه‌های مهم مؤسسه را ایجاد مراکزی مشابه رعد الغدیر در سراسر ایران عنوان می‌کند و می‌گوید: «قصد داریم تا آنجا که در توان‌مان هست در شهرهایی که بیش از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت دارند، یک مرکز داشته باشیم. براساس کمک‌هایی که می‌شود و محدودیت‌هایی که داریم، سعی می‌کنیم سالی یک یا 2 مرکز جدید در کشور راه‌اندازی کنیم.»
وی اضافه می‌کند: «تاکنون۳۱ مرکز در شهرهای چهارمحال بختیاری، شیراز، اراک، اصفهان، همدان، سبزوار، بندرعباس، محلات، بوشهر، کاشان، زاهدان، الیگودرز، رشت، پیشوا، پاکدشت و... راه‌اندازی شده که به معلولان ساکن در این شهرها خدمات می‌دهد. ۲ مرکز دیگر هم قرار است راه‌اندازی شود؛ یکی در شهرستان بروجن که همه کارهایش انجام شده و به‌زودی افتتاح می‌شود و دیگری در نجف‌آباد که اردیبهشت سال۱۴۰۱ تجهیز، تکمیل و به بهره‌برداری می‌رسد.»
درخواست‌های متعدد خیّران از نقاط مختلف کشور
علیرضا آتشک می‌گوید: «هدفی که در توسعه این مرکز در سراسر کشور دنبال می‌شود، انتقال تجربه است. یعنی یکسری آدم‌های خوشنام و نیکوکار در هر نقطه از کشور دور هم جمع می‌شوند و این مراکز را راه‌اندازی و آنجا را اداره می‌کنند. ضمن اینکه در همه این مراکز، خیریه دیگری به نام «سماوات غدیر» راه‌اندازی شده که مدیران خیریه‌ها عضوش هستند و خط‌مشی‌ها و سیاست‌های مؤسسه را تدوین می‌کنند. این مؤسسات مستقل هستند، اما انتقال تجربه و اطلاعات و بحث‌های آموزشی در همه آنها یکدست و همسو است.»
درخواست‌های متعددی از طرف جامعه نیکوکاران نقاط مختلف کشور به دست مسئولان مؤسسه رعد الغدیر رسیده تا نمونه‌ای از این مراکز در شهرهای متبوع‌شان راه‌اندازی شود، اما به گفته آتشک، این کار نیاز به بازدید میدانی و تحقیق دارد. او می‌گوید: «ابتدا سابقه‌کاری خیّران با دقت بررسی می‌شود. مصاحبه حضوری و جلسه مشترک با آنها می‌گذاریم تا از اهداف و برنامه‌شان حرف بزنند. بعد، از محل مورد نظر بازدید و کمک می‌کنیم تا چنین مرکزی راه‌اندازی شود. این خیریه‌ها، غیرسیاسی، غیرانتفاعی و مردم‌نهادند و نباید سوءسابقه داشته باشند.»
پیش‌بینی ۴ سطح بلوغ برای زیرمجموعه‌ها
مدیرعامل مؤسسه رعد الغدیر در ادامه از‌ساز و کار این مجموعه در نقاط مختلف کشور حرف می‌زند و می‌گوید: «مراکزی که در تهران و در نقاط مختلف کشور داریم، ۴سطح بلوغ دارند. مجموعه‌هایی که خدمات آموزشی و توانبخشی رایگان و مجموعه‌هایی که خدمات آموزشی و توانبخشی را توامان با هم دارند. سطح بلوغ ۴ مربوط به مراکزی است که جدا از بحث ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی رایگان، در حوزه کاریابی و اشتغالزایی توان‌یابان فعالیت دارند. معلولانی که آموزش دیدند و توانمند شدند، درکاریابی مؤسسه رعد ثبت‌نام می‌کنند. در این زمان یک مربی با شرکت‌های مختلف رایزنی می‌کند تا شرایط کار بچه‌ها در آنجا فراهم شود. متأسفانه ما در همه استان‌ها این سطح را نداریم. مثلاً در مرکز الغدیر یافت‌آباد ۲۵۰ نفر کار می‌کنند و هزار نفر هم در شرکت‌ها و جاهای دیگر مشغول به کارند. مرکز رعد الغدیر بندرعباس که کارگاه صدف و خیاطی دارند هم مشابه مرکز الغدیر یافت‌آباد است.»
تهران ۷۰۰ هزار معلول دارد
طبق آمار سازمان ملل، حدود ۱۵درصد از جمعیت جوامع در حال توسعه از معلولیت رنج می‌برند. آتشک می‌گوید: «طبق آمار، کشور ما حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار معلول جسمی و حرکتی دارد. به عبارتی، ۷ تا ۱۰درصد از جمعیت هر استانی را معلولان تشکیل می‌دهند. اگر جمعیت تهران را ۱۰ میلیون نفر در نظر بگیریم، در این جغرافیا با حدود ۷۰۰ هزار معلول جسمی و حرکتی مواجهیم که به امکانات و خدمات مختلف نیاز دارند.» مدیرعامل مؤسسه رعد می‌گوید: «کار ما توانمندسازی حرفه‌ای معلولان است تا دیگر در خانه نمانند و با کسب آموزش و مهارت با عزت نفس زندگی کنند. یعنی آدم‌های یارانه‌بگیر تبدیل شوند به تولیدکننده. در همه‌جای دنیا بهترین درمان برای معلولان، کار است. کسی که کار داشته باشد افسرده نمی‌شود و به سمت آسیب‌های اجتماعی نمی‌رود. معلولان ۳درصد سهم برای کارکردن در نهادها دارند، اما متأسفانه هرجا می‌روند جواب می‌شنوند که کار نیست و همچنان بیکار می‌مانند.»
گفتاردرمانی رایگان معلولان شیرخوار تا ۱۲ سال
مؤسسه نیکوکاری رعد الغدیر خدمات متنوعی به معلولان در همه گروه‌های سنی ارائه می‌کند. در فهرست مخاطبان این مجموعه، گروه سنی شیرخوار و نوزاد نیز وجود دارد. مدیرعامل مؤسسه نیکوکاری رعد الغدیر می‌گوید: «خدمات ویژه کاردرمانی و گفتاردرمانی برای معلولان شیرخوار تا ۱۲ سال در این مؤسسه ارائه می‌شود. اکنون در مراکز دیگر هزینه گفتاردرمانی برای بچه‌ها بیش از ۳۰ هزار تومان در هر جلسه است و در مؤسسه رعد این خدمات برای افرادی که توان پرداخت هزینه‌ها را ندارند، رایگان و برای بقیه هزینه‌ای معادل ۳ هزار تومان در هر جلسه در نظر گرفته شده است.»
دکتر «احمد میرزاخانی»بانی مؤسسه رعدالغدیر:
معلول باید گلیم خود را از آب بیرون بکشد
«مؤسسه نیکوکاری رعد الغدیر در هر ترم حدود ۱۰۰تا ۱۲۰معلول جسمی و حرکتی را آموزش می‌دهد. در اینجا بیش از ۲ هزار نفر، آموزش‌های مهارتی دیده‌اند و ۶۶۰ نفر هم به اشتغال کامل رسیده‌اند.» دکتر احمد میرزاخانی، از بانیان مؤسسه نیکوکاری رعد الغدیر، ادامه می‌دهد: «فراهم شدن زمینه اشتغال برای معلولان به آنها حس رضایت، مفید بودن و غرور می‌دهد. آنها به این باور می‌رسند که می‌توانند مانند یک فرد سالم کار کنند و استقلال داشته باشند و گلیم‌شان را از آب بیرون بکشند و دست‌شان در جیب خودشان باشد.» او درباره ارائه خدمات آموزشی به توان‌یابان می‌گوید: «کلاس‌های آموزش خیاطی برای اشتغال دختران توان‌یاب راه‌اندازی شده که البته اگر پسران هم بخواهند، می‌توانند در این کلاس‌ها شرکت کنند و مهارت به دست آورند. هدف مهارت‌آموزی برای تولید لباس کار است. اکنون مؤسسه با ۷۰ شرکت قرارداد دارد. این شرکت‌ها در سال ۲ دست لباس برای کارکنان خود نیاز دارند و توان‌یابان این لباس‌ها را تولید می‌کنند. همه خیاط‌ها بیمه هستند و بر اساس میزان تولید حقوق می‌گیرند.» میرزاخانی ادامه می‌دهد: «به جز کلاس‌های خیاطی، کارگاه‌های آموزش کامپیوتر برای تربیت منشی، کارهای تبلیغاتی و مرکز پیام برای اشتغال توان‌یابان راه‌اندازی شده است. مؤسسه با اتاق بازرگانی تهران و شرکت شاتل نیز قرارداد بسته تا برای تأمین نیروی انسانی مراکز پاسخگویی خود، از توان‌یابان آموزش دیده این مؤسسه استفاده کنند.»
«علی سلطانزاده»، یکی از بانیان مؤسسه رعد الغدیر:
معلولان را پوشش نمی‌دهیم، حمایت‌شان می‌کنیم
«از معلولان جسمی حرکتی، به شرط اینکه معلول ذهنی نباشند، در بازه سنی بین ۱۶ تا ۳۵ سال، حمایت می‌کنیم تا توانمند شوند. کودکان دارای معلولیت، از شیرخوار تا ۱۲ سال نیز کاردرمانی و گفتاردرمانی می‌شوند» «علی سلطانزاده»، از بانیان مؤسسه نیکوکاری رعد الغدیر، با بیان این مطلب می‌گوید: «هدف مؤسسه، آموزش و توانمندسازی معلولان است. افراد از طریق بهزیستی یا آگهی‌هایی که منتشر می‌شود به مؤسسه مراجعه می‌کنند. بعد از انجام تحقیقات در صورتی که شرایط اولیه را داشته باشند، به یکی از رشته‌هایی که منجر به اشتغال می‌شود، هدایت می‌شوند و آموزش می‌بینند. در پایان دوره، فرد یا به خوداشتغالی می‌رسد یا اینکه درکارگاه‌های مؤسسه مشغول به کار می‌شود.» سلطانزاده درباره مهم‌ترین مشکلات توان‌یابان می‌گوید: «ما از مشکلات فرهنگی در این حوزه رنج می‌بریم. جامعه هنوز این افراد را باور ندارد. این بی‌اعتمادی تأثیر بدی بر روحیه و زندگی معلولان می‌گذارد، البته الان نسبت به ۳۰ سال قبل که تقریباً شروع کار مؤسسه بوده، نگرش عموم به معلولان رو به بهبود است. مشکل دوم اشتغال معلولان است.» سلطانزاده ادامه می‌دهد: «هدف اصلی ما تغییر و حذف نگاه اشتباه جامعه به توان‌یابان و حل مشکل اشتغال آنهاست. ما با مشاوره و راه‌اندازی کلاس‌های متنوع آموزشی مسیر رشد و پیشرفت را برای این قشر فراهم می‌کنیم.»
در همینه زمینه :
