دستیابی به حس حقیقی در متاورس مجازی

ساسان شادمان‌منفرد - خبر‌نگار

 اگر فیلم «بازیکن شماره یک آماده» ساخته استیون اسپیلبرگ را دیده باشید احتمالا دستکش و لباس‌های لمسی را برای آینده فضای مجازی می‌شناسید. شاید در سال۲۰۱۸ این ماجرا علمی-تخیلی به‌نظر می‌رسید اما حالا در حال تبدیل شدن به واقعیت است. دستکش‌هایی که می‌توان با آن اجسام را در دنیای مجازی جدید یعنی متاورس لمس کرد یا لباس‌هایی که می‌توان مثلا حس ضربه‌ها را با آنها فهمید.
چند روز پیش، متا، شرکتی که پیش‌تر آن را با نام فیسبوک می‌شناختیم، اعلامیه‌ای هیجان‌انگیز را صادر کرد و طی آن از ابداع یک دستکش خبر داد، البته نه یک دستکش معمولی. به گزارش وب‌سایت ووکس، این یک دستکش لمسی است که با موتورهای کوچکی پوشانده شده که از فوران هوا برای تقلید حس لامسه استفاده می‌کند و مانند یک کابوسِ پوشیدنی است. لزوما هیچ مشکلی وجود ندارد که متا یک دستکش در قرن21 اختراع کند که به شما امکان می‌دهد اشیای دیجیتال را احساس کنید. ظاهرا این شرکت 7سال است که روی این پروژه کار کرده و تیم سازنده آن دست‌کم به یک دهه آینده برای ارائه کامل آن فکر می‌کند. این دستکش نسبت به دستبند ویژه خواندن امواج مغزی که فیسبوک در اوایل سال‌جاری اعلام کرد، کمتر نگران‌کننده است (این شرکت اصرار دارد که مچ بند ذهن شما را نمی‌خواند). اما به‌طور فزاینده‌ای واضح است که متا، حتی با نام جدیدش، در تلاش است تا متاورس یعنی فضای مجازی که در آن افراد می‌توانند از طریق آواتارها کار کنند و با هم معاشرت داشته باشند را برای یک انسان معمولی قابل دسترس‌تر (و البته کمتر ترسناک) بسازد. برخی از مردم این دستکش عجیب و غریب را دوست خواهند داشت. این دستکش لمسی که توسط Meta Reality Labs ساخته شده است، برای کار با سیستم‌های واقعیت مجازی (VR) آینده طراحی شده است. اکثر هدست‌های واقعیت مجازی هم‌اکنون در کنگره با کنترلرهای مجهز به جوی استیک و دکمه کار می‌کنند. 
دو محصول Meta Quest و Quest 2، ساخته‌شده توسط Reality Labs بیشتر، ردیابی دست بدون کنترلر را نیز ارائه می‌کنند که از دوربین روی هدست و الگوریتم‌های بینایی رایانه برای تفسیر آنچه را که دستان شما انجام می‌دهند و ترجمه آن حرکت به دنیای مجازی استفاده می‌کند. 

لمس کردن فضای مجازی
نمونه اولیه دستکش لمسی متا از اصول روباتیک نرم استفاده کرده و از محرک‌های پنوماتیک و الکترواکتیو برای باد کردن سریع جیب‌های هوای کوچک روی انگشتان و کف دستکش استفاده می‌کند. این عملگرها اساسا موتورهای کوچکی هستند که می‌توانند احساس فشار و در نتیجه لمس را ایجاد کنند. ایده در اینجا این است که اگر متا بتواند هزاران عملگر را روی یک دستکش لمسی قرار دهد و آن احساس‌ها را با ورودی بصری یک هدست VR یا عینک واقعیت افزوده (AR) ترکیب کند که تصاویر دیجیتال را به دنیای واقعی نشان می‌دهد، کاربر می‌تواند دستش را دراز کند و شیء مورد نظر را احساس کند. با چنین دستکش‌هایی ممکن است یک روز دست آواتار شخص دیگری را در متاورس بفشارید و این فشار را کاملا احساس کنید.

لباس هپتیک

متا لباس لمسی اختراع نکرد. شرکت‌های مختلفی وجود دارند که جلیقه‌های لمسی، شلوار و حتی لباس‌های کاملا شبیه لباس‌های ابرقهرمانی مارول باتری‌دار می‌سازند. واقعیت مجازی از لحاظ تاریخی قلمروی گیمرهای جدی بوده و این یک مشکل بالقوه برای متا و برنامه‌های بزرگ آن برای متاورس است. اگر مارک زاکربرگ می‌خواهد همه از محصولات متاورس او استفاده کنند، درست مانند تقریبا 3میلیارد نفری که از فیسبوک استفاده می‌کنند، باید بداند که تکیه بر اختراعات علمی -تخیلی Reality Lab هیچ لطفی به او نمی‌کند. لباس هپتیک یک مفهوم آینده‌نگر به‌حساب می‌آید، اما در عین حال بسیار عجیب و به‌طور بالقوه تهاجمی است. وقتی دنیایی را تصور کنید که در آن بیشتر محاسبات خود را از طریق یک هدست واقعیت مجازی یا عینک واقعیت افزوده انجام می‌دهید، شرایط کمی نگران‌کننده‌تر خواهد بود که اساسا همان چیزی است که زاکربرگ فکر می‌کند آینده اینترنت خواهد بود.

 اتمام کپی‌
استارت‌آپی به‌نام هپتکس (HaptX)  که در حوزه VR فعالیت دارد و محصولی مشابه دارد با انتشار یک بیانیه، متا را متهم کرده که از فناوری آنها برای ساخت دستکش‌اش سود برده است. جیک رابین، مدیرعامل HaptX مدعی شده که استارت‌آپ‌اش، پارسال فناوری خود را به مهندسان، محققان و مدیران فیسبوک نشان داده و در مقابل آنها درمورد طرح اخیرشان هیچ صحبتی با او و استارت‌آپ‌اش نکرده‌اند. رابین در این خصوص گفت: «متا هنوز صحبتی با ما نکرده است، اما امید داریم به توافقی منصفانه در این خصوص برسیم.» زاکر برگ سال‌ها پیش در مورد حق ثبت خود فیسبوک نیز دادگاهی و محکوم به پرداخت جریمه شد؛ چرا که مدعیان ثابت کردند که او بخشی از ایده آنها را در ساخت فیسبوک استفاده کرده است.