به خانه نیما خوش آمدید
خانه شاعر که تا معرض تخریب پیش رفته بود توسط شهرداری تهران بازسازی شد و به ثبت میراث فرهنگی رسید
قصه نیما یوشیج، قصه تولد شعر سپید در عصر حاضر است و سرانجام خانهموزه این شاعر بزرگ هم در محله دزاشیب مورد بهرهبرداری قرار گرفت. به گزارش همشهری، خانه نیما یوشیج در سالهای گذشته یکبار تا آستانه تخریب پیش رفت و بعد با رفع معارضین توسط شهرداری تهران مرمت و بازسازی شد و به ثبت میراث فرهنگی رسید. به همین دلیل روز گذشته برخی از اعضای شورای شهر و مدیران شهرداری تهران در خانهموزه نیما یوشیج حاضر شدند تا یک روز بعد از سالروز تولد این شاعر فقید افتتاح غیررسمی از این خانهموزه صورت بگیرد. رئیس شورای شهر تهران در این مراسم گفت: «تا آنجا که بهخاطر دارم، سال94 بود که در شورای شهر تصویب شد خانهموزه نیما بهعنوان نخستین شاعر شعر سپید ایجاد شود. بعد از برطرف شدن معارضین خانه، سال گذشته مرمت خانه شروع شد و در سالروز تولد نیما یوشیج(21آبان) مرمت به پایان رسید.» بهگفته مهدی چمران، قرار است در شبی با حضور شاعران خانهموزه نیما بهصورت رسمی افتتاح شود. او ادامه داد: «امیدواریم خانهموزه نیما یک پاتوق خوبی هم برای شاعران و هم یک مرکز فرهنگی برای مردم منطقه باشد.»
رئیس شورای شهر تهران عنوان کرد: «خانههایی که شورای شهر روی آن دست گذاشت، ثبت میراث فرهنگی نبود و به همین دلیل، میتوانستیم این خانهها را مرمت و بازسازی کنیم. خانههایی که بحث دیوان عدالت اداری در مورد آنها مطرح میشود، ثبت میراث فرهنگی شده است. از وقتی هم که ثبت میراث میشود، متأسفانه برای مرمت و بازسازی این خانهها بودجه نیست یا میگویند بودجه نداریم و بنا همانطور باقی میماند و این خطرآفرین است. در واقع مالکان این خانهها میخواهند تغییری در بنا دهند و مجبور میشوند حکم دیوان عدالت اداری را بگیرند. برای همین، این مشکل باید برطرف شود و ما هم با روابط نزدیکی که با رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی داریم، سعی میکنیم هماهنگی لازم را در این زمینه داشته باشیم.»
سال1327؛ محله دزاشیب
نیما یوشیج زمین این خانه را سال1327 خریداری کرد و یکسال بعد خانه فعلی را در محله دزاشیب ساخت. مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران در این رابطه به همشهری گفت: «خانه نیما یوشیج یکی از خانههایی است که با هویت تهران گره خورده، حضور نیما یوشیج در این محله سبب اتفاقات دیگری است و چندی بعد جلال آلاحمد و سیمین دانشور نیز تصمیم میگیرند ساکن این محله شوند. در واقع گعده فرهنگی این محله را نیما یوشیج پایهگذاری میکند. حفظ چنین بناهایی برای سازمان زیباسازی که با هویت شهر گره خورده اهمیت دارد.»
رضا صیادی ادامه داد: «سازمان زیباسازی سال96 خانه نیما یوشیج را خریداری میکند و بعد فاز مطالعات و بررسی در مورد ایجاد خانهموزه شروع میشود. بهترین روش هم مرمت خانه با نگاه به هویت اصلی آن بوده است.» او تأکید کرد: «یکروز بعد از سالگرد تولد نیما یوشیج نیز خانهموزه مورد بهرهبرداری قرار گرفت. هماکنون شهروندان میتوانند به خانه نیما یوشیج بهعنوان یکی از مفاخر ادب و هنر کشور قدم بگذارند. در گام بعدی تلاش میکنیم وسایلی که متعلق به این شاعر است را تهیه کرده و در خانه قرار دهیم.»
چند سال انتظار
از زمانی که قرار شد خانه نیما یوشیج حفظ شود تا زمانی که تبدیل به خانه موزه شد، چندین سال گذشت؛ سالهایی که گاه به نظر میرسید سرانجام خوشایندی نداشته باشد. با این حال، تلاشهای بیوقفه نتیجه داد و معاون فرهنگی و طراحی شهری سازمان زیباسازی شهرداری تهران از احداث گذر فرهنگی حدفاصل خانه نیما یوشیج تا جلال آلاحمد خبر داد. شاهپور دیوسالار به همشهری گفت: «در بحث خانه نیما یوشیج باید به این موضوع توجه شود که در فاصله ۲۵۰متری خانه نیما خانه جلال آلاحمد و سیمین دانشور قرار دارد و شهرداری تهران بهدنبال آن است تا بهواسطه قرارگرفتن این دو ملک در نزدیکی هم و ارتباط نزدیک نیما و جلال در دوران حیات، حد فاصل این دو ملک را به گذر فرهنگی تبدیل کند.» او با اشاره به طرح احداث قدمگاه صالحیه در منطقه یک تهران عنوان کرد: «اگر بتوانیم ارتباطی بین دو رویداد فرهنگی قدمگاه صالحیه و خانه نیما و جلال ایجاد کنیم، بهنوعی میتوان گفت به سیاست سازمان زیباسازی در ایجاد نقاط فرهنگی و مکان رویداد نزدیک شدهایم.» معاون فرهنگی و طراحی شهری یادآور شد: «سازمان زیباسازی از خانه نیما یوشیج ملکی به مانند ویرانه تحویل گرفت که به محلی برای پاتوق معتادان تبدیل شده و بنای ساختمان در حال آوارشدن بود. در نخستین گام از روند بازسازی، خانه نیما در سال۹۸ تملک شد و طرح مرمت و بازسازی این ملک در دستور کار معاونت فنی سازمان زیباسازی قرار گرفت، سپس اقدامهای اضطراری لازم برای آن انجام شد.» دیوسالار ادامه داد: «از سوی مشاور، طرح کامل مرمت و بازسازی به شکل خانه موزه فعال تهیه شد تا از این طریق بتوان از خانه نیما یوشیج با استفاده از مواردی چون خانه شعر بهره برد. یکی از موضوعات در افتتاح خانه نیما توجه به شکل بهرهبرداری این مکان است، زیرا اختلاف نظرهایی در این بخش وجود دارد که امیدواریم ظرف مدت یک هفته این موضوع به سرانجام برسد.»
چراغ خانه نیما یوشیج روشن ماند
نیما یوشیج از شاعران معاصر و مطرح ایران است که به واسطه بنیان شعر نوین لقب «پدر شعرنو فارسی» را از آن خود کرد. این بنای فاخر یادگاری از دوره پهلوی دوم است که به لحاظ فرهنگی و تاریخی دارای ارزش است و در سال1380 توسط سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ثبت و در سال1398 از سوی سازمان زیباسازی خریداری شد. خانه او در همسایگی خانه جلال آلاحمد و سیمین دانشور در منطقه شمیرانات واقع شده و دارای ۵اتاق است. معماری آن بهگونهای است که ۴اتاق تودرتو دارد و یک اتاق دیگر جدا از سایر اتاقهاست که گفته میشود اتاق نیما بوده است. ایوان ورودی ساختمان ۸ستون آبیرنگ با سطح مقطع دایرهایشکل دارد. مساحت زیربنای آن ۱۶۰مترمربع و مساحت کل زمین ۶۸۰مترمربع است. سقف بنا شیروانی است و در حیاط آن درختانی قدیمی وجود دارد. این مجموعه سالها در معرض خطر تخریب بود که با مرمت کامل، امکان بهرهبرداری از آن فراهم شدهاست. این خانه فاخر در خیابان دزاشیب، خیابان رمضانی واقع شده و با توجه به اهداف سازمان زیباسازی شهرداری تهران مرمت و بازسازی شد و با افتتاح آن چراغ خانه این شاعر نامدار روشن ماند.