اجرای قرنطینه هوشمند در گرو همراهی مردم

حمید عمادی‌؛ عضو کمیته علمی کشوری کنترل و مقابله با کرونا

تداوم زندگی با کرونا، ضرورت اجرای طرح‌های متفاوت از قرنطینه‌های سختگیرانه و تعطیلی‌های سراسری را دو‌چندان کرده است. بر این اساس طرح هوشمند رفع محدودیت‌های کرونایی در کشورمان رقم خورد و احتمالا در روزهای آینده به‌صورت سراسری در کشور اجرایی می‌شود. اما نکته قابل‌تامل در اجرای مدیریت هوشمند همان ضعفی است که همواره با آن مواجه بوده‌ایم؛ بافت فرهنگی جامعه ایرانی ممکن است همسو و همراه با اجرای کامل این طرح نباشد و مانند دیگر طرح‌های مدیریت هوشمند نقصان‌هایی در آن به‌وجود بیاید. در این سامانه که از سوی وزارت کشور طراحی شده، اطلاعات بیماران کرونایی و نتایج آزمایشگاه‌ها برای تست‌های پی‌سی‌آر از سوی وزارت بهداشت بارگذاری می‌شود و برای عموم قابل بهره‌برداری است. با استفاده از این اطلاعات، افرادی که واکسن کرونا نزده ‌یا بیمار باشند، شناسایی شده و هوشمندانه جلوی تردد مبتلایان به کرونا و واکسن‌نزده‌ها گرفته می‌شود. نکته مهم اما اینجاست که موفقیت این طرح نیازمند افزایش مشارکت مردم در خوداظهاری ابتلا به کروناست و از آن مهم‌تر اینکه افراد آلوده به ویروس باید از تردد در اماکن تجمعی خودداری کنند. اما براساس آنچه از گذشته تاکنون رقم خورده، در مدیریت هوشمند، اصول استانداردی برای اجرا وجود ندارد و این مسئله می‌تواند درباره مدیریت کرونا هم رخ دهد. در این‌باره می‌توان به مدیریت هوشمند طرح ترافیک اشاره کرد که دوربین‌های کنترل ترافیک را در محدوده‌های تعیین‌شده نصب کردند، اما پس از سال‌ها همچنان کسانی را می‌بینیم که به روش‌‌های مختلف پلاک خودروهایشان را مخدوش می‌کنند و وارد محدوده طرح ترافیک می‌شوند، آیا توانسته‌‌ایم در این‌باره به موفقیت صددرصدی برسیم؟ از این دست مثال‌ها برای اجرا نشدن کامل مدیریت هوشمند در جامعه ما بسیار است، این درحالی است ‌که درباره کرونا حتی قبل از اجرای طرح هوشمند، شاهد برخی تخلفات این‌چنینی بوده‌ایم؛ همان اتفاقی که در فرودگاه ترکیه رقم خورد و پی‌سی‌آر منفی را بدون انجام تست به مسافران می‌فروختند، یا افرادی که در ازای پرداخت پول، کارت واکسن بدون تزریق دریافت می‌کردند. از سوی دیگر آیا با اجرای سراسری طرح می‌توان این اطمینان را داشت که افراد با آزمایش‌های مثبت خودشان را از تردد در سطح جامعه منع ‌کنند؟ حتی این احتمال هم وجود دارد که بسیاری از مردم با اعمال چنین شرایطی، اقدام به انجام آزمایش نخواهند کرد و زیر بار ثبت‌شدن تست مثبت کرونایشان در سامانه‌ها نروند. قطعا طرح کنترل هوشمند، اقدام خوبی است که باید اجرا شود اما نباید تا جمع‌آوری نهایی دستاوردهای اجرای پایلوت آن در شهرهای مختلف، سرمایه‌گذاری بزرگی در این‌باره رخ دهد؛ چرا‌که تا مردم نخواهند و پای کار نباشند، اجرای این طرح هم با موفقیت همراه نخواهد شد. بیش از هر چیزی در اجرای مدیریت هوشمند مردم باید به این نتیجه برسند که این کار درستی است و باور و ایمان قوی نسبت به نفع همه‌جانبه آن برای خودشان و جامعه داشته باشند. آن هم درحالی‌که ما با فضای مجازی و رسانه‌ای مواجه هستیم که تبلیغات غیرواقعی نسبت به واکسن‌ها و داروهای درمانی کرونا دارند؛ همان‌هایی که تا پیش از ورود واکسن‌ها، مسئولان را متهم به کم‌کاری می‌کردند و حالا با در دسترس قرار‌گرفتن انواع واکسن، شکل اتهاماتشان را علیه واکسن‌ها تغییر داده‌اند و درباره عوارض آن شایعه‌پراکنی می‌کنند و هدفی جز دلسرد‌کردن مردم ندارند. ناامیدی مردم هم مساوی با همکاری‌نکردن آنها با اجرای همین سیستم‌ هوشمند مدیریت کرونا خواهد بود. از سوی دیگر، ایران هم مانند بسیاری از کشورهای اروپایی قادر به اجرای سفت و سخت مقررات نیست و نمی‌توان مانند چین انتظار برخورد شدید با متخلفان را داشت. مدیریت هوشمند نیازمند تنبیه و جریمه است، اما در کشور ما به‌دلیل شرایط جامعه، همچنین فشار اقتصادی، اقدامات تنبیهی چندانی انجام نمی‌شود. چطور می‌توان جلوی فردی را که واکسن نزده و خواهان ورود به رستوران یا یک اداره است، با زور گرفت؟ چه تدبیری برای این شرایط وجود خواهد داشت؟ به همین دلیل ضرورت دارد تمام این موارد مدنظر قرار بگیرد تا اگر مدیریت هوشمند محدودیت‌های کرونایی به‌صورت کامل اجرا نشد و همراهی مردم را به‌صورت صد‌درصدی نداشت، منجر به طغیان دوباره بیماری در سراسر کشور نشود.