گشت ارشاد برای عدالت

دکتر اسماعیل امینی| شاعر، طنزپرداز و مدرس دانشگاه:

پشت چراغ قرمز توقف می‌کنی، دختری نوجوان به شیشه ماشین می‌زند و از تو می‌خواهد که از او یک شاخه گُل بخری، در چهارراه بعدی یکی دیگر دستمال کاغذی می‌فروشد و آن یکی شیشه ماشین‌ها را پاک می‌کند. آیا کسی به فکرش می‌رسد که این صحنه، خلاف شرع است و اینجاست که نهی از منکر ضرورت و فوریت دارد؟
* * *  
در دفتر دانشکده نشسته‌ای، جوانی وارد می‌شود و تمام استادان پیش پای او بلند می‌شوند. آن جوان با لحن آمرانه حرف‌هایی سطحی می‌گوید با جملاتی پر از غلط و می‌رود.
بعد درمی‌یابی که ایشان معاون آموزشی دانشکده است و از آن مهم‌تر اینکه داماد رئیس دانشگاه است.
آیا کسی این مضحکه را از زمره منکرات می‌انگارد و احتمال می‌دهد که روزی گشت ارشاد بیاید و آن رئیس و آن داماد نورچشمی بی‌سواد و بی‌ادب را با خود ببرد؟
* * *  
در جلسه اداری نشسته‌ای، یکی از مدیران با افتخار و غرور تعریف می‌کند که چگونه از میان کارکنان، عده‌ای را برای خبرچینی برگزیده و به این ترتیب به همه‌‌چیز احاطه دارد و با این تدبیر کسی از زیردستان او جرأت نمی‌کند از آن مدیر انتقاد یا بدگویی کند؟
آیا چنین مدیری هیچ تصور می‌کند که این کار، یعنی سخن‌چینی و فضولی در رفتار و گفتار دیگران و نیز واداشتن انسان‌ها به خبرچینی، کاری غیرانسانی است و از مصادیق منکرات است؟
آیا چنین مدیری هرگز بیم آن دارد که روزی گشت ارشاد سراغش بیاید و از او بابت این منکر بزرگ بازخواست کند؟
* * *  
جدایی دین از سیاست، که از حرف‌های بی‌بنیان نظام جهانی سلطه است، تلاش می‌کند که حوزه امور دینی را به مسائل فردی و خصوصی و اندرزهای ساده اخلاقی محدود کند. بر این اساس، موضوعات کلان مانند نحوه ارتباط حکومت و مردم، مدیریت سیاسی و اقتصادی، نحوه توزیع ثروت در جامعه، نظام اجرایی و قانونگذاری و نظام قضایی، خارج از حیطه امور دینی است.
این دینِ محدود و محصور و کناره گرفته از اجتماع، باید سرگرم آیین‌های تقویمی و موعظه‌ها باشد و حداکثر دلواپس مسائل و امورات فردی.
این تفکر نادرست، یعنی محدود کردنِ حوزه دین به امور ساده فردی و آیین‌های تقویمی و چشم‌پوشی از حساسیت نسبت به عدالت اجتماعی و نحوه اداره جامعه و تعاملات حکومت با مردم، سالیانی است که گسترش یافته است و هر روز دامنه دارتر می‌شود. حاصل این نگرش نادرست و سیاست‌زدایی از دین است که موجب می‌شود مثلا تصویر دختری جوان که تلاش می‌کند از سطل زباله نان بیابد، حساسیت برخی را برنیانگیزد اما تصویر دختر جوانی که تلاش می‌کند به تماشای مسابقه ورزشی برود، غوغا برمی‌انگیزد. این حاصل ذهنیت جدا کردن دین از سیاست است که تصور کنیم اموری مانند تبعیض، رشوه، پارتی بازی و دکتری جعلی و بورس سفارشی، ناهنجاری اداری است و منکرات مغایر دین، محدود است به مدل لباس، موسیقی و ... .