پیروزی تله‌کابین بر ناهارخوران
اگرچه مسئولان استان معتقدند اجرای طرح تله‌کابین آسیبی به جنگل‌های ناهارخوران نمی‌زند، اما دغدغه فعالان زیست‌محیطی همچنان پابرجاست
ستاره حجتی-خبرنگار
ناهارخوران از جاذبه‌های مهم استان گلستان و شهر گرگان به‌حساب می‌آید که هر روزه گردشگران بسیاری از نقاط مختلف استان و کشور وارد این منطقه می‌شوند و زیبایی‌های کم‌نظیر آن، توجه‌شان را جلب می‌کند. با توجه به این موضوع مدتی است حاشیه‌های اجرای یک طرح گردشگری دراین منطقه، توجه‌های بسیاری را به‌سوی خود جلب کرده و مناقشه‌برانگیز شده‌است؛ اجرای طرح تله‌کابین در ناهارخوران اگرچه می‌تواند نقش اساسی در تقویت زیرساخت‌های گردشگری منطقه ایفا کند، اما ازسوی دیگر نگرانی‌های گسترده‌ای را نیز درمیان فعالان زیست‌محیطی استان به‌همراه داشته است.
با وجود مخالفت بیش از ۵۰نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی و انجمن‌های مردم نهاد با اجرای این طرح در جنگل ناهارخوران گرگان، در آخرین جلسه شورای‌عالی معماری و شهرسازی کشور، ساخت تله‌کابین در محدوده جنگل‌های هیرکانی منطقه ناهارخوران تایید شد؛ موضوعی که درصورت درنظر نگرفتن تبعات زیست‌محیطی آن، می‌تواند آثار زیانباری برای این منطقه جذاب گردشگری استان و شهر گرگان به‌همراه داشته باشد.
مناقشه برسر جانمایی یک طرح
باوجود مخالفت‌های فراوان با اجرای طرح ساخت تله‌کابین در ناهارخوران، در جلسه‌ای که درنهایت اجرای این طرح در محدوده جنگل‌های هیرکانی منطقه ناهارخوران گرگان مورد تأیید قرار گرفت، مقرر شد که موارد ابهام مجددا در کمیته‌ای مورد بحث و بررسی قرار گیرد، اما این موضوع درحالی مطرح می‌شود که گویا عملا اجرای این طرح تأیید شده و دغدغه‌های زیست‌محیطی همچنان پابرجاست.
دغدغه‌های فعالان زیست‌محیطی درحالی مطرح می‌شود که این طرح در دی‌ماه سال‌گذشته مجوزهای مربوط را از وزارت میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، کمیته فنی جنگل‌های شمال، اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان، شرکت توزیع نیروی برق گلستان و همچنین کمیسیون ماده ۱۲ اداره‌کل راه و شهرسازی استان گلستان دریافت کرده‌است. همچنین در هجدهمین جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران که به‌صورت ارتباط ویدئوکنفرانسی با مسئولان مرتبط استانی در دفتر معاونت هماهنگی امورعمرانی استانداری برگزار شد، به تصویب رسید.
براساس این مصوبه، محل اجرای پروژه از مجاور بلوار ناهارخوران کمی بالاتر از مجتمع باباطاهر آغاز و با شیب ۱۹درصد متمایل به سمت یال غربی انجام می‌شود. این طرح سپس از یال غربی، تحت زاویه ۳۳درجه به سمت جنوب و درنهایت روی یال جنوبی و در محدوده ارتفاع ۹۶۰متری، به ایستگاه مقصد منتهی می‌شود.
همچنین طول این مسیر حدود ۳کیلومتر و اختلاف ارتفاع ایستگاه مبدأ و مقصد نیز حدود ۵۶۰متر است. ذکر این نکته ضروری است که طی ۱۵سال گذشته محل جانمایی این طرح در گرگان همواره محل بحث بوده است و یکی از محل‌های جایگزین این طرح، «هزارپیچ» عنوان شده بود؛ محلی که خیلی زود از میان گزینه‌های جایگزین رد شد و بازهم همه نگاه‌ها به جنگل ناهارخوران معطوف شد و البته این موضوع نگرانی‌های بسیار زیاد فعالان زیست‌محیطی گرگان را به دنبال داشته است.
دغدغه‌ها و وعده‌ها
استاندار گلستان درباره اجرای طرح تله‌کابین در منطقه‌ای که محل مناقشه میان دولت و سمن‌های محیط زیستی است، می‌گوید: اجرای این طرح به تصویب شورای‌عالی معماری و شهرسازی رسیده است و ازنظر زیست‌محیطی خطری منطقه ناهارخواران را تهدید نمی‌کند.
هادی حق‌شناس ادامه می‌دهد: این پروژه با رعایت کامل ملاحظات محیط زیستی و با ساخت ۳ایستگاه و به طول ۳هزار و ۱۰۰متر اجرا خواهد شد و به شهروندان و حامیان محیط زیست اطمینان خواهیم داد که در جریان اجرای این طرح حتی یک درخت هم قطع نمی‌شود.
وعده‌های استاندار در زمینه حفاظت از محیط زیست منطقه در جریان اجرای طرح ساخت تله‌کابین درحالی مطرح می‌شود که به‌نظر می‌رسد دغدغه‌های فعالان زیست‌محیطی استان همچنان پابرجاست و این قول‌ها دل‌نگرانی‌های آنان را کم نکرده است.
کوچک نشان دادن تبعات محیط زیستی
عضو هیأت علمی دانشگاه منابع طبیعی گلستان و از مشاوران اجرای این طرح دراین باره می‌گوید: همه انتقادها و نکاتی که برای ارائه در جلسه شورای عالی معماری و شهرسازی باید به دقت بررسی می‌شد، براساس ابعاد طرح آماده و در گزارشی به نمایندگی از اعضای هیأت علمی، ارائه شد.
مریم شهبازی ادامه می‌دهد: فکر می‌کنم موافقان اجرای طرح با کوچک نشان دادن تبعات محیط زیستی و همچنین ارائه اطلاعات غلط درباره ترافیک، ظرفیت گردشگری و میزان تاب‌آوری منطقه، خواستار اجرای هرچه سریع‌تر آن شدند و ازسوی دیگر این موضوع را درخواست عموم مردم عنوان کردند، درحالی‌که می‌دانیم سال‌هاست کمپین مردمی برای تغییر جانمایی اجرای طرح تله‌کابین درحال فعالیت است.
وی اظهار می‌کند: در هر صورت اگرچه قرار شد در کمیته‌ای موارد ابهام مجددا مورد بررسی قرار گیرد، اما به‌نظر می‌رسد اجرای این طرح عملا مورد تأیید قرار گرفته‌است؛ موضوعی که حامیان اجرای طرح به آن توجه نمی‌کنند این است که مخالفتی با اصل اجرای طرح وجود ندارد، بلکه منطقه اجرا باید تغییر کند.
خطر در کمین گونه‌های گیاهی ارزشمند
شهبازی می‌افزاید: این طرح در حالی تایید شده است که با محاسبه های اولیه ما و براساس درصد پوشش گیاهی، با انجام این طرح و تعریض جاده دسترسی برای حمل تجهیزات و دکل‌ها صدها درخت ارزشمند ممرز، بلوط و ... قطع خواهد شد. در بخش‌هایی از جنگل هیرکانی که موزه زنده و متعلق به دوران سوم زمین‌شناسی با قدمت بیش از ۵۰میلیون سال است، گونه‌های ارزشمند زیادی از بین می‌روند. همچنین برای ساخت فونداسیون‌های این تله‌کابین هزاران تن خاک نباتی برداشته شده و هزاران تن بتن ریخته خواهد شد.
وی تصریح می‌کند: ازسوی دیگر براساس گزارش مشاوران طرح، احتمال زلزله خیزی منطقه نیز بالاست؛ موضوعی که در بررسی‌های فنی اجرای طرح باید مورد توجه
قرار گیرد.
شهبازی همچنین می‌گوید: برای اینکه گزارش ارزیابی اثرات محیط زیستی انجام نشود، ابعاد طرح را کمتر از ۵هکتار عنوان کردند؛ درحالی که براساس مشخصاتی که در خود طرح وجود داشت، با ساخت ایستگاه میانی و مقصد و نصب ۱۷دکل، مساحت اشغال طرح حداقل ۱۶هکتار است. ازسوی دیگر موضوع مهار آب‌های سطحی و دفع پساب و همچنین قطع درختان اساسا در طرح دیده نشده است. این مسائل، مواردی است که رسانه‌ها باید نسبت به آن حساس باشند و آنها را بررسی کنند.
وی اضافه می‌کند: درحال حاضر نیز تراکم گردشگر بیش از ظرفیت برد محیط زیستی منطقه وجود دارد و ساخت تله‌کابین دراین منطقه نه تنها هیچ توجیهی ندارد، بلکه موجب ایجاد مشکلات ترافیکی بزرگ و موارد دیگر می‌شود.
در همینه زمینه :
