پایان 25سال انتظار

کتابخانه مرکزی یزد، به‌عنوان پروژه‌ای عظیم و فرهنگی پس از حدود ۲۵ سال از مطرح‌شدن ایده تاسیس و 20سال پس از به زمین‌خوردن کلنگ بنای آن با حضور معاون اول رئیس‌جمهور، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور افتتاح شد. این پروژه بزرگ فرهنگی از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و همچنین تعامل و هم‌افزایی دستگاه‌های مختلف استان یزد به بهره‌برداری رسید.

شاخص‌ترین پروژه نیمه‌کاره یزد
نخستین اسنادی که از سوابق مربوط به ساخت کتابخانه مرکزی یزد وجود دارد به نامه‌نگاری‌های سال ۱۳۷۳ در شهر یزد بازمی‌گردد. در نهایت کلنگ این پروژه سال ۱۳۷۹ به زمین خورد تا این کتابخانه با اعتباری بالغ بر یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان در زمینی به مساحت ۷۷۰۰ مترمربع در 5طبقه افتتاح شود. اما این پروژه که یکی از مهم‌ترین مطالبات مردمی در حوزه فرهنگ در استان یزد محسوب می‌شد، به دلایل مختلفی از جمله، مسائل مالی، وجود معارض در زمین بنا، محدودیت‌های قرار گرفتن در بافت سنتی شهر یزد و... به درازا کشید و به شاخص‌ترین پروژه نیمه‌کاره در استان یزد تبدیل شد. در نهایت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ادامه سیاست‌های اخیر خود در راه‌اندازی و بهره‌برداری از کتابخانه‌های مرکزی در کشور، پس از تکمیل و راه‌اندازی کتابخانه‌های مرکزی بجنورد، مشهد و پارک‌شهر تهران، به پروژه ساخت کتابخانه مرکزی یزد ورود کرد و پس از واگذاری رسمی این پروژه به نهاد در اسفند‌ماه سال ۹۷، روند ساخت و بهره‌برداری از این کتابخانه در مسیر جدیدی قرار گرفت. بر این اساس ساختمان پروژه کتابخانه مرکزی یزد که با استانداردهای کتابخانه‌ای سنتی در سال ۷۶ تا ۷۹ طراحی شده بود، بازطراحی و بخش‌های مختلف آن براساس جدیدترین استانداردهای موجود برای کتابخانه‌های مرکزی و کارکردهای خاص آن طراحی و پیاده‌سازی شد تا پس از حدود ۲۵ سال، این کتابخانه برای بهره‌برداری در اختیار مردم شهر و استان یزد قرار گیرد.

کتابخانه 5طبقه
کتابخانه مرکزی یزد که به لحاظ معماری دارای طراحی مدرن و همسو با معماری سنتی شهر یزد است، در ۵طبقه به بهره‌برداری رسیده است. به‌طوری که طبقه همکف که ورودی کتابخانه محسوب می‌شود، در فضایی به مساحت ۳ هزار و ۷۰۰ مترمربع، شامل بخش لابی و میز خدمت، بخش نشریات و مجلات و فضای پیش‌بینی شده برای نشستن و استفاده از آن است. همچنین در قسمت راست طبقه همکف، سالن مطالعه برادران در ۲۸۰ مترمربع، سایت دیداری و شنیداری ده‌نفره و کلاس‌های آموزشی با ۱۵ کامپیوتر قرار دارند. در سمت چپ طبقه همکف، بخش نابینایان در ۷۵ متر، بخش ناشنوایان در ۳۵ متر و سالن مطالعه خواهران در ۲۸۰ متر قرار دارند. همچنین در این سمت، راهروی استان‌شناسی در حدود ۵۰مترمربع پیش‌بینی شده است که با عبور از آن به یک لابی ۵۰ متری و 3بخش مجزا می‌رسیم؛ بخش کودک، سالن کنفرانس و بخش فناوری اطلاعات کتابخانه.

سالن 350متری برای کودکان
بخش کودک کتابخانه مرکزی یزد در ۳۵۰ مترمربع، از 3اتاق بزرگ شامل اتاق بازی بچه‌ها، سالن آموزشی و مطالعه و همچنین قسمت مخزن تشکیل شده و در کنار آنها اتاق مادر و کودک و بخش خردسال نیز تعبیه شده است. در واقع بخش کودک کتابخانه که یکی از بزرگ‌ترین بخش کودک‌های کتابخانه‌ای کشور است، توسط کتابداران بخش کودک و به‌صورت بومی طراحی شده که فضایی جذاب برای کودکان و خردسالان ایجاد کرده است. در این بخش اتاق بازی، کلاس آموزشی و صحنه اجرای نمایش نیز درنظر گرفته شده که در کنار مخزن و اتاق مادر و کودک به خدمات‌دهی به اعضا می‌پردازد. سالن کنفرانس این مجموعه نیز با بخش‌های جنبی خود دارای ۱۷۰ مترمربع فضاست که از یک میز کنفرانس چهل‌نفره و همچنین بخش اتاق فرمان سالن کنفرانس و بخش آبدارخانه و پذیرایی تشکیل شده است. در طبقه زیرهمکف یا زیرزمین، مخزن بزرگ کتابخانه، همراه میز خدمت و لابی در فضایی حدود ۸۰۰ مترمربع قرار دارد. این منبع دارای ظرفیتی حدود ۲۰۰ هزار کتاب است که البته با طراحی صورت گرفته قابلیت افزایش نیز دارد. اما برای افتتاح با ۵۰ هزار جلد کتاب در مخزن و ۲۵هزار جلد در بخش ناشنوایان و نابینایان و کودک و نوجوان کار خود را آغاز می‌کند که در ادامه به این منابع افزوده خواهد شد.

ساختمان آمفی‌تئاتر و کافه‌کتاب
گالری کتابخانه مرکزی یزد در ۳۰۰ مترمربع و بخش نسخ خطی در ۳۸ مترمربع از دیگر بخش‌های پیش‌بینی شده در طبقه زیرزمین است. همچنین سایر طبقات این کتابخانه به اتاق‌های محققان خواهران و برادران، بخش‌های مطالعه VIP خواهران و برادران و کلاس‌های آموزشی خواهران و برادران اختصاص دارد. در کنار این بنا چند ساختمان جنبی وجود دارد که به همراه محوطه‌سازی در آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. این ساختمان‌های جنبی شامل آمفی تئاتر دویست‌نفره، کافه‌کتاب در حدود ۳۰۰ مترمربع، انبار مبادلات در حدود ۲۵۰ مترمربع و سالن غذاخوری در حدود ۲۵۰ متر هستند. همچنین بهره‌برداری از بخش کارگاهی این کتابخانه، محوطه‌سازی و ۵ واحد تجاری در این محوطه، از دیگر بخش‌هایی است که افتتاح خواهد شد.

   افتتاح 100کتابخانه‌عمومی در یک سال گذشته
علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور درباره روند افتتاح کتابخانه‌ها در کشور گفت: از اسفند ۱۳۹۸ تا به امروز تعداد ۹۴ باب کتابخانه عمومی افتتاح شده و در طول ۱۰ روز آینده نیز ۶ باب کتابخانه دیگر افتتاح می‌شود که به این ترتیب در طول یک سال اخیر 100 کتابخانه به تعداد کتابخانه‌های عمومی کشور اضافه خواهد شد و این یکی از دستاوردهای مهمی است که مسئولان جمهوری اسلامی در تمام دستگاه‌ها با حمایت دولت محترم به انجام رسانده‌اند.