یک سال با کرونا

ولی خلیلی-خبر‌نگار

یک سال تنهایی و خانه‌نشینی، یک سال زندگی با ماسک و الکل، یک سال پر از مرگ، ترس و اضطراب؛ کرونا به ما خیلی بدهکار است. سالی که مرگ عدد و شماره شد و آغوش‌کشیدن عزیزان، حسرت. صدای شادی کودکان از شهرها رخت بر‌بست و زنگ مدارس برای یک سال خاموش شد. و البته، دشوارتر و ناگوارتر از همه اینها: تهیه نان شب برای گروه‌های زیادی از مردم به مشقتی مضاعف تبدیل شد.
اما کرونا در کنار همه این سیاهی‌ها روی دیگری هم داشت و آن تلنگری بزرگ بود به ما بابت همه داشته‌هایی که فراموش‌شان کرده بودیم. کووید-19 ارزش «سلامتی» را یادمان آورد، نشانمان داد به «دیدن هم»، به «شادی» و به «زندگی جمعی» دل بسته و وابسته هستیم و «دلتنگی» چه تعریفی دارد و از همه مهم‌تر «زندگی» فرصتی است‌ که باید قدر لحظاتش را دانست.
 درس‌های کرونا برای سیاستگذاران و مدیران کشور هم که در خط اول مقابله با این بحران بودند، کم نبود. نظام سلامت به‌طور خاص و مدیریت کلان کشور به‌طور عام، در یک سال اخیر زیر بار بحران‌های پیاپی ناشی از کووید-۱۹ آبدیده شده و تلاش کرد تا نقاط ضعف را پوشش دهد. تجربه‌ای در سیاستگذاری اجتماعی کشور شکل گرفت که بدون مشورت‌گرفتن از جامعه مدنی نمی‌توان برای مردم تصمیم گرفت. مدیریت بحران به عناصری فراتر از دستورالعمل‌‌ها و بخشنامه‌ها نیاز دارد. موضوع تاب‌‌آوری، مسئله کلیدی جهان پیرامون ماست، دیپلماسی، به‌خصوص برای عبور ایران از بحران‌های بین‌المللی نقش کلیدی دارد و از همه مهم‌‌تر در این دوره مدیران به این نتیجه رسیدند که به گفت‌وگویی کامل و با ظرفیت شنوایی بالا و گفتار اقناع‌‌کننده‌ با مردم، باید تن دهند. در این بین، تدوین استراتژی کلان کشور در روزگار پساکرونا و در روزهایی که واکسنِ کرونا، حاوی امید به جامعه است، نیاز امروز ماست.
جامعه ایران در وضعیت سختی به سر می‌برد؛ چالش‌‌های اقتصادی، تحریم‌ها و فشار مضاعف کرونا، شرایط روحی مردم را تحت‌تأثیر قرارداده است و در این میان نیاز مردم به شادکامی و نشاط عمومی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. کرونا سوار بر مشکلاتِ پیشین کامِ همه را تلخ‌تر کرده است. طبق آمارهای وزارت بهداشت 24درصد مردم ایران نیاز به دریافت کمک‌های روحی و روانی دارند، کامشان باید شیرین شود و چشم‌اندازی با سویه‌هایی از امیدواری را پیش‌رویشان ببینند. شیرین‌کامی مردم، هم به اقدامات سخت‌افزاری حاکمیت نیاز دارد و هم به همدلی و هم‌زبانی جمعی و عمومی. سازمان‌های مردم‌نهاد و انجمن‌های تخصصی حوزه سلامت روان باید به کمک مردم بیایند و خود مردم به کمک یکدیگر.
روزنامه همشهری از زمان شیوع کرونا و ایجاد دغدغه سلامت در سطح جامعه، این موضوع را به اولویت اصلی خبری- تحلیلی خود تبدیل کرد و از ۶‌ماه پیش و همزمان با شروع موج دوم کرونا صفحه‌ای ویژه با عنوان covid-19 راه‌اندازی کرد تا ضمن اطلاع‌رسانی دقیق، با انتشار گزارش‌های تحلیلی و توصیفی بتواند پل ارتباطی بین مردم و مسئولان باشد و به سؤالات مخاطبان پاسخ دهد. انتشار صفحه ویژه کرونا در روزنامه همشهری به همت همکار عزیزمان «شیده لالمی» که روزنامه‌‌نگاری مطالبه‌گر و کنشگر بود، شروع شد. درگذشت او در زمستان امسال شوک بزرگی به تحریریه روزنامه همشهری وارد کرد. همزمان با یک‌سالگی کرونا این ویژه‌نامه را به یاد او که آرزویش رسیدنِ روزهای شاد بعد از کرونا بود، منتشر می‌کنیم.