گفت و گو/ بازار ارز و سکه هنوز سردرگم است
بازار طلا و ارز ایران در واکنش به انتخابات آمریکا در روزهای گذشته وضعیت ناآرام و پرنوسانی را تجربه کرده است. نظرسنجی‌های پیش از انتخابات با پیش‌بینی پیروزی بایدن قیمت دلار، سکه و طلا را به‌طور چشمگیری کاهش داد اما شمارش آرا در روز گذشته نشان داد پیش‌بینی‌ها چندان با واقعیت مطابق نبوده است. وضعیت این روزها و تحولات آینده بازار ارز و سکه را در گفت‌وگو با سیدبهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس بازار ارز جویا شدیم.
صرافی‌ها و کانال‌ها در روزهای اخیر به بهانه وجود نوسان بالا در بازار ارز از ارائه قیمت خودداری می‌کنند. دلیل چنین نوسانی را چه می‌دانید؟
تنها دلیل این امر سردرگمی بازار تحت‌تأثیر نتیجه انتخابات آمریکا بوده و ممکن است تا دو سه روز آینده هم ادامه داشته باشد. البته این سردرگمی تنها در بازار ما نیست، بازارهای اتحادیه اروپا و حتی بازارهای خود آمریکا هم چون هنوز مشخص نیست چه‌کسی و با چه سیاست‌هایی به ریاست‌جمهوری می‌رسد، هنوز به ثبات نرسیده و منتظر تعیین تکلیف انتخابات آمریکا هستند.
از ظهر یکشنبه قیمت دلار رو به افزایش گذاشت تا جایی که گفته شد بازار ارز روی پیروزی ترامپ شرط بسته، این افزایش واقعا هوشمندانه بود؟
افزایش نرخ ارز ما دلایل اقتصادی نداشته و کاهش آن هم تحت‌تأثیر دلایل اقتصادی نیست چون براساس فاکتور‌های اقتصادی ما ارز نباید این قیمت را داشته باشد، نه بحرانی داریم نه سیلی و نه زلزله‌ای و نه خشکسالی و نه مقروض بودن دولت و نه هیچ حادثه خاصی نداشته‌ایم که باعث شود ارزش پول ملی تا این حد کاهش داشته باشد. اینها همه نتیجه آثار روانی است که از بیرون از اقتصاد و خارج از کشور به اقتصاد ما تحمیل می‌شود.
در اینکه ما کسری منابع ارز داریم، منابع ارزی ما محدود است و صادرات ما حداقلی است، شکی نیست و اینها سیگنال‌های نگران‌کننده‌ای به بازار می‌دهد. ولی بعضی‌ها فکر می‌کردند که اگر بایدن رئیس‌جمهور شود آمریکا به برجام بازمی‌گردد، نرخ ارز پایین می‌آید و مشکلات ما کمتر خواهد شد و اگر ترامپ به پیروزی برسد هیچ گشایشی در منابع ارزی رخ نمی‌دهد و نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند. نوسانات نرخ ارز تحت‌تأثیر همین 2انتظار اتفاق می‌افتد و به عقیده من با روشن شدن نتیجه انتخابات آمریکا تکلیف اقتصاد ما هم روشن خواهد شد که چه رویکردی را باید داشته باشد.
دلار امروز به محدوده 30هزار تومان نزدیک‌تر شد، پیش‌بینی شما از قیمت در روزهای آینده چیست؟
سیاست ارزی و ریالی ما غلط بوده و مشکلات این سیاست دست‌مایه استفاده دلالان و واسطه‌هاست؛ یکی از مشکلات این است که نرخ ارز دوگانه داریم و نرخ ارز ما واقعی و منطقی نیست. صادرکنندگان ارزشان را بازنمی‌گردانند و به‌طور کلی این سیاست که ارز کمتر از نرخ واقعی خریداری شود باعث خروج ارز از کشور خواهد شد و دوم اینکه نرخ سود بانکی ما نسبت به تورم بسیار پایین است و این باعث می‌شود که نقدینگی زیادی سیال شده و در بازار ارز و بازارهای دیگر جریان پیدا کند. به اعتقاد من عوامل اصلی که نمی‌گذارد اقتصاد ما به آرامش برسد همین 2عامل است. زمزمه افزایش نرخ سود بانکی داشت نرخ تورم را کاهش می‌داد اما این اتفاق نیفتاد و الان آمارهای خود بانک مرکزی گویای این است که سپرده‌های بانکی از سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت به سمت سپرده‌های دیداری و سپرده‌های جاری رفته و این درصورتی اتفاق می‌افتد که صاحبان سرمایه بخواهند هرروزه معاملاتی انجام دهند و پول در اختیار بانک نباشد.
طبیعی است که وقتی تقاضا هر روز بالا می‌رود و عرضه محدودمی‌شود، قیمت‌ها افزایش می‌یابد. موضوع دیگر این است که ما هنوز ارز 4200تومانی داریم و این باعث می‌شود تقاضا برای ارز خیلی زیاد و کاذب باشد. هم‌اکنون هم ارز صادرکنندگان به راحتی وارد نمی‌شود و هم به‌دلیل تقاضای بالا خروج ارز بیشتر است و این مشکل باعث افزایش بیشتر نرخ و بی‌ثباتی در بازار ارز کشور بوده است.
بازتاب این تحولات در بازار سکه و طلا به چه صورت بوده است؟
بازار طلاو سکه تابع بازار ارز است و قیمت نهایی با توجه به ارزش پول ملی تعیین می‌شود که هرچه ارزش پول ملی رو به کاهش برود قیمت‌ها افزایشی خواهد بود. نرخ دلار و طلا نیز با هم نسبتی دارند و براساس انس و هم براساس رابطه قیمت ریال و دلار. نه فقط بازار طلا بلکه سایر بازارها هم تحت‌تأثیر این عوامل دچار نوسان می‌شوند. در مهرماه ما 7درصد افزایش نرخ تورم داشته‌ایم که به‌معنای 7درصد کاهش ارزش پول ملی است.
بازار ارز و سکه در واکنش به تحولات انتخابات آمریکا ابتدا روند افزایشی پیش گرفت اما بعد با کاهش مواجه شد، تأثیر پیروزی هریک از کاندیداها بر قیمت‌ها چه خواهد بود؟
پیش‌بینی من این است که دلار در محدوده 25 تا 30هزار تومان می‌ماند. نتیجه هرچه که باشد ترامپ دست‌کم تا 20ژانویه یعنی تا دو سه‌ماه آینده سرکار است. اگر بایدن بر سر کار بیاید باید دولت را معرفی و سیاستگذاری کند تا ما ببینیم صادرات نفت و عملیات بانکی ما آزاد می‌شود یا خیر. در این صورت یک سقوط آزاد قیمت تا محدوده 20هزار تومان خواهیم داشت اما در غیراین صورت بازار دچار نوساناتی در حد روزی هزار تومان بالا و پایین خواهد بود. سکه هم درصورت ماندگاری ترامپ می‌تواند 16میلیون تومان را رد کند و اگر ترامپ عوض شود کاهش خواهیم داشت اما مطمئنا بازار در مقابل کاهش قیمت مقاومت خواهد کرد.
نظر شخصی من این است که معادلات تماما بر مبنای اگر و اماست و نتیجه هم که مشخص شود اتفاق آنی نمی‌افتد. ترامپ حتی در صورت شکست، ممکن است در مدت باقیمانده از ریاست جمهوری خود شرارت های دیگری هم بکند چون ایران مذاکره نکرده و ایران را یکی از دلایل شکست خود می داند اما ممکن هم هست که رویکرد دیگری داشته باشد چون ایران پاشنه آشیل اقتصاد خاورمیانه است.
در همینه زمینه :
