هجوم شهربانی به تئاتر سعدی

  مهرداد رهسپار    

سرلشکر منصور مزینی، رئیس شهربانی کل کشور در سال 1330، که بعدها نام او در ماجرای قتل فجیع افشار طوس، رئیس شهربانی کل کشور در سال1332مطرح می‎شود، نیروهای سرکوب را به تئاتر سعدی اعزام می‎کند. او در 24آبان 1330طی گزارشی به محمد مصدق، نخست‎وزیر وقت دلایل خود از توقیف تئاتر سعدی را شرح داده که حاوی نکات بسیار مهمی است. او می‎نویسد: «یک‌ماه پیش متصدیان تئاتر سعدی به اینجانب مراجعه و تقاضا کردند اجازه داده شود تئاتر سعدی مجددا دایر گردد. اینجانب که از جریان امر مطلع نبودم، پرونده مربوطه را خواستم، پس از بررسی کامل معلوم گردید چون این تئاتر مرکز فعالیت عناصر ماجراجو بوده و مخصوصا افراد حزب منحله توده در این محل اغلب مجالسی دارند، اجازه داده نشده است که تئاتر بدهند. ولی از شخص سپهبد رزم‎آرای مرحوم مدرکی داشتند که می‎توانند مجددا تئاتر بدهند». مزینی شروطی را برای بازگشایی تئاتر سعدی به آنها اعلام می‎کند که یکی از آنها اخراج توده‎ای‎ها از تئاتر است. دیگری پرهیز از برگزاری جلسه حزب توده. اما یک‌ماه بعد تئاتر سعدی بدون توجه به این توصیه‎ها تئاتر را با نمایش «شنل قرمز» بازگشایی می‎کنند. به گزارش مزینی، هنگامی که شهربانی اعلام می‎کند که تئاتر سعدی باید بسته شود، تجمعی در مقابل تئاتر شکل می‎گیرد که حدود4 هزار کارگر کارخانجات و به قول مزینی «عناصر مشکوک» در آن حضور دارند و با بلوا و هیاهو نظم شهر را مختل می‎کنند. مزینی در گزارش خود می‎نویسد: «یک گروهان پلیس مجهز به ماسک و بمب اشک‎آور اعزام و دستور داده شد در مرحله اول به اشخاصی که تجمع کرده‎اند تذکر داده شود، فورا از جلوی نمایشخانه دور شوند درصورتی که توجه نکردند از اتومبیل آبپاش استفاده شود و اگر باز هم دور نشدند از نارنجک‎های اشک‎آور استفاده کنند». این درگیری تا ساعت 11شب در لاله‎زار برقرار است. سرلشکر مزینی در این گزارش بازگشایی دوباره تئاتر سعدی را به‌دلیل این آشوب به صلاح نمی‎داند.