دل کرمان در آتش خَبْر میسوزد
آتشسوزی جنگلها از غرب ایران به پارک ملی خبر، در شرق کشور رسید
سید محمد فخار- خبرنگار
در پی آتشسوزیهای گسترده سالجاری در عرصههای طبیعی و جنگلهای کشور که بیشتر در مناطق غرب و شمالغرب ایران هزاران هکتار از منابع طبیعی کشور را خاکستر کرد، حالا همین دیروز حریق به پارک ملی خَبْر شهرستان بافت در استان کرمان و شرق کشور رسید و کرمان را در ردیف چهارمین استانی نشاند که در سال99 آتش به عرصه منابع طبیعی و مرتعی آن هم رسید. اما تا عصر دیروز ، به گفته مهدی رجبزاده، مدیرکل منابع طبیعی استان کرمان ۱۰۰هکتار از اراضی منطقه گدار سبز و پشتکوه شهرستان بافت در آتش سوخت و ۵۰اصله درخت ارس در جریان این حریق خاکستر شد. تاکنون استانهای کردستان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و آذربایجان شرقی در جنگلهای زاگرسی و هیرکانی با آتش دست و پنجه نرم کردهاند و آتش در برخی از این مناطق همچنان ادامه دارد. پیشبینیها نشان میدهد با افزایش دما و افزایش حضور عامل انسانی در جنگلها، باز هم عامل انسانی مراتع و جنگلهای کشور را طعمه حریق کرده که در برخی از آتشسوزیها نه سهلانگاری که تعمد در کار بوده است.
پارک ملی خبر کرمان، منطقه حفاظتشده شهرستان بافت است که ۱۲۰هزار هکتار وسعت دارد. خبر بهدلیل داشتن تنوعزیستی ناشی از وجود ارتفاعات، دشتهای متعدد، حوزههای آبخیز متنوع در کشور کمنظیر است.
طی یکماه اخیر 3آتشسوزی در جنگلها و مراتع کرمان رخ داده است که 2مورد آن مربوط به روزهای جمعه و شنبه گذشته بود. در پی وقوع آتشسوزی روز جمعه در مناطق آزاد خَبر از توابع شهرستان بافت کرمان درمنطقه پشتکوه خبر و فراخوان منابع طبیعی استان برای کمک در فرونشاندن این آتش نیروهای حفاظ طبیعت محیطزیست استان کرمان، بسیج و برای اعزام به منطقه وقوع حادثه آماده شدند. باتوجه به پیگیریهای انجام شده، یک بالگرد نیز اقدام به انتقال نیروهای امدادی به ارتفاعات کرد. عملیات مهار آتش نیز در همان ساعات اولیه آتشسوزی آغاز شد.
پیش از آتشسوزی در پارک ملی خبر کرمان، در 24خرداد ماه، بر اثر سهلانگاری گردشگران، 10هکتار از جنگلها و مراتع منطقه رابر کرمان سوخت و طی 2روز فقط خاکستری از آن باقی ماند. اداره کل منابعطبیعی استان کرمان پیش از این به کشاورزان، باغداران و شهروندان هشدار داده بود که در این ایام از آتش زدن علفهای هرز یا چوبهای خشک در باغها و مزارع خودداری کنند. زیرا بهعلت بارندگیهای خوب و رشد علفهای مستعد حریق، امکان سرایت آتش به اراضی همجوار وجود دارد. همچنین از زرند کرمان نیز خبر رسید که 4 هکتار از پوشش گیاهی مرتعی و جنگلی این شهرستان در منطقه باب گهر از توابع دهستان حتکن بر اثر سهلانگاری در آتش سوخت که ردپای عامل انسانی در این منطقه نیز به وضوح مشخص شد. به همین علت اداره منابع طبیعی زرند از اهالی محل و گردشگران خواست: «از روشنکردن آتش در کنار پوشش گیاهی طبیعی خودداری و درصورت روشن کردن آتش از خاموش شدن آن اطمینان حاصل و سپس از رها کردن آن خودداری کنند.»
نامه به رئیسجمهوری برای جلوگیری از بیتدبیری در مهار آتشسوزی جنگلها
انجمن علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در نامهای سرگشاده به رئیسجمهوری، خواستار تشکیل مرکز واحد فرماندهی پایش و مهار آتشسوزیهای جنگلها و مراتع در سطح ملی و استانی شد. اعضای هیأت علمی این مؤسسه، در ایننامه خطاب به رئیسجمهوری اعلام کردند: آتشسوزیهای پیدرپی جنگلها و مراتع کشور در سال99 در حال تبدیل شدن به یک بحران ملی است و متأسفانه شیوه مدیریت در شرایط بحران و مواجهه با این چالش، نیاز به نقد اساسی دارد. چون خسارات ناشی از سوءمدیریت در این حوادث بسیار زیاد و غیرقابل جبران است.
انجمن علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در نامه خود به حسن روحانی تأکید کرد: زیستبومهای ایران موجودات زندهای هستند که متأسفانه در فاجعه آتشسوزی به خاکستر تبدیل میشوند و در شعلههای آتش و بیتدبیری انسان میسوزند. کارنامه دستگاههای مربوط به کنترل آتشسوزیها قابلقبول نیست و انتظار میرود در فرصت باقیمانده از دوره ریاستجمهوری جنابعالی، این نقیصه جبران شود. چون اگر آتشسوزی در ساعات اولیه کنترل نشود دامنه آن گسترش مییابد، مهار آتش مشکل و هزینه مهار هم چندین برابر میشود. بنابراین مدیریت این بحران، باید بهطور ویژه و هماهنگ عمل کند و از امکانات و شرایط مناسب برخوردار باشد. این انجمن با اشاره به نبود هماهنگی بین سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری، سازمان حفاظت محیطزیست، نیروهای مسلح و سازمان برنامه در آتشسوزیهای اخیر از حسن روحانی، رئیسجمهوری خواست دستور تشکیل مرکز واحد فرماندهی پایش و مهار آتشسوزی جنگلها و مراتع کشور در سطح ملی و استانی را صادرکند و نسبت به تامین اعتبار، تجهیزات، نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده، اقدام عاجل شود.