خشونت علیه زنان آموزش یا برخورد

مجید فراهانی‌ ‌‌_ عضو شورای شهر تهران

روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان فرصتی است که دولت‌ها و سازمان‌های ملی و جهانی با آگاهی‌بخشی و گسترش سازوکار‌های آموزشی به کاهش آمار‌های خشونت علیه پیکره تأثیر‌گذار جامعه یاری رسانند. واقعیت این است که خشونت علیه زنان امری جهانی است و اختصاص به جامعه‌ای خاص ندارد و میزان و شدت آن در جوامع و طبقات مختلف تفاوت آشکاری دارد. با وجود رشد آگاهی‌ها طی سالیان اخیر همچنان با این پدیده مخرب و غیرانسانی در جوامع مختلف مواجه هستیم. مسئله اصیل و اساسی این است که تعریف روشنی از واژه و مفهوم خشونت وجود ندارد اما می‌توان در 3 رده خشونت علیه زنان در خانواده، در جامعه و توسط دولت آن را برای تبیین کلی صورت‌بندی کرد و در هر کدام از این محور‌ها مصادیق و نمونه‌هایی را ذکر کرد. بررسی و ذکر این مصادیق در حوصله این یادداشت نمی‌گنجد اما آنچه به‌عنوان اصلی محوری و بنیادی در این زمینه می‌توان احصا کرد و به بیانی کلی آن را پایه و اساس کاهش آمارهای خشونت علیه زنان معرفی کرد مسئله «آموزش و آگاهی» است. بدیهی است آموزش مهارت‌ها و حقوق انسانی در دوران کودکی، آگاهی درست زنان از حق و حقوق خود و تصحیح و بازنگری در قوانین این حوزه از مهم‌ترین راهکار‌ها و ایده‌های قابل کاربست برای کاهش خشونت است و ضروری است که رسانه‌های جمعی اعم از مکتوب و تصویری در راستای آموزش همگانی در این حوزه نقش مؤثر خود را ایفا کنند هر چند بر این باورم صدا و سیما به‌عنوان بزرگ‌ترین رسانه حاکمیتی کشور، رسالت و وظیفه قانونی و اجتماعی خود در قبال نیمی از جامعه ۸۰ میلیونی که آرامش و امنیت روانی و جسمی آنان نقش و تناسب مستقیمی با امنیت روانی نهاد خانواده دارد را به درستی ایفا نکرده است. واقف هستیم که نه در این عرصه که در تمام آسیب‌های اجتماعی و ناهنجاری‌ها، قبل از برخورد‌های مرسوم ضروری است که با آموزش و آگاهی‌بخشی، افراد و جامعه هدف را حمایت و تقویت کرد. یکی از مهم‌ترین مسیر‌ها و ظرفیت‌هایی که در این حوزه می‌تواند با غنی‌سازی‌ آگاهی نقش قابل توجهی در کاهش خشونت علیه زنان و سایر ناهنجاری‌ها در عرصه اجتماع ایفا کند نهاد آموزش و پرورش است. گرچه به‌رغم تأکید بر نقش آموزش و پرورش نگاه مثبتی به کارنامه و عملکرد این نهاد به‌دلیل عملکرد نادرست و ناشیانه‌ای که در عرصه‌های اجتماعی دنبال کرده وجود ندارد اما ناگریز و ناگزیر هستیم ‌با تجدید نظر در اصول سیاست‌های گذشته از ظرفیت‌ها و امکانات فراوان نهاد‌های آموزشی بهره‌برداری لازم را در راستای بهبود رفاه، آرامش و امنیت جامعه ببریم و آموزش معطوف به آگاهی و امنیت معطوف به دانش را به‌عنوان یک راهبرد اساسی نهادینه کنیم. رسانه‌های اجتماعی هم می‌توانند در رویکردی پیشگیرانه با مفهوم‌سازی‌ در بستر «اصلاح اجتماعی» علاوه بر کاهش آمارهای خشونت و جرائم در توانمند‌سازی‌ شهروندان برای ارتقای فکری جامعه کوشا و مؤثر باشند. قطع به یقین جامعه‌ای آگاه، روشن و آشنا به حقوق و مسئولیت‌های خود که براساس اصل محوری آموزش، مجهز و مسلح به سازوکار‌های خودکنترلی در برخورد با پدیده‌هایی مانند خشونت علیه زنان است از مهم‌ترین عوامل در اصلاح و بهبود رفتار‌ها و انگاره‌های ذهنی است.