آموزش فرهنگ شهری در مدارس تبریز

مریم سرخوش  _ خبرنگار

شهرداری تبریز در حالی جایزه جایزه جهانی خشت طلایی برای طرحی با عنوان «حیات مدنی در حیاط شهری» در بین 500 طرح ارائه‌شده از سوی شهرهای جهان را به خود اختصاص داد که طرح دیگری هم برای ارائه به این جشنواره داشت و، به گفته شهردار تبریز، می‌توانست جایزه فرهنگی جهانی این همایش را هم به خود اختصاص دهد. 

ایرج شهین‌باهر در گفت‌وگو با همشهری درباره دومین جایزه خشت طلایی شهرداری تبریز بیان می‌کند: این طرح شهرسازی با هدف ساماندهی و بهسازی میدان ساعت تبریز ارائه شد و در کنار آن طرح فرهنگی هم داشتیم که در صورت ارائه می‌توانستیم جایزه دیگری را به مردم تبریز تقدیم کنیم.

وی با تاکید بر این‌که طرح فرهنگی شهرداری، آینده تبریز را، برای برخورداری از شهروندان مطلع از حقوق شهروندی رقم می‌زند، می‌افزاید: سال گذشته 26 کتاب آموزش شهروندی برای تدریس در مقاطع مختلف تحصیلی از پیش دبستانی تا پایان دبیرستان در حوزه فرهنگ شهروندی طراحی و به صورت پایلوت در 81 مدرسه تدریس شد. در این کتاب‌ها همه موضوعاتی که یک شهروند در شهر با آن روبه‌رو است از جمله حقوق شهروندی، حمل و نقل، امنیت، احترام به افراد، پسماند، آپارتمان‌نشینی، آتش‌سوزی و زلزله، ترافیک، رانندگی و... گنجانده شده است. 
شهین‌باهر با تاکید بر این‌که از آموزش‌های شهروندی سایر کشورها هم به صورت بومی‌سازی‌شده در کتاب بهره گرفته شده است، بیان می‌کند: در صورت تسری این آموزش در مدارس دیگر استان‌های کشور اتفاق فرهنگی بزرگی رخ خواهد داد که به مانند بازخورد خوب تدریس این کتاب‌ها در مدارس تبریز، دیگر شهرهای کشور هم می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند. سال گذشته اجرای این طرح بازخورد خوبی داشت و همین مساله عزم ما را برای اجرای رسمی آن بیشتر کرد. 
شهردار تبریز با بیان این‌که آموزش و پرورش تبریز 2 ساعت از برنامه آموزشی هفتگی مدارس را به این دروس اختصاص داده است، می‌افزاید: امسال هم 400 هزار جلد کتاب‌های این فرهنگ شهروندی به زبان فارسی چاپ شده و در مدارس توزیع شده است. 450 مربی آموزش‌دیده از نیروهای شهرداری و آموزش و پرورش هم تدریس این دروس را بر عهده دارند. 

رخت فساد از شهرداری برچیده می‌شود 
با شهردار تبریز درباره برنامه‌ای 12 و 5ساله که می‌تواند به کاهش فساد، انضباط مالی و افزایش شفافیت در امور اجرایی منجر شود هم صحبت کردیم. شهین‌باهر درباره چشم‌انداز 12ساله شهر تبریز، عنوان می‌کند: این طرح بلند‌مدت از سوی مرکز پژوهش‌های شورا و شهرداری تبریز تهیه شده و اهداف مدنظر آن رفع کاستی‌های شهر تبریز در حوزه‌های مختلف است.
وی با اشاره به تعریف کدهای مختلف در این طرح اظهار می‌کند: طرح 5ساله و میان‌مدت شهرداری تبریز هم در راستای چشم‌انداز 12ساله تعریف شده است که اقدامات راهبردی و روش‌های اجرایی شهرداری تبریز را در بر می‌گیرد. ما بر اساس همین راهبردها و کدها بودجه سالانه را تعریف خواهیم کرد و اگر کدهای تعریف‌شده در برنامه بودجه وجود نداشته باشد، آن طرح حذف خواهد شد. 
شهین‌باهر به مزایای اجرای این طرح اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از مشکلات موجود در شهرداری‌ها برنامه‌ریزی‌های یک‌ساله است. این اتفاق انباشت پروژه‌های نیمه‌تمام را روی دست شهرداری‌ها می‌گذارد. از سوی دیگر اغلب طرح‌های تعریف‌شده در حوزه عمرانی مسیرگشایی و فضای سبز است و حوزه‌های دیگر مغفول می‌مانند. به همین دلیل است که کارهای نیمه‌تمام زیادی طی سال‌های اخیر برجا مانده است. اما با وجود این طرح و تا پایان 12 سال هر کس شهردار و عضو شورا شود باید بر اساس کدهای سالانه و اهداف اجرایی اقدام کند تا به شاخص‌هایی که برای بلندمدت تعریف می‌شوند، برسد. 

اصلاح فرسوده‌ترین بافت شهری تبریز 
شهرداری تبریز این روزها برنامه‌های ویژه‌ای هم در حوزه بازآفرینی شهری و بهسازی بافت فرسوده در دست اجرا دارد. بر اساس آمارهای موجود، ۴۲۰ هزار نفر از جمعیت تبریز در مناطق خطرناک حاشیه شهر ساکنند. ۲۰ هزار نفر از این شهروندان در معرض خطر جدی هستند و هیچ راهی به‌جز تغییر محل سکونت آنها وجود ندارند. شهین‌باهر در این باره می‌گوید: در طرح بازآفرینی شهری که از سوی دولت تدارک دیده شده است زمین‌هایی از سوی اداره کل راه و شهرسازی با هدف احداث مسکن‌های جایگزین و جابه‌جایی بافت فرسوده واگذار خواهد شد. برای اجرای این طرح فراخوان داده شده و چند شرکت آماده همکاری و ساخت‌و‌ساز هستند. حدود 6 هزار واحد جدید در طرح بازآفرینی احداث می‌شود که عملیات ساخت آنها به‌زودی آغاز خواهد شد. 

شهرداری تبریز چندی پیش از احداث واحدهای جدید در بافت فرسوده با همکاری یک شرکت ترکیه‌ای خبر داده بود، اما تاکنون این طرح محقق نشده است. شهردار در این باره بیان می‌کند: با وجود تلاش‌های یک‌ساله برای انعقاد قرارداد با این شرکت چون نتوانستیم از دولت زمین بگیریم امکان ساخت فراهم نشد. اما با بخش‌نامه اخیر در بازآفرینی شهری و با توجه به واگذاری زمین از سوی اداره راه و شهرسازی می‌توانیم دوباره مذاکرات را با شرکت ترکیه‌ای آغاز کنیم. 
شهین‌باهر از اجرای طرحی دیگر برای حذف بافت فرسوده محله چوخورلار خبر می‌دهد و می‌گوید: این سازمان اقدام به شروع پروژه 5/2 هکتاری کرده که روشی زودبازده است و برای اولین بار انجام خواهد شد. در گذشته برنامه‌هایی که برای نوسازی بافت فرسوده تدوین شده‌ بودند، کارایی لازم را نداشتند، چراکه پارامترها تدوین‌شده با توانایی اقتصادی ساکنان بافت فرسوده همخوانی نداشت. قطعا فردی که در محدوده بافت فرسوده زندگی می‌کند، توانایی پرداخت اقساط حتی بدون بهره را هم ندارد. به همین دلیل، طرح‌های بازآفرینی با شکست مواجه می‌شوند. بر این اساس، در حال اجرای طرحی هستیم که بر پایه آن اقدام به تملک و خرید یکی از بدترین بافت‌های فرسوده در منطقه 4 شهرداری تبریز به قیمت روز از ساکنان می‌کنیم. در مرحله بعد عملیات تخریب و آواربرداری به طور کامل انجام می‌شود و در نهایت زمین‌های مورد نظر به قطعات مختلف برای فروش تقسیم خواهد شد تا مالکان به صورت اشتراکی از محل پولی که شهرداری برای خرید زمین‌های مسکونی پرداخت کرده است، اقدام به ساخت واحدهای مسکونی 3 تا 4 طبقه کنند. 
این مسئول درباره ضمانت اجرایی چنین طرحی بیان می‌کند: طرح 5/2 هکتاری شهرداری تبریز در منطقه 4 تنها کار اجرایی است که می‌تواند ضمانت اجرایی داشته باشد. این درست که شهرداری‌ها منابع ذخیره ندارند و ممکن است تسریع در اجرا با مشکلاتی مواجه شود اما توقف نخواهیم کرد. چراکه تملک بافت فرسوده علاوه بر استقبال سرمایه‌گذاران از زمین‌های آماده، درآمد خوبی را هم نصیب شهرداری می‌کند. شهرداری با خرید املاک فرسوده و تخریب و آماده‌سازی برای فروش به سرمایه‌گذاران می‌تواند تا 200 درصد سود کسب کند. از سوی دیگر وقتی سرمایه‌گذاران و سازندگان اقدام به ساخت‌و‌ساز کنند، از ناحیه صدور پروانه هم برای شهرداری درآمد کسب می‌شود که هم برای مردم و هم برای شهرداری برد است.
شهین‌باهر درباره زمان اجرای این طرح هم بیان می‌کند: 30 تا 40 درصد از زمین‌ها تملک شده است و تا خرداد سال 99 همه اراضی تملک خواهند شد تا دو و نیم هکتار بافت فرسوده به صورت یکجا اصلاح شود. 

خودکفایی در تولید آسفالت و کفپوش 
همچنین با هدف اجرای طرح‌های بهسازی در شهر تبریز، قرار است آسفالت بی‌کیفیت این شهر که سال‌هاست به چالشی برای مردم تبدیل شده است، به صورت کامل اصلاح و بهسازی شود. آسفالتی که از سوی خود شهرداری تبریز تولید و عرضه می‌شود. شهین‌باهر با بیان این‌که در کارخانه تمام‌اتوماتیک تولید آسفالت تبریز روزانه 1500 تن قیر باکیفیت تولید می‌شود، اظهار می‌کند: کیفیت بد آسفالت تبریز باعث شده در 2 سال گذشته با تخریب کلی خیابان‌های تبریز مواجه شویم و شاهد ضرر اقتصادی هنگفتی هم باشیم. بر این اساس، اقدام به راه‌اندازی کارخانه تمام‌اتوماتیک تولید آسفالت کردیم که در کنار 2 کارخانه قدیمی ظرفیت‌های تولید را افزایش داده است. در حال حاضر 30 تا 40 درصد مقاومت آسفالت‌ها افزایش پیدا کرده و کیفیت هم با توجه به استفاده از قیر و مصالح خوب نسبت به گذشته قابل مقایسه نیست. برای خودکفایی شهرداری تبریز کارخانه تولید قطعات بتونی هم ایجاد شده است و همه کفپوش‌های شهر را هم خودمان تولید می‌کنیم.
  
 شهردار تبریز: طرح فرهنگی شهرداری، آینده تبریز را برای برخورداری از شهروندان مطلع از حقوق شهروندی رقم می‌زند

 شهین‌باهر: طرح 2.5 هکتاری شهرداری تبریز برای حذف بافت فرسوده در منطقه 4، تنها کاری است که می‌تواند ضمانت اجرایی داشته باشد