معمای یک ویروس مرموز

«ابتلای تعدادی از اهالی روستایی در لردگان به ایدز با سرنگ آلوده»؛ این خبر عجیب و در عین حال هولناکی بود که روز گذشته منتشر شد تا نام لردگان و استان چهارمحال و بختیاری در صدر اخبار قرار بگیرد. هیچ‌کس به درستی نمی‌داند در روستای چنارمحمودی چه اتفاقی افتاده است اما شواهد نشان می‌دهد30 تا 40 نفر از اهالی روستا به دلایل نامعلومی به ویروس ایدز مبتلا شده‌اند. برخی ادعا می‌کنند این حادثه بر اثر استفاده از سرنگ مشترک در خانه بهداشت روستا اتفاق افتاده و برخی دیگر شیوع این ویروس را به مسائل دیگری مرتبط می‌دانند اما هرچه هست بهیار روستا بازداشت شده و مسئولان شبکه بهداشت و دادگستری به‌دنبال کشف معمای ویروس مرموز هستند.
به گزارش همشهری، این ماجرا از چند روز قبل در روستای چنارمحمودی شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری آغاز شد. چند نفر از ساکنان روستا مدعی شدند که به طرز عجیبی به ویروس اچ‌آی‌وی مبتلا شده‌اند و گمان می‌کنند زمانی که برای انجام تست قند خون به خانه بهداشت روستا مراجعه کرده بودند به‌دلیل استفاده از سرنگ مشترک ویروس وارد بدن‌شان شده است. با وجود اینکه هیچ‌کدام شواهد و مدارکی برای اثبات ادعایشان نداشتند اما تعداد زیاد آنها می‌توانست باعث جدی شدن این فرضیه باشد. هرچه می‌گذشت ابعاد این حادثه گسترده‌تر می‌شد تا اینکه سرانجام افراد مبتلا به ویروس و خانواده‌هایشان دست به تجمع اعتراضی مقابل فرمانداری لردگان و ساختمان شبکه بهداشت روستای چنارمحمودی زدند.

جلسه در فرمانداری
هرچند تعداد دقیق افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی در چنارمحمودی مشخص نشده است اما شواهد به‌دست آمده حاکی از آن است که این افراد بین 30تا 40نفر هستند. یک منبع آگاه درخصوص این ماجرا به ایلنا گفت: صبح چهارشنبه جلسه‌ای به‌منظور بررسی بیشتر این موضوع در فرمانداری لردگان با حضور فرماندار، معاون بهداشت و درمان استان و برخی از مسئولان درمانی و شهری استان برپا شد. برخی از اهالی روستای چنارمحمودی حدود 2ماه پیش، پس از دادن آزمایش دیابت متوجه شدند که تعدادی از آنها مشکوک به داشتن بیماری  ایدز هستند. این بیماران به نتیجه این آزمایش اکتفا نکرده و برای اطمینان بیشتر به مراکز درمانی اصفهان و شیراز مراجعه کردند که در آنجا نیز نتیجه مثبت بود. هم‌اکنون رئیس شبکه بهداشت این روستا در بازداشت بوده و اهالی نیز صبح امروز (چهارشنبه) جلوی ساختمان مرکز بهداشت این روستا و فرمانداری لردگان تجمع کرده و دست به اعتراض زده‌اند. مردم حتی شیشه‌های ساختمان شبکه بهداشت روستا را شکستند. برخی از آنها می‌گویند که ممکن است آلوده بودن وسایل حجامت و اندازه‌گیری دیابت دلیل این اتفاق باشد.

ایدز علت دیگری دارد
با وجود اینکه بیشتر روستاییان ادعا می‌کنند منشا این اتفاق خانه بهداشت روستا است اما یک مقام مسئول در وزارت بهداشت در واکنش به شیوع ویروسی ناشناخته در روستای چنار محمودی به ایلنا گفت: این ادعا تا حدی واهی است و یک موضوع قدیمی است که سر  باز کرده. فعلا نیاز به بررسی دارد و درصورت لزوم وزارت بهداشت در این زمینه موضع‌گیری خواهد کرد. یک‌سری از افراد تلاش دارند، مسئولیت این اتفاق را متوجه سازمان یا افرادی کنند. در مجموع باید گفت چون موضوع خلاف اخلاق پزشکی است، ما نمی‌توانیم درباره آن صحبت کنیم.

وحشت روستاییان
تحقیقات برای روشن شدن دلیل اصلی شیوع ویروس اچ‌آی‌وی در این روستا در حالی ادامه دارد که ترس و وحشت در روستای چنارمحمودی سایه افکنده و روستاییان نگرانند. خانواده افرادی که ابتلایشان به ویروس مسجل شده، نگران آینده هستند و سایر روستاییان نیز بیم آن را دارند که در ادامه معلوم شود آنها هم بیمار شده‌اند. در این شرایط است که جوی سنگین و توأم با ترس و نگرانی در روستا حاکم شده است. آنها انتظار دارند یک تیم پزشکی برای انجام آزمایش از همه اهالی به روستا اعزام شود.

انکار استفاده از سرنگ مشترک
اظهارنظرها درخصوص این حادثه ادامه دارد و بیشتر مسئولان حوزه بهداشت و درمان ماجرای استفاده از سرنگ مشترک را بعید می‌دانند. سیدمرتضی خاتمی، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این‌باره به ایلنا گفت: خبر ابتلا به ویروس به‌دلیل تست دیابت درست به‌نظر نمی‌رسد. بنا بر اطلاع موثق، ابتدا در این روستا کانون خطری مشاهده شد و در راستای اقدامات پیشگیرانه از جمله برای اینکه معلوم شود، میزان آلودگی چقدر است، آزمایشاتی صورت گرفته است. اینکه بر اثر حجامت یا تست دیابت ابتلا به این ویروس رخ داده، به‌نظر نمی‌رسد که صحت داشته باشد و همواره در جریان بیماریابی احتمال پیدا کردن موارد بیشتری وجود دارد. آزمایشات با سرنگ‌های یکبار مصرف انجام می‌شود و به‌نظر نمی‌رسد اخباری از این دست صحت داشته باشد که به‌دنبال تست دیابت این اتفاق رخ داده باشد.



دادستان لردگان: تحقیقات ممکن است ماه‌ها طول بکشد

اهالی روستای چنارمحمودی در شرایط سختی قرار دارند. برخی از آنها می‌دانند که گرفتار بیماری ایدز شده‌اند و برخی دیگر در انتظار مشخص‌شدن نتایج آزمایشات هستند. در این بین هیچ‌کس از منشأ اصلی بیماری به‌طور دقیق اطلاع ندارد و قرار است با انجام آزمایش‌های دقیق ابعاد پنهان این ماجرا به‌زودی مشخص شود. سعید جریده‌اصل، دادستان لردگان که از نخستین روز برملا‌شدن این ماجرا و تشکیل پرونده قضایی، ماجرا‌ را از نزدیک دنبال می‌کند، در گفت‌وگوی اختصاصی با همشهری جزئیات بیشتری از آنچه در این روستا می‌گذرد را بازگو کرد.

رسیدگی به پرونده شیوع ایدز در روستای چنارمحمودی از چه زمانی آغاز شد؟
مدتی قبل در جریان انجام آزمایش‌های شبکه بهداشت روستا مشخص شد که تعدادی از اهالی آنجا به بیماری ایدز مبتلا شده‌اند. آنها مدعی بودند که این بیماری زمانی که برای انجام آزمایش تست قند و چربی به خانه بهداشت مراجعه کرده بودند، به آنها منتقل شده است. آنها می‌گفتند در آنجا نکات بهداشتی رعایت نشده و از سرنگ مشترک برای خون‌گیری از آنها استفاده شده است. بنابر‌این پرونده قضایی در این‌باره تشکیل و پیگری‌ها آغاز شد.
در این میان شایعه‌های زیادی درخصوص علت شیوع ایدز در منطقه نیز شنیده می‌شود. این شایعه‌ها تا چه حد صحت دارد؟
گفته شده این حادثه منشأ بیوتروریسم دارد و از خارج از کشور هدایت شده یا اینکه سرنگ‌هایی که با آنها نمونه‌گیری شده، از خارج از کشور وارد شده و آلوده بوده، اما همه این موارد شایعه است و پایه و اساس ندارد.
پس از ادعای اهالی روستا در دادستانی چه اقداماتی انجام شد؟
ما پرونده قضایی تشکیل دادیم و از مسئولان بهداشت منطقه توضیح خواستیم. همچنین بهیار شبکه بهداشت روستا که ادعا شده بود از سرنگ مشترک برای خون‌گیری از مردم استفاده کرده و از اهالی بومی منطقه است، بازداشت شد تا تحقیقات در این‌باره ادامه پیدا کند. همچنین جلسات متعددی با مسئولان مربوطه برگزار شد تا منشأ آلودگی مشخص شود. اگر منشأ خطای انسانی باشد، قطعا با خاطیان برخورد خواهد شد و اگر منشأ دیگری وجود داشته باشد، باید تدابیر ویژه برای پیشگیری از شیوع و حمایت از مبتلایان انجام شود.
تعداد افرادی که به بیماری مبتلا شده‌اند، چند نفر است؟
نمی‌توانم به‌طور دقیق تعداد بیماران را اعلام کنم اما با توجه به جمعیت روستا تعداد این افراد چشمگیر نیست.
تعداد مبتلایان بیش از 30نفر است یا کمتر؟
در حدود همین عددی که گفتید است.
بیشتر مبتلایان زن هستند یا مرد و در چه رده سنی قرار دارند؟
هم مرد و هم زن و در رده‌های مختلف سنی. از کودک گرفته تا بزرگسال متأسفانه به این بیماری مبتلا شده‌اند.
آیا ابتلای این افراد به بیماری برای شما مسجل شده است؟
بله. طی چند مرحله آزمایشی که انجام شد، متأسفانه همه نمونه‌ها مثبت بود. با وجود این، قرار است باز هم چند مرحله آزمایش دیگر انجام شود.
برای مشخص‌شدن منشأ آلودگی چه اقداماتی انجام شده است؟
آزمایش برای مشخص‌شدن این بیماری چند مرحله‌ای است و کار پیچیده و در عین حال دقیقی است. چون این بیماری گاهی علائم مشخصی دارد و گاهی خودش را پنهان می‌کند. به گفته مسئولان پزشکی، آزمایشات دقیقی وجود دارد که با انجام آنها می‌توان بازه زمانی ابتلا و منشأ را شناسایی کرد اما مشخص‌شدن نتیجه این آزمایش‌ها ممکن است ماه‌ها طول بکشد.
درخصوص منشأ بیماری چه فرضیه‌هایی وجود دارد؟
چندین فرضیه را در دست بررسی داریم. یکی از فرضیه‌ها استفاده از سرنگ آلوده و مشترک در خانه بهداشت است و علاوه بر آن چندین فرضیه دیگر نیز در دست بررسی است که به‌دلیل اینکه تحقیقات در این‌باره ادامه دارد، از بیان آن معذورم. ما بازپرسی را به‌طور ویژه مأمور رسیدگی به این پرونده کرده‌ایم و خودم هم به‌عنوان دادستان نظارت و اشراف کافی به این پرونده دارم.
هم‌اکنون جو روستا چطور است و چطور می‌خواهید آرامش را به روستا برگردانید؟
اولین روزی که این خبر منتشر شد، من در جمع مردم حاضر شدم و به آنها قول دادم که موضوع به‌طور دقیق و در سریع‌ترین زمان ممکن رسیدگی خواهد شد. هم‌اکنون روستا در آرامش به سر می‌برد و با درخواست قضایی قرار است از افراد مبتلا به بیماری حمایت‌های پزشکی انجام شود و تیم‌های بهداشتی نیز در روستا مستقر هستند و امیدوارم این پرونده به‌زودی با روشن‌شدن ابهامات به سرانجام برسد.


مکث
راه‌های ابتلای بیماران کاملا مشخص است

در همین حال رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت درباره اخبار منتشر شده در مورد آلودگی تعداد زیادی از اهالی یک روستا در منطقه لردگان استان چهارمحال و بختیاری به ویروس اچ‌آی‌وی گفت: «موضوعات عنوان شده در مورد علل ابتلای تعدادی از سکنه یکی از روستاهای شهرستان لردگان به ویروس اچ‌آی‌وی، هیچ‌گونه ارتباطی با تست قند خون و اقدامات غربالگری در منطقه ندارد و به‌شدت این شایعات را تکذیب می‌کنیم.»
محمدمهدی گویا با تأکید بر اینکه شایعات مطرح شده را از طریق مجاری قانونی پیگیری خواهد کرد، به همشهری گفت: «معدودی از اهالی این روستا مبتلا به عفونت اچ‌آی‌وی هستند که راه‌های ابتلای آنها کاملا مشخص است و تحت مراقبت و درمان قرار دارند و به هیچ عنوان، انتقال عفونت از طریق آزمایش‌های تشخیصی مانند قند خون و... در میان آنها، صحت ندارد.»
در شرایطی که در روزهای گذشته گروهی از اهالی این روستا به‌دلیل ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی دست به تجمع زده‌اند، محمدمهدی گویا در پاسخ به اینکه چرا وزارت بهداشت دلیل ابتلای افرادی را که در این روستا به اچ‌آی‌وی مبتلا هستند، اعلام عمومی نمی‌کند، گفت: «وزارت بهداشت به هیچ عنوان خود را مجاز نمی‌داند که در این مورد، اطلاعات شخصی بیماران را اطلاع‌رسانی و رسانه‌ای کند.»
وی همچنین در پاسخ به موضوع تیمی که در خبرهای رسانه‌های محلی منطقه اعلام شده از وزارت بهداشت در منطقه مستقر شده است، گفت: «بررسی‌های دقیقی از سوی وزارت بهداشت و تیم این وزارتخانه در منطقه صورت گرفته است، اما تیمی از وزارتخانه در منطقه مستقر نشده و هم‌اکنون نیز مستقر نیست. ما در زمانی که اخباری در این ارتباط به وزارت بهداشت منتقل شد تیمی را به منطقه اعزام کردیم و بررسی‌ها و نظارت‌های لازم و همه اقدامات را انجام دادیم.»
او همچنین در جواب این سؤال که تعداد افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی در این روستا چند نفر هستند، گفت: «به‌دلیل اطلاعات شخصی بیماران، وزارت بهداشت نمی‌تواند آماری را اعلام کند اما مسائلی که عنوان می‌کنند و در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، همگی تکذیب می‌شود.»