ساماندهی مسجد کبود ایروان؛ شرط نخست ثبت جهانی

مریم جلیلوند/ خبرنگار

مسجد کبود ایروان را نگین اسلام در زادگاه مسیحیت می‌دانند؛ نگینی 250ساله که حالا در میان مرکز قدیم شهر و در یکی از خیابان‌های اصلی و شلوغ ایروان گم شده است. این مسجد تاریخی که ارمنی‌ها عزم خود را برای جهانی‌شدنش جزم کرده‌اند، مملو از مشکلات ریز و درشت است. ساخت‌وسازها در اطراف این مسجد به قدری ناهمگون و غیراصولی است که هیچ حریمی برای تنها نگین اسلام در سرزمین مسیحیت باقی نگذاشته است. گفته می‌شود تاکنون هیچ اقدامی برای معرفی مسجد‌کبود و تبدیل آن به نماد گردشگری در راستای معرفی فرهنگ ایران از سوی مسئولان صورت گرفته است.

 نیازمند همکاری جدی ارمنستان

مسجد کبود ایروان حالا دیگر یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری ارمنستان است. اگر سفری به این کشور داشته باشید، قطعا این بنای ارزشمند تاریخی را در فهرست تورلیدرها برای بازدید گردشگران خواهید دید. این بنای تاریخی که یکی از مراکز مهم و تأثیرگذار ایروان تا پیش از تسخیر این شهر توسط نیروهای روسیه تزاری درسال ۱۸۲۷ محسوب می‌شد با اینکه بعدها توسط کارشناسان و متخصصان ایرانی مورد مرمت قرار گرفت، از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. ساخت‌وسازها و بلندمرتبه‌سازی در حریم مسجد کبود ایروان به قدری ناهمگون و غیراصولی است که محمدحسن‌طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور که از تهیه و آماده‌‌سازی پرونده ثبت جهانی مسجدکبود ایروان خبرداده بود هم بر مشکلات موجود درحریم اثر تأکید می‌کند. او هم معتقد است که به شرط رفع نسبی اغتشاشات بصری و ساماندهی و بهسازی نهادها می‌توان ثبت جهانی مسجد کبود را به سرانجام رساند.

پایگاه خوب جذب گردشگر به ایران

سیدکاظم سجادی سفیر ایران در ارمنستان نیز در گفت‌وگویی اختصاصی با همشهری خواستار معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران در مسجد کبود ایروان شد. به گفته او، با اینکه این بنای 250ساله تاریخی توسط مرمتگران و کارشناسان و هیأت‌های متخصص ایرانی مرمت شده است اما لازم است که مسجد کبود تبدیل به نماد گردشگری و معرفی فرهنگ ایران در ارمنستان شود. سفیر ایران در ارمنستان خواستار رسیدگی و توجه بیشتر مسئولان فرهنگی ایران به مسجد کبود ایروان شده است. به اعتقاد او، درحال حاضر مسجد کبود یک بنای تاریخی ارزشمند اما رها شده در کشور ارمنستان است؛ درحالی‌که تنها نگین اسلام به‌عنوان یک سرمایه تاریخی و ملی در ارمنستان می‌تواند تبدیل به نماد گردشگری برای معرفی فرهنگ ایرانی - اسلامی شود. مسجد تاریخی کبود دارای 26حجره در جبهه غربی و شرقی مسجد است که به گفته سفیر ایران در ارمنستان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری می‌تواند هر یک از این حجره‌ها را با معرفی آثار و تصاویری از استان‌های ایران تبدیل به فضایی کند تا نه‌تنها ارامنه که گردشگرانی که از روسیه، اسپانیا، چین و دیگر کشورهای اروپایی به ارمنستان سفر می‌کنند هم با جاذبه‌های گردشگری شهرهای مختلف ایران آشنا شوند و برای سفر به ایران از ارمنستان ترغیب شوند. او معتقد است که مسجد کبود ایروان که بیش از 250سال قدمت دارد، یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند ارمنستان است و اگر معرفی استان و جاذبه‌های ایران در این مسجد رونق بگیرد، گردشگران می‌توانند به‌راحتی از طریق مرز زمینی از کلیساهای آذربایجان شرقی و از شهر تبریز به‌عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام دیدن کنند یا از ایروان به اصفهان سفر کنند و کلیسای وانک را ببینند. به گفته سجادی، نزدیک به 2سال است که سفارت ایران در ارمنستان بر موضوعات گردشگری تمرکز دارد و امید است که مسئولان ارشد سازمان میراث فرهنگی نیز نسبت به روابط گردشگری دوسویه ایران و ارمنستان با توجه به‌وجود مسجد تاریخی کبود ایروان و جذب گردشگر به کشور توجه بیشتری داشته باشند. سفیر ایران در ارمنستان اعلام کرد: هم‌اکنون با لغو روادید میان ایران و ارمنستان موج سفر ایرانی‌ها به ارمنستان با رشد زیاد مواجه شده و لازم است با معرفی ایران به مردم ارمنستان نیز زمینه ورود گردشگر به ایران از پایگاه مسجد کبود ایروان فراهم شود تا موج گردشگری 2کشور یکسویه نباشد و به تعادل برسد.