یادداشت
هر شهروند یک شهردار
مجید فراهانی/ عضو شورای اسلامی شهر تهران
تا چند روز دیگر انتخابات شورایاری‌ها در محلات شهر تهران برگزار می‌شود و با انتخاب مردم، شورایاران محلات برای همکاری با دستگاه مدیریت شهری معرفی می‌شوند. ماهیت شورایاری‌ها و کارکرد تعریف شده برای آن براساس قانون در 2محور خلاصه می‌شود که یکی شناسایی مشکلات محلات و انتقال آنها به مسئولان شهری است و دیگری ایفای نقش فرهنگسازی برای حاکمیت بیشتر گفتمان مدیریت مشارکت‌گرایانه و شهروندمحورانه برای اداره شهر‌هاست. شورایاری‌ها که تحقق آن در مفهوم «مدیریت محله» متجلی می‌شود، راهبردی است که می‌توان مدعی بود یکی از بهترین مکانیسم‌ها برای اداره بهتر و روان‌تر شهر محسوب می‌شود. به یک معنا این سازه و ساختار اجتماعی و مدنی می‌تواند به‌عنوان بازوی شناسایی، نظارتی و مشورتی شورای شهر بر بروکراسی شهری نقش مهم و تأثیر‌گذاری را از طریق شناسایی، ارائه طرح و پیشنهاد و تلاش برای ایجاد محیطی سالم از منظر زیست‌پذیری شهری ایفا کند و از آن مهم‌تر همکاری با شورای شهر برای آموزش حقوق شهروندی، مشارکت اجتماعی و آگاه‌سازی عمومی را برعهده بگیرد. به همین منظور و با در نظر گرفتن ماهیت مردمی، داوطلبانه، غیرانتفاعی و غیرسیاسی شورایاری‌ها باید در راستای نهادینه‌سازی و الگو‌سازی درونی و کارکردگرایانه کردن آن، هم شورای شهر و شهرداری، هم رسانه‌ها و هم نهاد‌های غیردولتی و مدنی بکوشند توجه و حساسیت بیشتر مردم و افراد را برای برگزاری گسترده این انتخابات برانگیزانند و با معرفی و تعریف نهاد شورایاری، وظایف، کارکرد‌ها و نقشی که می‌توانند در ایجاد محیطی امن برای ایجاد شهری آباد بازی کنند به برگزاری گسترده‌تر آن کمک کنند.
تجربه دوره‌های قبلی شورایاری‌ها نشان داده است که هرجا شهروندان با حضور فعال و مسئولانه در انتخابات شرکت کرده‌اند، افرادی را که برگزیده‌اند از ظرفیت‌ها و ویژگی‌های علمی، تجربی و تخصصی بیشتر و شناخت خوب و گسترده‌تر از مشکلات و نیاز‌ها برخوردار بوده‌اند و کیفیت اداره و زیست‌پذیری محلات و انتقال مطالبات و نیاز‌ها به دستگاه مدیریت شهری به‌مراتب موفق‌تر بوده است. نکته اینجاست که خود شورایاری‌ها هم باید فهم حداکثری خود از وظایف مهمی که براساس قانون بر عهده خواهند گرفت را در 2عرصه آموزش شهروندی برای مسئولیت اجتماعی و تکلیف شهروندی متبلور کنند و ضمن برطرف کردن ضعف‌ها و نقصان‌ها تلاش کنند با ظرفیت حداکثری برای ساختن «تهران آباد» حرکت کنند؛ بنابراین معتقدم که اگر در سایه گفتمان حکمروایی خوب هر اندازه که بتوانیم با تسهیل مشارکت، قانون‌گرایی، مسئولیت‌پذیری، اثربخشی و کارایی را در شورایاری‌ها نهادینه کنیم، قطعا اداره شهر تهران که امروز با مشکلاتی روبه‌روست کم‌هزینه‌تر و روان‌تر خواهد شد. از سوی دیگر نهاد تازه تاسیس مدیریت محلی که در حکمروایی شهری مبحث نو و جدیدی به شمار می‌آید به‌عنوان بستر و شاخص و معیار مهمی از سرمایه اجتماعی در پیوند و پیوست با اعتماد اجتماعی در فرایند آموزش‌های شهروندی می‌تواند شهروندان را به‌عنوان همکاران مسئول در اداره شهر آگاه‌تر، آماده‌تر و توانمند‌تر کند. بهترین مسیر و اثربخش‌ترین راهکار برای تشکیل جنبش «هر شهروند یک شهردار» توجه بیشتر به نهاد شورایاری و مهم‌ترین کارکرد آن یعنی کمک به جانمایی مفهوم مدیریت مشارکت‌گرایانه در زندگی اجتماعی
مردم است.
