فناوری
نبرد با پیامکهای تبلیغاتی افزایش تماسهای مزاحم
با شدت گرفتن مقابله با ارسال‌کننده‌های پیامکهای اسپم حالا تماسهای مزاحم تبلیغاتی افزایش پیدا کرده است
اشکان خسروپور/ خبرنگار
اگر صبح زود یا نصف شب ناگهان دلتان از دیدن شماره‌های ناشناس لرزیده و دلشوره گرفته‌اید احتمالا قربانی تماسهای تبلیغاتی یا کلاهبرداری فروش کالا و خدمات با عناوین دروغین شده‌اید. پیامکهای تبلیغاتی در نبردی همه‌جانبه در حال باختن میدان هستند و حالا مافیای این بخش دارند راهکارهای جدید را امتحان می‌کنند. بعد از اعلام سازمان تنظیم مقررات و وزیر ارتباطات درباره مسدودسازی سامانه‌های ارسال پیامک تبلیغاتی مزاحم، چند وقتی است تماسهای خودکار یا معمول تبلیغاتی به‌شدت افزایش پیدا کرده است. در این شیوه جدید، ارائه‌کننده تبلیغ در پوشش سازمان‌های خیریه یا شرکت‌های رسمی با خطوط ثابت و تلفن همراه مشترکان تماس می‌گیرند و بدون اجازه و درخواست آنها، پیام تبلیغاتی پخش می‌کنند.
بعضی از این تماس‌گیرنده‌ها اطلاعات خصوصی افراد، شامل شماره خودروی افراد، محل سکونت و... کسی را که با آن تماس می‌گیرند در اختیار دارند تا بتوانند اعتماد آنها را جلب کنند. در گروهی دیگر از تماس‌ها افرادی خود را نماینده سازمان یا نهادی معرفی کرده و تلاش می‌کنند برای فروش کالا یا سرویسی گول بزنند. پیامکهای تبلیغاتی براساس سن، جنس، محل سکونت و ویژگی‌های فردی مخاطب ارسال می‌شدند و حالا تلفن‌های خودکار یا غیرخودکار تبلیغاتی فعالیت مشابه‌ای را انجام می‌دهند. در برخی موارد هم دسترسی به اطلاعات مشترک مانند مدل خودروی خریداری شده توسط او یا محل سکونتش شبهه فروش بانک‌های اطلاعاتی مردم را بار دیگر افزایش می‌دهد.
تماس تلفنی غیرقانونی
برقرار کردن تماسهای تلفنی تبلیغاتی و تلفن‌های اسپم که اخیرا رخ می‌دهد، چون عموما توسط سامانه‌های خودکار صورت می‌گیرد، در ساعت‌های غیرعادی روز یا شب تماس تلفنی را برقرار می‌کند و مایه دردسر مخاطب می‌شود. چنین تلفن‌های انبوهی که بدون خواست و اطلاع کاربر با او گرفته می‌شوند، وجهه غیرقانونی داشته و از طرف مخاطب قابل پیگیری است.
محمدجعفر نعناکار، مدیرکل دفتر حقوقی سازمان فناوری اطلاعات ایران در این‌باره به همشهری می‌گوید: «هرگونه تماس ماشینی یا غیرماشینی با صاحب خط اگر موجب آزار و اذیت او بشود، یک نوع پیام اسپم شناخته می‌شود و از نظر قانونی قابل پیگیری است. براین اساس، کسی که اذیت شده، می‌تواند شکایت کرده و درخواست قطع چنین سرویس‌هایی را داشته باشد.» آرش کریم‌بیگی، کارشناس حوزه اینترنت و تلفن همراه در این‌باره به همشهری می‌گوید: «از آنجایی که خط تلفن در ایران ارزان است، قطع خطوط ارتباطی جوابگو نیست. همانطور که در قطع تبلیغات پیامکی نیز شناسایی و قطع کردن سیم‌کارت‌های متخلف کار چندانی از پیش نبرد. به‌نظر می‌رسد که برای جلوگیری از این رفتارها باید برای اجراکننده این شیوه تبلیغاتی هزینه حقوقی ایجاد کرد.»
تبلیغات تلفنی در جهان
تماسهای تلفنی تبلیغاتی در تمام دنیا وجود دارند، اما سازوکار ویژه‌ای برایشان طراحی شده تا ایجاد مزاحمت به حداقل برسد. بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد، تماسهای تبلیغاتی در کشورهای دیگر با سرشماره‌های مشخصی انجام می‌شود یا پس از برداشتن گوشی تلفن توسط مشترک به او اعلام می‌شود که در حال گوش دادن به یک پیام تبلیغاتی است. این در حالی است که در بسیاری موارد در ایران، اپراتورهایی که به مشترکان تلفن می‌کنند، خودشان را به جای سازمان‌های خیریه، سازمان‌های دولتی و نیمه‌دولتی و... جا می‌زنند. در نهایت، برای اینکه مشترکان برای برداشتن تلفن‌هایشان و گوش دادن به این پیام‌ها تشویق شوند، در کشورهای دیگر به‌ازای هربار گوش دادن به پیام تبلیغاتی یک تشویق و ارزش‌افزوده یک جایزه می‌گیرند. به جز این، مشترک می‌تواند تعیین کند که چنین پیام‌هایی را دریافت کند یا نه. این در حالی است که پیام‌های تبلیغاتی کشور بدون درنظر گرفتن حقوق مخاطب با او تماس تلفنی برقرار می‌کنند.
مکث
مردم گزارش کنند
رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی پیش‌تر با تأکید بر اینکه مزاحمت‌های تلفنی خلاف مقررات و حقوق مشترکان است، تأکید کرده بود که در این رابطه به اپراتورها تذکر داده شده بود. حسین فلاح‌جوشقانی در این رابطه در صفحه اینستاگرامش نوشته است: «ایجاد مزاحمت تبلیغاتی به‌صورت پیامکی و تلفنی خلاف مقررات و حقوق مشترکین است و اپراتورها موظف هستند اینگونه تبلیغات را متوقف کرده و با متخلفین هم برخورد کنند.»
رئیس سازمان تنظیم مقررات تأکید می‌کند: «این کار اساسا خلاف است، چون به نوعی مزاحمت تلفنی محسوب می‌شود و مزاحمت تلفنی هم سال‌هاست که خلاف است و قانون دارد. دستور داده شده همه مزاحمت‌های تلفنی تبلیغاتی که توسط برخی از شهروندان گزارش شده، مورد پیگیری قرار بگیرند. هیچ‌گونه مزاحمت‌های تبلیغاتی برای شهروندان چه در قالب پیامک و یا تلفنی و اینکه روی نوار پاسخگو، اینترنت را تبلیغ کنند، به هیچ وجه برای ما قابل‌قبول نیست.»
همانطور که پیش‌تر سامانه # 800 * برای معرفی سیم‌کارت‌های ارسال‌کننده پیامک تبلیغاتی مزاحم معرفی شده بود، این‌بار سازمان تنظیم مقررات سامانه تلفنی195 یا سایت www.195.ir را برای گزارش تخلف‌های تلفنی به کاربران معرفی کرده است.
