در بودجه سال آینده به‌قدر کافی منابع مالی برای پرداخت یارانه نقدی درنظر گرفته شده تا روال فعلی پرداخت یارانه‌ها به اکثریت خانوارها تداوم پیدا کند اما حقیقت این است که قدرت خرید یارانه 45هزار و 500تومانی فعلی با جهش نرخ ارز و رشد قیمت‌ها به کمتر از 10هزار تومان رسیده و گرهی از کار مردم باز نمی‌کند.
به گزارش همشهری، بر همین اساس دولت با واگذاری اختیار حذف یارانه‌بگیران به استان‌ها تلاش کرده است فرایند حذف پردرآمدها از گردونه حمایت نقدی را با عدالت بیشتر و البته با تبعات کمتر برای دولت اجرایی کند. از این رو دولت به استان‌ها اختیار داده است یارانه دهک‌های بالای درآمدی را حذف و منابع حاصل از آن را برای کاهش فقر مطلق و طرح‌های اشتغال و عمرانی داخل استان استفاده کنند و این به‌معنای افزایش یارانه کم‌درآمدها از محل حذف یارانه پردرآمدهاست.
بررسی‌ها نشان می‌دهد دولت در لایحه بودجه سال آینده اعتباری بالغ بر 42.5هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه نقدی درنظر گرفته است که با احتساب سرانه 45هزار و 500تومانی هر نفر، این مبلغ برای واریز یارانه به 77میلیون و 838هزار نفر کفاف می‌دهد اما در عمل از یک‌سو پرداختی به خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی افزایش خواهد داشت و از سوی دیگر یارانه دهک‌های کم‌درآمد نیز باید افزایش پیدا کند. درنتیجه شورای برنامه‌ریزی استان‌ها باید برای جبران کسری ناشی از این دو برنامه، یارانه بخش قابل‌توجهی از پردرآمدها را حذف کند.
محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه با اشاره به حذف بیش از 4.5میلیون خانوار یارانه‌بگیر در سال‌های قبل که عملا سیاست موفقی نبود، گفته است: در آن دوره بخش بزرگی از خانوارها به‌واسطه مدارکی که ارائه کردند دوباره به چرخه دریافت یارانه بازگشتند و ثابت شد که با تصمیم‌گیری در تهران حذف عادلانه یارانه پردرآمدها محقق نمی‌شود؛ بر همین اساس در سال 98برای همسانی و یکنواختی کار، دستورالعمل و فرمول واحدی به همه استان‌ها ارائه می‌شود تا آنها براساس شناخت خود عمل کنند و با حذف یارانه پردرآمدها، مبالغ را در همان استان برای پرداخت به کم‌درآمدها، اشتغال و رفع فقر هزینه کنند. با این اتفاق تکلیف قانونی دولت برای حذف پردرآمدها که از ابتدای اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها الزامی بوده و محقق نشده است نیز اجرایی خواهد شد.
شواهد حذف یارانه ثروتمندان
بازخوانی تلاش‌ها و برنامه‌هایی که دولت در چند سال اخیر برای حذف یارانه ثروتمندان انجام داده نشان می‌دهد همه برنامه‌ها برای این اقدام نوعی جراحی دردناک بوده که نتیجه مطلوبی نیز در پی نداشته است. حتی وقتی دولت انصراف از یارانه‌ها را تبلیغ کرد و از کسانی که به یارانه نیاز ندارند خواست داوطلبانه انصراف دهند جمعیت بزرگی استقبال نکردند. در ادامه حذف خانوارها با معیارهایی مانند درآمد ماهانه بالا نیز ثابت کرد که معیارهای دولت بدون دسترسی به اطلاعات مالی افراد کارایی دقیقی ندارد و سیاست حذف با شکست مواجه می‌شود. در این میان حتی وقتی دولت در بودجه سال 97با کاهش چشمگیر بودجه واریز یارانه به 23هزار میلیارد تومان عملا خود را در موضع اجبار قرار داد تا با مصوبه مجلس دست‌به‌کار حذف گسترده یارانه‌بگیران بزند و تبعات آن را بین خود و مجلس تقسیم کند نیز با عدم‌همراهی نمایندگان مجلس مواجه شد و نتوانست جراحی یارانه‌ها را انجام دهد.
در جریان تدوین و تصویب لایحه بودجه سال 1397، دولت فقط 23هزار میلیارد تومان از منابع خود را برای پرداخت یارانه نقدی درنظر گرفت که حتی با احتساب افزایش نیافتن یارانه کم‌درآمدها نیز فقط کفاف پرداخت یارانه به حدود 42میلیون نفر را می‌داد و به‌ناچار باید حداقل 33میلیون نفر حذف می‌شدند. در این وضعیت فقط کافی بود مجلس پیشنهاد دولت را تصویب کند تا در اقدام دولت شریک باشد و آن جراحی دردناک به سرانجام برسد اما در عمل نمایندگان مجلس در نخستین اقدام 7هزار میلیارد تومان به منابع اختصاص یافته به پرداخت یارانه نقدی اضافه کردند تا تعداد حذفی‌ها به 20میلیون نفر کاهش یابد. در ادامه مجلس بازهم دست دولت را باز گذاشت تا درصورت کمبود منابع، 11هزار میلیارد تومان به منابع اختصاصی قانون هدفمندی اضافه کند و 5 هزار میلیارد تومان از آن را به یارانه نقدی اختصاص دهد تا 10میلیون نفر دیگر نیز مشمول دریافت یارانه نقدی قرار بگیرند. در این وضعیت دولت باید با اصرار و با پذیرش کل تبعات اجتماعی حذف یارانه خانوارهای پردرآمد، اسم 10میلیون نفر را از لیست خط بزند. درنتیجه دولت که از همراهی مجلس با خود ناامید شده بود ترجیح داد واریز یارانه‌های نقدی را بدون هیچ تغییری برای یک سال دیگر ادامه دهد تا مصداق «آش نخورده و دهان سوخته» نشود!
حذف خاموش یارانه در انتظار پردرآمدها
در همینه زمینه :