29هزار و 424متر زمین در شمال تهران معروف به باغ اراج سرنوشتی همچنان مبهم دارد. رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران روز گذشته در تذکر خود در شورای شهر تهران گفت: در کنار حفظ و صیانت از باغات، حق‌الناس را فراموش نکنیم.
محمد سالاری از واگذاری این باغ توسط سازمان اوقاف و امور خیریه به افراد حقیقی ابراز گلایه کرد و گفت که «تذکر اصلی من به سازمان اوقاف و امور خیریه کشور است که باید باغات در اختیار خود را در راستای همان وقفی که انجام شده حفظ کرده و از بارگذاری در آنها خودداری کند اما متأسفانه این سازمان به‌منظور بارگذاری در باغ اراج با شهرداری منطقه در دوره‌های گذشته به توافق ۳۰- ۷۰ رسیده است؛ یعنی ۷۰درصد باغ را در اختیار شهر قرار دهد برای تبدیل به پارک عمومی و ۳۰درصد را بارگذاری کند.» با انتشار خبری در روزنامه همشهری با عنوان «باغ اراج؛ زیر تیغ تخریب» ذی‌نفع این مجموعه مدارک و تمام مستندات خود را در اختیار همشهری گذاشت. او از واگذاری بیش از 20هزار مترمربع از زمین این باغ به شهرداری به‌صورت رایگان خبر داد؛ زمینی که هم‌اکنون عملیات احداث بوستان اراج در آن با پیشرفت 50درصدی در حال اجراست. شهردار منطقه 1شهرداری تهران هم در واپسین ساعات حضورش در شهرداری در گفت‌و‌گو با همشهری گفت: «بوستان اراج تا 2 ماه دیگر افتتاح خواهد شد. کفپوش‌های پارک در نهایت یک هفته دیگر به پایان می‌رسد، محوطه‌ای برای بازی کودکان در دست اجراست و ساختمانی قدیمی که از قبل وجود داشته، قرار است به شکل کافی‌شاپ درآید. بارگذاری در این بوستان انجام نخواهد شد بلکه همان بنای قدیمی حفظ شده و کاربری امروزی می‌یابد.»
ماجرای باغ اراج چیست؟
در 17شهریور 1394کارگروه فنی کمیسیون ماده ۵ شهر تهران مصوبه 30-70 را برای باغ اراج صادر می‌کند. این در حالی است که محمد سالاری می‌گوید که کمیسیون ماده 5 شهرداری با بارگذاری در این باغ مخالفت کرده است.
سالاری در ادامه می‌گوید: «شورای چهارم شهر تهران مانع این اقدام شد و بابت درختان سوخته و قطع شده ۸۵ میلیارد تومان جریمه تعیین کرد و تاکنون نیز از صدور مجوز ساخت‌وساز در این باغ جلوگیری شده است اما آنها پرونده را به کارگروه فنی کمیسیون ماده ۵ بردند و مصوبه ۳۰ - ۷۰ گرفتند درحالی‌که ما در کمیسیون ماده ۵ با بارگذاری در آنجا مخالفت کردیم.»
سالاری خطاب به رئیس شورا و شهردار منتخب گفت: درخواست دارم جلسه‌ای با سازمان اوقاف تشکیل شود تا آنها توضیح دهند که چرا این باغات را به اشخاص حقیقی و حقوقی می‌فروشند که آنها درگیر مشکلات شوند. اکنون شخصی که این زمین را خریده براساس قاعده ۳۰ - ۷۰ اقدام کرده است لذا شهردار تهران باید نسبت به تعیین تکلیف این باغ اقدام کند تا از بارگذاری در این باغ جلوگیری شود.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران گفت: سازمان اوقاف و امور خیریه باغات در اختیار خود را به‌صورت باغ حفظ کرده و از واگذاری آنها برای بارگذاری خودداری کند تا افراد حقیقی و حقوقی درگیر مشکلات نشوند. محمد سالاری در تذکری به اقدام سازمان اوقاف و امور خیریه درخصوص باغ اراج اظهارداشت: ما در کنار صیانت از باغات و اهمیت به حفظ و گسترش فضاهای سبز باید موضوع حق‌الناس را نیز درنظر بگیریم. تاجیک اسماعیلی، شهردار منطقه یک در واپسین ساعات حضورش در مقام شهرداری نیز در این‌باره گفت: عملیات گودبرداری در این باغ هم‌اکنون متوقف شده است. طبق قانون البته باید گودبرداری صورت بگیرد. هنگامی که ذی‌نفع 70درصد باغ را به شهرداری واگذار می‌کند، شهرداری متعهد است که پروانه ساختمانی بدهد. حالا اگر شهرداری بنا به موانعی نمی‌تواند پروانه بدهد، این مشکل شهرداری است، نه ذی‌نفع. شهردار سابق منطقه یک افزود: وقتی ذی‌نفع 70درصد ملک را سند زده و به شهرداری تحویل داده است، یعنی ما هم باید پروانه دهیم، اما چنین نشد. ما اتفاقا با کمیسیون ماده 5 و شهرسازی مکاتبه کردیم که این باغ از مصوبه اخیر شورای شهر تهران استثنا باشد ولی آنها گفتند که فعلا شورا موافق نیست و اجازه دهید بماند برای بعد. در واقع جواب رد دادند. با همه اینها، عملا شهرداری متعهد است. اسماعیلی در ادامه افزود: من به‌دلیل اینکه بتوانم به ذی‌نفع کمک کنم، دستور دیوارکشی در اطراف ملک را صادر کردم. گفتم که دیوار بکش و سهم خود را جدا کن، چون ما هم می‌خواهیم پارک بسازیم.
باغ اراج به گفته شهردار سابق منطقه یک «مخروبه» بود. برای همین معتادان بسیاری در اینجا حضور داشتند. این آتش‌سوزی هم کارِ اداره اوقاف نبود بلکه معتادان باعث آتش‌سوزی در آنجا شدند. بعد هم قنات آن را در بالادست ارتش خشکانده و از آب آن در کارواش استفاده می‌کردند. این اتفاقات افتاده بود و این باغ الان چند سالی است که خشک شده. فقط تعداد کمی از درختان باغ باقی مانده است. ما در واقع به دادِ باغ رسیدیم.
اسماعیلی در پایان گفت: نگرانی من این بود که مبادا فردا بیشتر از 20هزار مترمربع زمین مناسب در نقطه‌ای بسیار مناسب شهری ناگهان در اختیار یک تعاونی قرار گیرد و ساخت‌وساز در آن انجام شود.
شهرداری به وظیفه‌اش عمل کند
براساس مستندات ارائه شده از سوی سرمایه‌گذار به همشهری، این باغ در شهریور 94 در کارگروه فنی کمیسیون توافق 30-70 به‌دست آورده است و هم‌اکنون بیش از 20هزار مترمربع از این باغ در اختیار شهرداری قرار گرفته و عملیات ساخت بوستان اراج در آن به اجرا درآمده که تاکنون 50درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.با توجه به توقف عملیات گودبرداری براساس رأی کمیسیون ماده 7 و تلاش ذی‌نفعان برای رفع آن، به‌نظر می‌رسد که شهرداری نسبت به حقوق ایجاد شده در این محدوده باید پاسخگو باشد. آنگونه که تاجیک اسماعیلی می‌گوید: «شهرداری باید به وظیفه‌اش عمل کند.» همانطور که محمد سالاری هم از «حق‌الناس» سخن به میان آورده است. از طرفی تخریب باغات موضوعی است که همواره مورد انتقاد بوده و از بین رفتن باغات در هیچ شرایطی قابل توجیه نیست. آنگونه که سالاری می‌گوید: توافق با اوقاف برای حفظ باغات باید در اولویت اقدام‌ها باشد.
داستان باغ اراج
در همینه زمینه :