شهر خلاق خوراک اولویت ندارد

ایلیا انگشتری| دانش‌آموخته صنایع غذایی دانشگاه گیلان:

یکی از عناوین برجسته رشت کسب عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی است؛ عنوانی که شهرداری رشت در سال ۱۳۹۴ توانسته از سازمان علمی، فرهنگی، آموزشی سازمان ملل (یونسکو) کسب کند. بی‌شک گیلان با داشتن بیش از ۱۸۰۰گونه گیاهی که ۴۵۰ نوع از این گیاهان، دارویی به حساب می‌آیند و بیش از ۵۰۰ نوع گونه جانوری از تنوع برخوردار است. 

مردمان این اکوسیستم منحصر‌به‌فرد توانسته‌اند خلاقیت خود را در قالب تولید بیش از ۵۰۰ نوع از خوراک‌های بی‌نظیر، هم از حیث مزه و هم از حیث خواص دارویی نشان دهند و جزو یکی از ۲۵ شهر خلاق غذا یا همان خوراک‌شناسی شوند.  با توجه به این‌که هر ۴ سال یک بار سازمان جهانی یونسکو، موقعیت فعلی هر شهر خلاق را نسبت به ۴ سال گذشته می‌سنجد و ارزیابی می‌کند، اگر رشت نتواند در این بازه زمانی، پیشرفت چشمگیری داشته باشد، از فهرست این مجموعه حذف خواهد شد. حال که کمتر از ۲سال به تاریخ سررسید این فرصت ۴ساله باقی مانده است، با نگاهی اجمالی به برخی از فعالیت‌های چند شهر خلاق غذا متوجه جایگاه رشت در میان این ۲۵شهر خواهیم شد.

«توسان» شهری در ایالات آریزونای آمریکاست که با داشتن طبیعت بیابانی توانسته عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی را از یونسکو دریافت کند. فعالیت‌های قابل توجه برای کسب این عنوان، برگزاری جشنواره‌های متعدد و جذب بیش از ۱۰۰هزار شرکت‌کننده در جشنواره‌ها، استفاده از غذا به عنوان یک موتور کلیدی برای دستیابی به توسعه‌ پایدار شهری و ایجاد بازار‌های متعدد از محصولات کشاورزی و روستایی است. «فلورانو پلیس» جزیره‌ای زیبا در کشور برزیل است که با ایجاد رصدخانه‌ غذا و جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و به دست آوردن اطلاعات و دانش از غذا و همچنین با به کارگیری جوانان متخصص و خلاق، آزمایشگاه نوآوری ترکیبات نوآورانه غذا را به وجود آورده و به جهان معرفی می‌کند و توانسته‌ یکی از شهر‌های شبکه خلاق یونسکو در حوزه خوراک‌شناسی شود.

«برگن» شهری کوهستانی در شمال اروپاست که با برگزاری بزرگ‌ترین کنفرانس غذاهای دریایی و محیط‌سازی فضایی دائمی منحصر به فرد، مرکزیت متخصصان غذا‌های دریایی را ایجاد کرده است. همچنین غذا را وسیله‌ای قرار داده تا سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ را برای توسعه پایدار خود رقم بزند. از اهداف این سند کاهش آثار کربن و حفظ تنوع زیستی است.

با توجه به موارد ذکر شده به نظر می‌رسد جای خالی بسیاری در برنامه‌های ذکر شده در شهر خلاق خوراک‌شناسی رشت دیده می‌شود؛ برنامه‌هایی که تنها اندکی خلاقیت، همگرایی و سپردن امور به دانش‌آموختگان این حوزه و اجتناب از فردگرایی به ثبات این شهر و افزایش جایگاه آن در یونسکو کمک می‌کند. با این حال به نظر می‌رسد مدیریت شهری رشت تمایلی به حفظ کیفی این عنوان در سطح جهانی ندارد یا این مهم برایش از اولویت برخوردار نیست.