گفت‌وگو با شورایاران پهنه شمالی پایتخت درباره رواج معضل اعتیاد و مواد مخدر
هنوز محله‌ها بوی افیون می‌دهد
زینب زینال‌زاده| خبرنگار:
سال‌ها پیش معتادان برای استعمال مواد به دنبال جای دنج و دور از چشم می‌گشتند و معمولاً در خفا این کار را انجام می‌دادند اما این روزها در بوستان‌ها، پشت شمشادها، زیر پل‌ها و حتی در گوشه‌ای از تو رفتگی یک کوچه و خیابان بدون هیچ ترس و دغدغه‌ای، ابزار به دست می‌گیرند و دود و دم به راه می‌اندازند و به اصطلاح، خودشان را می‌سازند. این فقط یک سوی ماجراست چراکه در کنار این معضل، خرید و فروش آزادانه موادمخدر هم به یک مصیبت بزرگ تبدیل شده است. دسترسی آسان به موادمخدر و از بین رفتن قبح مصرف آن در ملاء عام، موجب گسترش این بلای خانمانسوز شده و همین موضوع داد پایتخت‌نشینان را درآورده است. شورایاران پهنه شمالی کلانشهر تهران در گفت‌وگو با همشهری محله از همه‌گیر شدن اعتیاد می‌گویند و معتقدند که محله‌ها بوی افیون می‌دهد.
مادران، نگران آینده فرزندان
آمارهای منتشر شده نشان‌دهنده کاهش سن اعتیاد و همه چیز گواه آن است که اعتیاد در بین نوجوانان وجوانان رخنه کرده و زنگ خطر برای والدین به صدا در آمده است. «زهرا رفیقی» شورایار محله «باغ فردوس» با اسفبار خواندن وضیعت محله‌ها در منطقه یک می‌گوید: «متأسفانه خرید و فروش و استعمال موادمخدر در بوستان‌ها و معابر عمومی علنی انجام می‌شود و همین موضوع سبب ناامنی منطقه شده است.» او درباره دغدغه مادران اینگونه سخن می‌گوید: «دیدن فردی که کنار جوی آب یا گوشه بوستان نشسته و موادمخدر مصرف می‌کند یا عده‌ای در خیابان مواد معامله می‌کنند، سبب می‌شود مادران، نگران آینده فرزندانشان شوند و مدام این دغدغه را داشته باشند که مبادا فرزندشان گرفتار بلای خانمانسوز شوند.»رشد قارچ‌گونه معتادان و توزیع‌کنندگان موادمخدر در گوشه و کنار محله «تجریش» نیز نارضایتی‌هایی را به همراه دارد که «سمیرا رسولی» شورایار محله در تشریح این معضل می‌گوید: «مقابل سینما «آستارا» و اطراف بازار تجریش، تردد معتادان و توزیع‌کنندگان موادمخدر، افزایش یافته و هر روز شاهد زیاد شدن تعداد آنها هستیم.» شورایاران منطقه یک براین باورند این معضل امنیت محله‌ها را از بین برده است: «متأسفانه مسئولان مربوط چشمانشان را به روی حقایق بسته‌اند و نمی‌خواهند بپذیرند معضل اعتیاد روبه گسترش است. اجرای طرح جمع‌آوری معتادان و توزیع‌کنندگان موادمخدر به شکل مقطعی راه چاره نیست و همه مسئولان باید پای کار بیایند و معضل را ریشه‌ای و اساسی رفع کنند.»
زهرا رفیقی|شورایار محله باغ فردوس
انتقال مواد با پیک
معضل اعتیاد و خریدوفروش موادمخدر در همه محله‌های تهران یکسان نیست. در برخی از محله‌ها این آسیب بیشتر وجود دارد و در تعداد اندکی از محله‌ها کمتر دیده می‌شود. منطقه 3 از معدود مناطقی است که کمتر با معضل اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کند. «فاطمه سوری» شورایار محله دروس می‌گوید: «خوشبختانه در محله ما معضل اعتیاد و توزیع موادمخدر بسیار کم است و هیچ‌وقت هم شهروندان در این مورد گلایه و شکایتی نداشته‌اند. البته این به معنای نبود اعتیاد در منطقه نیست و ما به‌گونه متفاوتی با این معضل دست به گریبان هستیم.» روش‌های مدرن خرید موادمخدر و اعتیاد از نوع لاکچری، رواج زیادی در این منطقه دارد که سوری آن را اینگونه تشریح می‌کند: «بیشتر ساکنان منطقه پولدارند و به همین دلیل از مواد افیونی ویژه و در اصطلاح خودشان باکلاس استفاده می‌کنند. چنین موادی بی‌شک در کوچه و خیابان معامله نمی‌شود و آنها با یک تلفن مواد را در منزل از پیک تحویل می‌گیرند و پولش را می‌پردازند.» محله «امانیه» هم مستثنا از این امر نیست به‌طوری که «نرگس خبازها» شورایار محله می‌گوید: «حضور توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان در بوستان‌های منطقه بسیار کمرنگ است و مأموران نیروی انتظامی با گشت‌های مستمر و مداوم در معابر و بوستان‌ها این مکان‌ها را برای متخلفان و معتادان ناامن کرده‌اند.» شورایاران باور دارند آگاه‌سازی و آموزش دادن به جوانان و خانواده‌ها تأثیر زیادی در کنترل این معضل اجتماعی دارد: «برگزاری کلاس آموزشی و گوشزد کردن مضرات موادمخدر برای مردم و به‌ویژه والدین بسیار تأثیرگذار است و با همین کار به اصطلاح ساده، می‌توان گام بزرگی در کنترل آن برداشت.»
حسین ممی‌پور|شورایار محله خاک‌سفید
خاک‌سفید برند است
منطقه 4 به واسطه محله «خاک‌سفید» شهرت خاصی بین پایتخت‌نشینان دارد. محله‌ای که رشد آسیب‌های اجتماعی در آن زیاد است و همین عاملی شده تا مسئولان انتظامی توجه ویژه‌ای به این نقطه از تهران داشته باشند. به گفته «حسین ممی‌پور» شورایار محله خاک‌سفید، موادمخدر در این محله برند است: «همه بوستان‌های این محله در قرق معتادان است. در بخشی از بوستان، کودکان مشغول بازی هستند و کمی آن طرف‌تر معتادان، مواد مصرف می‌کنند و چند‌متر دورتر هم معامله موادمخدر انجام می‌شود. اینها صحنه‌هایی هستند که کودکانمان هر روز می‌بینند و ناخواسته برآنان تأثیر می‌گذارد.» در محله «کوهک» نیز اوضاع همین‌گونه است. «حمیدرضا مرادی» شورایار محله می‌گوید: «معتادان و فروشندگان از فرصت‌های طلایی استفاده می‌کنند و نقاط بی‌دفاع یا دنج مانند بوستان‌ها را به محل اختفای خود تبدیل کرده‌اند و با وقاحت هر‌کاری می‌کنند و کسی هم جرئت اعتراض ندارد.» گویا برای ساماندهی به این وضعیت، عملیات پاک‌سازی توسط مأموران انتظامی کلانتری هفت‌حوض انجام می‌شود: «این کارها مانند مسَّکن است. بنابراین مسئولان باید به فکر اقدامات جدی‌تر و کارآمدتر باشند.»
محمودرضا شرافت|شورایار محله بهار
دردی که درمان ندارد
سال‌هاست از معتاد با عنوان «فرد بیمار» یاد می‌شود. کسی که گرفتار درد است و باید درمان شود. منتهی به گفته «محمودرضا شرافت» شورایار محله «بهار»، درمانی برای این درد وجود ندارد. او با ابراز تأسف از رواج اعتیاد در بین تحصیلکردگان می‌گوید: «در گذشته افراد بی‌سواد گرفتار این بلای خانمانسوز می‌شدند اما این روزها آمار تحصیلکردگان معتاد سیر صعودی پیدا کرده است. این آمارها یعنی جامعه به درد بزرگی مبتلا شده که متأسفانه درمان قطعی ندارد.» به گفته شرافت، خرید و فروش و استعمال علنی موادمخدر در معابر، پدیده تازه و جدیدی نیست و هیچ‌کسی نمی‌تواند آن را تکذیب کند: «شواهد حاکی از آن است که مسئولان برنامه‌ای برای ریشه‌کنی این معضل ندارند.» شورایاران محله «نظام‌آباد» نیز این موضوع را تأیید می‌کند. «مولود امیری» می‌گوید: «وضعیت از آنچه مسئولان تصور می‌کنند وخیم‌تر است. حاشیه بزرگراه امام علی(ع) مملو از زن و مرد، کوچک و بزرگ است که منتظر دریافت مواد هستند.» او هم طرح‌های نیروی انتظامی را بی‌اثر می‌داند: «این معضل نیاز به درمان قطعی دارد. بنابراین مسئولان باید در این حوزه مقتدرانه با متخلفان و مجرمان برخورد کنند.»
اشتغال و جلب مشارکت مردم
شورایاران پهنه شمالی تهران بر این باورند که فراهم کردن زمینه اشتغال بهترین راه‌حل برای درمان اعتیاد است. آنها می‌گویند: «فردی که بیکار باشد بدون شک خلأیی را در زندگی احساس می‌کند و برای پر کردن آن است که سراغ موادمخدر می‌رود. یکی برای فرار از غم و غصه نداشتن شغل، پای بساط دود و دم می‌نشیند و دیگری با خرید و فروش موادمخدر، کسب و کار راه می‌اندازد. همین ایجاد اشتغال بهترین گزینه برای درمان آن است.» البته آنها موضوع دیگری را هم به‌عنوان راه‌حل پیش روی مسئولان قرار می‌دهند: «مشارکت مردم در یک طرح، همیشه تأثیرگذار بوده و نتایج خوبی هم به دست آمده است. بنابراین مسئولان انتظامی و امنیتی با یک فراخوان می‌توانند از نخبگان، تحصیلکردگان و صاحب‌نظران دعوت کنند تا راه‌های پیشنهادی مقابله با معضل اعتیاد را ارائه دهند و پس از بررسی و جمع‌بندی، بهترین‌ها را انتخاب و اجرایی کنند.»
