سونامی کمبود نیرو در مدارس اصفهان

شیرین شفیعی| اصفهان- خبرنگار: 

 معلمانِ در آستانه بازنشستگی، مدارسی که با تکیه بر کمک مالی والدین اداره می‌شوند، کلاس‌های درسِ فرسوده و به‌تازگی کانکس‌های موقتی که برای مقطع ششم به دبستان‌ها اضافه شده‌اند سال‌هاست که نظام متولی آموزش و پرورش 871 هزار دانش‌آموز اصفهانی را زمین‌گیر کرده است.

با این دید که سرمایه‌های انسانی مهم‌ترین تکیه‌گاه هر نهاد و سازمانی به شمار می‌آیند، اگر به مشکلات آموزش و پرورش اصفهان نگاه کنیم، بحران سالخوردگی و بازنشستگی معلمان نخستین چالش این شبکه گسترده آموزشی در استان است که معاون سیاسی - امنیتی استاندار اصفهان آن را سالخوردگی آموزش و پرورش نامیده است. «سید حمیدرضا طباطبایی» با تاکید بر اهمیت جایگزین کردن قشر جوان در آموزش و پرورش می‌گوید: در آموزش و پرورش امروز شاهد سالخورده‌محوری هستیم. بهتر است بدانیم افکار نسل جدید تغییر یافته و باید برای نسل جوان ادامه مسیر را مهیا کنیم و لازم است که وزارت آموزش و پرورش و مدیر کل جدید این مسیر را برای نسل جدید فراهم کنند.

او با اشاره به مشکلات اخیر این سازمان به‌ویژه در اصفهان ادامه می‌دهد: اداره کردن این سازمان کار مشکلی است و به همین دلیل انتصاب مدیر کل جدید این سازمان نزدیک به 7 ماه طول کشید.


وضعیت نگران‌کننده آموزش و پرورش

مدیر کل آموزش و پرورش استان که دلیل پذیرفتن رسالت مدیر کلی آموزش و پرورش را با وجود کسالت و بیماری قلبی، نگرانی از وضعیت آموزش وپرورش استان می‌داند، نیز درباره مشکلات ریشه‌دار این نظام آموزشی می‌گوید: آموزش و پرورش استان به عنوان تنها دستگاهی که 872 هزار دانش‌آموز، ۵۰ هزار معلم و نزدیک به ۶ هزار مدرسه در ۴۱ منطقه آموزشی را در زیرمجموعه خود دارد، قطعا دچار کمبودها و کاستی‌هایی است و فعالیت آن خالی از اشکال نیست.
«علی‌اکبر کمالی» نهاد آموزش و پرورش را زیربنای توسعه و آبادانی هر جامعه می‌داند و می‌افزاید: برای پیشرفت در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و رقابت در عرصه بین‌المللی ضروری است که به زیرساخت‌های آموزش و پرورش بیش از گذشته توجه شود.
او با اشاره به آماده‌سازی مدارس استان برای استقبال از ۸۷۲ هزار دانش‌آموز در سال تحصیلی 97-98 یادآور می‌شود: از این تعداد دانش‌آموز ۵۰ هزار نفر در مقطع پیش‌دبستانی تحصیل می‌کنند و ایجاد پایه ششم ابتدایی و انتقال آن از متوسطه اول، آموزش و پرورش را با نیاز شدید فضا و نیروی آموزشی روبه‌رو کرده است.

کمالی همچنین از افزایش تعداد مدارس نیازمند بازسازی به دلیل افزایش جمعیت دانش‌آموزی و قدمت فضاهای مدارس خبر می‌دهد و می‌گوید: در برخی مناطق با افت آب‌های زیرزمینی، مشکلاتی در حوزه فضاهای فیزیکی ایجاد شده و نیازمند مرمت مدارس هستیم. مدیر کل آموزش و پرورش استان با اشاره به گرایش 42 درصد دانش‌آموزان دوره متوسطه به رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش ادامه می‌دهد: سند تحول بنیادین مجموعه‌ای است که در سال‌های گذشته، بخش‌هایی از آن اجرا و باعث مشکلاتی در آموزش و پرورش شده است. از جمله ایجاد پایه ششم ابتدایی و انتقال آن از متوسطه اول که آموزش و پرورش را با نیاز شدید فضا و نیروی آموزشی روبه‌رو کرده و این مشکلات منجر به استفاده از کانکس در مدارس شده است.


فرسودگی 40 درصد از مدارس اصفهان

دومین چالش بزرگ نظام آموزشی در استان فرسودگی واحدهای آموزشی است، تا جایی که به گفته کمالی، نزدیک به 40 درصد از مدارس اصفهان (از مجموع بیش از 5 هزار واحد آموزشی) نیازمند مرمت و بازسازی است. مدیر کل آموزش و پرورش که مرمت، تجهیز و مناسب‌سازی فضای واحد‌های آموزشی استان را یکی از اولویت‌های آموزش و پرورش می‌داند، تاکید می‌کند: با توجه به پیشینه فرهنگی استان و قدمت 100 ساله برخی مدارس، خیرین مدرسه‌ساز همچون گذشته باید یاریگر آموزش و پرورش باشند. به دستور استاندار اصفهان، باید مدارس مستقر در کانکس‌ها تا اول مهر به طور کامل از استان جمع شود، اما به گفته «مسعود حمیدی» مشاور اجرایی مدیر کل آموزش و پرورش اصفهان، از 154 کانکس آموزشی و غیرآموزشی که در مناطق و نواحی آموزش و پرورش استان وجود داشته، به‌تازگی 20 کانکس حذف شده است.


از سرانه مدرسه خبری نیست

از این گذشته، «رضا نهضت» کارشناس آموزشی، از ضعف روزافزون مدارس دولتی می‌گوید و ادامه می‌دهد: سونامی کمبود نیرو دغدغه مسئولان آموزش‌ و پرورش است و سعی می‌کنند کلاس‌ها را با معلم پر کنند و فرقی برایشان نمی‌کند که معلم خرید خدمات است و یا معلم بازنشسته و کم‌حوصله، و با توجه به این امر باید گفت وضع مدارس دولتی مناسب نیست. به گفته وی، امسال آموزش‌ و پرورش در حدود 100 هزار نفر کمبود نیرو دارد؛ آماری که سال آینده به 200 هزار و در 3 سال آینده به 320 هزار نیرو می‌رسد و هنوز راهکار دقیقی برای جبران این نیرو در مدارس دولتی در نظر گرفته نشده است.
نهضت با بیان این‌که مدارس دولتی روز به روز ضعیف‌تر می‌شوند می‌افزاید: سرانه‌ای به مدارس دولتی تعلق نمی‌گیرد و تنها 40 درصد از سرانه که مصوب شده بود، در سال گذشته به مدارس داده شد. همین امر سبب می‌شود که خانواده‌ها سعی کنند که دانش‌آموزشان را در محیطی ثبت‌نام کنند که حداقل مشکل کمبود نیروی انسانی نداشته باشد.


کمبود 5 هزار معلم در دوره متوسطه

معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان نیز با اشاره به کمبود ۳ هزار معلم مرد در دوره متوسطه نظری می‌گوید: حدود ۱۸۰۰ معلم زن نیز در دوره نظری و فنی و حرفه‌ای برای استقرار در پایه دوازدهم کم داریم که به این ترتیب، با سونامی کمبود نیرو روبه‌رو هستیم. «رحیم محمدی» با اشاره به استقرار نظام ۶-۳-۳ از سال ۹۱ تاکنون می‌افزاید: سال آینده نخستین دانش‌آموزان این نظام جدید با رویکردها و محتوای جدید فارغ‌التحصیل خواهند شد که از نظر ساختاری تغییرات عمده‌ای داشته است. او وضع فضاهای آموزشی را نامطلوب توصیف می‌کند و توضیح می‌دهد: ۳۰ تا ۳۳ درصد فضای تخریبی در استان وجود دارد که با کمک خیرین در افزایش فضای آموزشی ۱۲ هنرستان به ۴۰۰ هنرستان قبلی در استان افزوده می‌شود.


کمبود نیروی مرد در آموزش و پرورش

کمبود نیرو یکی از چالش‌های جدی آموزش و پرورش است که کمبود ۲ تا ۳ هزار نفری معلم در دوره ابتدایی را با 6 پایه‌ای شدن این دوره نشان می‌دهد. اگرچه در این مقطع محدودیت‌ها به دلیل استفاده از معلم خانم و آقا کمتر است، در دوره‌های کار و دانش با 140 رشته و فنی و حرفه‌ای با 40 رشته، برخلاف دوره ابتدایی، به دلیل تخصصی بودن، کمبود نیروی مرد بیشتر احساس می‌شود.