غلامعلی ابراهیمی سوته | کارشناس اجتماعی و فرهنگی:
10درصد از جمعیت کشور، تنها در یک درصد از مساحت آن زندگی می‌کند؛ این حال و روز تهران است. این حجم جمعیت علاوه بر تنگناهای اقلیمی که عموما در قالب آلودگی‌های زیست‌محیطی خود را نشان می‌دهد، مشکلات دیگری هم دارد؛ ازجمله آن مشکلات نداشتن امکان مناسب برای دستیابی به خدمات متناسب شهری است. جمعیت بیش از 8میلیون نفری تهران برای به‌دست آوردن امکانات و خدمات مناسب، همواره دارای مشکل هستند. از این‌رو یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مدیریت شهری در هر دوره‌ای تأکید بر شعارهای عدالت‌محورانه است. این شعارها گاهی خود را در قالب «کاهش فاصله شمال و جنوب» نشان داده و امروزه نیز شعار «شهر زیست‌پذیر» برای تحقق عدالت فضایی و اجتماعی مطرح شده‌است. هر چه هست، یک نامعادله در اجرای عدالت اجتماعی در تهران رخ داده‌است؛ جمعیت گسترده و محدوده جغرافیایی اندک و از طرفی تلاش مدیریت شهری برای ارائه خدمات شهری بیشتر به شهروندان.
راه برون‌رفت از این نامعادله‌ای که پیش روی مدیریت شهری است، تنها یک نکته است؛ افزایش زمان خدمات شهری به شهروندان با 2هدف عمده. هدف اول، ایجاد عدالت اجتماعی است که در نهایت به افزایش سرزندگی در پایتخت منجر می‌شود و هدف دوم هم نگاهی متفاوت به اقتصاد شهری است که می‌تواند بن‌بست‌های پیش روی کار و اشتغال در تهران را حل کند. افزایش خدمات شهری و ارائه راهکارها برای زیست بیشتر شهر، یکی از مهم‌ترین الگوهای تحقق این دو هدف است. درواقع زیست شهر در تمامی اوقات شبانه‌روز، این فرصت را در اختیار شهروندان می‌گذارد تا چهره‌ای متفاوت از زندگی را تجربه کنند. «زیست شبانه» در جایی مثل پایتخت فرصت‌های تازه‌ای پیش روی شهر می‌گذارد؛ فرصت‌های تازه سرمایه‌گذاری، زندگی، امنیت و در نهایت افزایش رضایتمندی شهروندان.
قطعا شهری مانند تهران با این حجم جمعیت و با مساحت اندک و اداره گران شهر و فرصت‌های محدود اشتغال و محدودیت‌های اقلیمی، می‌تواند بر داشته‌های گسترده‌اش در طول یک شبانه‌روز تأکید کند؛ نه آنکه دست‌کم 8ساعت از هر شبانه‌روزش را به کلی خالی از هرگونه فعالیتی سپری کند. توجه به «زیست شبانه» در پایتخت می‌تواند الگویی مناسب برای باززنده‌سازی پایتخت و دیگر شهرهای کشور باشد. به تعبیر جناب حجت نظری، عضو جوان شورای شهر تهران که معتقد است ایجاد زیست شبانه با به کارگیری مشاغلی چون دستفروشی در حاشیه برخی خیابان‌ها می‌تواند مشکلات بخشی از جامعه را حل کند و از طرفی برای کسب‌وکارهای رایج نیز مشکلی به‌وجود نیاورد. این تنها یک نمونه از فرصت‌هایی است که درصورت تحقق زیست شبانه در پایتخت رخ می‌دهد.
و در پایان ذکر یک نکته ضروری است. پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «خردمند باید ساعاتی را برای خود در نظر گیرد؛ زمانی برای مناجات با پروردگارش عزّوجلّ، زمانی برای محاسبه نفس، زمانی برای اندیشیدن در آنچه خداوند عزّوجلّ به وی ارزانی داشته‌است و زمانی برای کامجویی خود از راه‌حلال؛ زیرا این زمان کمکی است به آن 3 زمان دیگر و مایه آسودگی و رفع خستگی دل‌ها.»
زیست شبانه با هدف زیست‌پذیری شهری
در همینه زمینه :