دوئل دوباره عارف و لاریجانی در بهارستان

فرزانه آیینی|خبر‌نگار:

«امیدی‌ها امیدوارند»، «مستقلین ترسیده‌اند» و «ولایی‌ها برای وزن‌کشی به میدان می‌آیند»؛ این سه جمله کوتاه شرح حال آخرین رایزنی‌ها بر سر انتخابات امروز هیأت رئیسه مجلس و تعیین تکلیف کرسی ریاست بهارستان است.

سومین اجلاسیه مجلس دهم که قرار است امروز – نهم خردادماه - برگزار شود، به‌شدت فضای مجلس را در روزهای اخیر و به‌صورت ویژه‌تر جلسه دیروز بهارستان را تحت‌تأثیر قرار داده بود. موج رایزنی‌ها برای تصاحب 12کرسی هیأت رئیسه مجلس علی‌الخصوص ریاست و نواب آن آنچنان بود که خبر خنثی کردن بمب مقابل درب شرقی بهارستان هم نتواست موج این مذاکرات را تحت‌تأثیر قرار دهد.

علی لاریجانی از سوی فراکسیون مستقلین، محمدرضا عارف از سوی فراکسیون امید و حمیدرضا حاجی‌بابایی از سوی فراکسیون ولایی 3گزینه نهایی ریاست مجلس در انتخابات امروز هستند.

فراکسیون‌ها در 2 اجلاسیه گذشته مجلس دهم با تعامل و تفاهم در انتخابات هیأت‌رئیسه حاضر می‌شدند به همین دلیل لاریجانی که در رأی استمزاجی اجلاسیه اول گوی ریاست را از عارف ربود، در انتخابات قبلی بدون رقیب بود و براساس تعامل فراکسیون‌ها نواب رئیس هم مسعود پزشکیان و علی مطهری بودند و ترکیب 6کارپرداز و 3ناظر مجلس هم براساس تعامل کرسی‌ها میان فراکسیون‌ها تقسیم شده بود. روند مدیریتی علی لاریجانی در صحن مجلس، افزایش گلایه‌های امیدی‌ها از دولت و اعتراض اصولگرایان وابسته به طیف پایداری‌ها به مجلس از سبک ریاست مجلس 3عامل اصلی هستند که سبب استقلال‌طلبی فراکسیون‌ها - تا لحظه تنظیم این گزارش- برای داشتن گزینه ریاست مستقل در انتخابات امروز شده‌اند.

نکته جالب در بین رایزنی‌های فراکسیون این است که در 2فراکسیون امید و ولایی اجماع حداکثری بر سر حمایت از کاندیداتوری عارف و حاجی‌بابایی در مقابل لاریجانی وجود ندارد.

عدم‌اجماع در جلسات مجمع عمومی فراکسیون‌ها - که عصر دیروز در محل فراکسیون‌ها برگزار شد - به‌دلیل فراز و فرود صدای نمایندگان در این نشست‌ها به‌شدت محسوس بود و در جایگاه خبرنگاران به خوبی شنیده می‌شد.

عدم‌اجماع حداکثری فراکسیون‌ها بر سر گزینه‌های ریاست عوامل متعددی دارد که ازجمله آنها می‌توان به رایزنی‌های دو طیف سیاسی خارج از بهارستان در حمایت و عدم‌حمایت از علی لاریجانی برای ریاست مجلس اشاره کرد. طیفی که اصولگرایان تندروی مجلس از دل آن برخاسته‌اند، علیه ریاست لاریجانی لابی می‌کنند. این طیف در خوش بینانه‌ترین حالت 50رأی را جذب می‌کند. در مقابل این جریان طیفی نزدیک به حزب اعتدال و توسعه و ذی‌نفوذان آن در پاستور در حمایت از لاریجانی و برخلاف تصمیم فراکسیون امید برای حمایت از عارف به میدان آمده‌اند. گفته می‌شود این طیف از خارج از بهارستان می‌تواند بر رأی 80نماینده تأثیر بگذارد.

در چنین فضایی بود که صحن دیروز بهارستان به فضایی برای گعده و رایزنی لابی‌من‌های فراکسیون‌های سیاسی مجلس بدل شده بود و رفت و آمد محسوس آنها میان کرسی‌های بهارستان هم نظم جلسه و هم حال و هوای بهارستان را تغییر داده بود. بهروز نعمتی و مهرداد لاهوتی از جانب فراکسیون 70نفره مستقلین (حامیان علی لاریجانی در مجلس و چهره‌های ذی‌نفوذ دولت در بهارستان)، محسن کوهکن از جانب فراکسیون 90نفره اصولگرایان ولایی(نمایندگان وابسته به جریان اصولگرایان محافظه‌کار و سنتی و جمعی از طیف پایداری‌ها) و کریم حسین‌زاده از جانب فراکسیون 105نفره امید (نمایندگان وابسته به اصلاحات و برخاسته از لیست امید) دیروز مدام در بین کرسی‌های سبز‌رنگ بهارستان مشغول رفت‌وآمد بودند و عیار کاندیداهای فراکسیون‌هایشان را برای تصدی ریاست مجلس می‌سنجیدند و با حامیانشان اتمام حجت می‌کردند.

از جمع 290نفره نمایندگان مجلس 35نماینده در بین فراکسیون‌ها عضویت مشترک دارند و برخی‌شان عضو هیچ فراکسیون سیاسی نیستند.

تأثیر فضای انتخابات امروز مجلس در جلسه دیروز چنان بود که اصولگرایان منتقد عملکرد لاریجانی در بهارستان ازجمله مجتبی ذوالنور، جبار کوچکی‌نژاد، ولی داداشی، محمد جواد ابطحی، اصغر سلیمی، حسین نقوی حسینی، جوادکریمی قدوسی و احد آزادی‌خواه که از پیگیر‌کنندگان طرح سؤال از رئیس‌جمهور هستند، در اعتراض به عدم‌اعلام وصول این طرح به سمت جایگاه هیأت رئیسه رفتند و بی‌توجه به افتادن تعداد امضاهای ذیل طرح به کمتر از 73امضا به ریاست مجلس و هیأت رئیسه انتقاد کردند و وقتی با پاسخ هیأت رئیسه برای افتادن از نصاب طرح روبه‌رو شدند در محل هیأت رئیسه نشستند. اعتراض بی‌پرده آنها به عملکرد لاریجانی چنان بود که نظم جلسه برای دقایقی مختل شد. نمایندگان منتقد در محل هیأت رئیسه تحصن کردند و علی لاریجانی کرسی‌اش را به مسعود پزشکیان سپرد و از صحن علنی خارج شد. محمدجواد ابطحی، نماینده خمینی‌شهر درباره چرایی رویگردانی این طیف از علی لاریجانی به همشهری گفت: به‌دلیل موضعی که فراکسیون مستقلین داشتند و ارتباطی که این فراکسیون با آقای لاریجانی داشت، فراکسیون ولایی تصمیم گرفت که از لاریجانی برای ریاست مجلس حمایت نکند.

در لابه‌لای فضا‌سازی‌‌های صورت‌گرفته اما رفت‌وآمد نمایندگان به سمت کرسی‌های عارف و حمید‌رضا حاجی‌بابایی هم قابل توجه بود، ولایی‌هایی که هوادار لاریجانی هستند از حاجی‌بابایی می‌خواستند که از تصمیم برای کاندیداتوری منصرف شود اما به گفته فرهاد تجری، پاسخ او به منتقدانش مشترک بوده و گفته برای روشن‌شدن عیار فراکسیون و اعلام وزن فراکسیون در مجلس به مردم به عرصه می‌آید تا مردم بدانند از طیف اصولگرای بهارستان تا چه میزان می‌توان انتظار داشت. احد آزادی‌خواه از منتقدان دوآتشه مدیریت لاریجانی در مجلس نیز دیروز در راهروی بهارستان به خبرنگاران تأکید می‌کرد که این حق ماست که بیاییم و گزینه ویژه‌ای داشته باشیم چرا که مدیریت لاریجانی مطبوع ما نیست.

در آن سوی گود اما بودند جمعی از اعضای فراکسیون امید که به سمت عارف می‌رفتند و از او درباره چرایی ورودش و میزان قطعی‌بودن تصمیمش می‌پرسیدند، پاسخ عارف هم روشن بود؛ او اجماع در فراکسیون و درخواست‌های متعدد برای ریاستش را عامل ترغیبش به کاندیداتوری در مقابل لاریجانی دانسته و بر این باور است که در نشست امروز مجلس قریب به 170رأی خواهد داشت. او در صدر فراکسیون امید با پیروزی‌اش در انتخابات امروز امیدوار است.

به‌رغم این امیدواری اما محمود محمدی شاه‌نشین، نماینده شهریار و برخاسته از فهرست امید در حاشیه جلسه علنی دیروز مجلس در پیش‌بینی انتخابات امروز مجلس به همشهری گفت درست است که اعداد فراکسیون‌های سیاسی تقریبا مشخص است اما فراکسیون‌ها و البته هیأت رئیسه فراکسیون‌ها بنایشان معرفی کاندیداهای مستقل به صحن علنی است  و درنهایت نمایندگان مستقل رأی می‌دهند چون نیاز مجلس و کشور را براساس برداشت‌های شخصی‌شان می‌سنجند و تعهدی به دادن رأی فراکسیون ندارند، به همین دلیل نشست امروز شاید به ظاهر جدال فراکسیون‌ها باشد اما در کف مجلس تصمیم‌گیری به سبک دیگری است.

محمدجواد جمالی، نماینده فسا و عضو فراکسیون مستقلین نیز با تأکید بر اینکه واقعا از آنچه که در رقابت بر سر کرسی ریاست مجلس در جریان است، نمی‌توان پیش‌بینی درستی داشت چرا که حضور 3فراکسیون با 3کاندیدا برای انتخاب رئیس مجلس امری نوظهور است و در ادوار قبل رقابت 2فراکسیون بر سر 2کاندیدا بوده است، به همشهری گفت: در انتخابات امروز مجلس کاندیدای ریاست باید نصف به‌علاوه یک رأی را از مجموع آرای نمایندگان حاضر کسب کنند. اگر هریک از کاندیداها به این رقم رسید که رئیس مشخص است اما اگر آرا برابر باشد و به نصف به علاوه یک نرسد، انتخابات به دور دوم کشیده می‌شود و هر کاندیدایی که بیشترین رأی را بیاورد، رئیس مجلس می‌شود.

محمدجواد ابطحی، نماینده خمینی‌شهر و عضو فراکسیون ولایی اما بر این باور است که با دو‌مرحله‌ای‌شدن انتخابات ریاست مجلس، آقای لاریجانی با اکثریت ضعیفی بالا می‌آید. او در گفت‌وگو با ما تأکید کرد که حاجی‌بابایی به‌عنوان کاندیدای فراکسیون ولایی برای ریاست فراکسیون معرفی خواهد شد. برای نواب رئیس نیز افرادی همچون آقای دهقان و مصری مطرح هستند.

در این بین اما شکسته‌شدن آرای فراکسیون‌ها بین 3گزینه به نفع عارف است و به ضرر لاریجانی، چرا که سبب ریزش آرای او خواهد شد و با شکست آرای اصولگرایان در سبد او و حاجی‌بابایی، لاریجانی در خوش‌بینانه‌ترین حالت 70رأی مستقلین و ذی‌نفعان اعتدال و توسعه را خواهد داشت و در فراکسیون ولایی هم بین 30 تا40رأی جذب خواهد کرد.

حاجی‌بابایی اما حداکثر توانش به جذب 50-60 رأی می‌رسد، عارف در رأی استمزاجی خرداد95 موفق به جذب 103رأی شد؛ رأیی که امیدی‌ها بر این باورند حالا به حداقل 150رأی رسیده است. در میان این گمانه زنی‌ها رأی 35نفری که عضویت دوگانه در فراکسیون‌ها دارند و مستقلند، در سبد تقریبا مساوی عارف و لاریجانی نقش‌آفرین خواهد بود.

به همین دلیل هم هست که پیشکش کردن صندلی نواب مجلس به‌نظر این جمع در رایزنی‌های دیروز مجلس سهم بسزایی داشت؛ آنچنان که ولایی‌ها به‌شدت به‌دنبال جایگزین کردن عبدالرضا مصری از چهره‌های اصولگرا در مجلس به جای علی مطهری بودند تا شاید با کاهش آرای حاجی‌بابایی سبد رأی لاریجانی را بیشتر تقویت کنند.